De Correspondent
Schooluitval. Mohamed en Anouar el Haichar, en Mohammed Kodat in gesprek met Lex Bohlmeijer
SoundCloud
Interview

Het begon zes jaar geleden met een rapport van de gemeente Amsterdam. In de wijk Osdorp, in stadsdeel Nieuw-West, waar je meer verschillende culturen per vierkante meter tegenkomt dan waar ook in de stad, ligt de schooluitval hoger dan elders in Amsterdam. Later kwam er dat eenzelfde beeld schetste.

Hoe kan dat? Mohammed Kodad (28) en de broers Mohamed (27) en Anouar el Haichar (25), leraren in exacte vakken op het vroegen zich dat af.

Ja, we lezen zulke rapporten, zulke boekenwurmen zijn we wel, zeggen ze: we willen weten hoe onze wijk ervoor staat. Wat bleek: de sociaal-psychische problemen zijn er veel talrijker dan gemiddeld in Amsterdam, terwijl de bewoners juist minder hulp vragen.

Het zinde ze allerminst, en ze gingen op onderzoek uit. Door met jongeren te gaan praten. En ze ontdekten twee dingen.

Diepgeworteld wantrouwen

Aan de ene kant heerst een diepgeworteld wantrouwen jegens de samenleving. Veel jongeren denken negatief over de overheid, de gemeente, de dokter, de school: ze worden immers altijd negatief benaderd en in de media behandeld als criminelen.

Alles en iedereen heeft het op hen gemunt, denken ze, en ze vertrouwen helemaal niemand meer. En toch, aan deze drie belangstellende leraren wilden ze hun verhaal wel kwijt. En dat was de tweede ontdekking.

Mohammed, Mohamed en Anouar zagen hun kans schoon.

Als ze met ons wél willen praten, hoe kunnen we ze dan naar ons toe lokken, vroegen ze zich af. Door hulp aan te bieden bij hun huiswerk, bedacht het drietal, want dat moeten ze allemaal doen. Dus begonnen ze een huiswerkklas.

Binnen de kortste keren hadden ze vijfhonderd leerlingen voor hun huiswerkklas

Binnen de kortste keren hadden ze vijfhonderd leerlingen per schooljaar. Inmiddels vragen ze een eigen bijdrage, waardoor het aantal iets is gedaald. Ze hebben er een stichting voor opgericht, Van alle kinderen houden ze de rapportcijfers bij. Die stijgen in de loop van het jaar.

Die huiswerkbegeleiding is maar een middeltje, vinden ze, ze willen vooral de zelfredzaamheid vergroten van kansarme jongeren, door de ontwikkeling van hun talent en hun karakter te stimuleren. Hun hoofddoel is verschoven van tegengaan van uitval naar deelnemen aan de maatschappij. Ze streven naar een mentale verandering. Die is moeilijker meetbaar, maar duidelijk zichtbaar.

Ze ontwikkelden daar allerlei projecten voor. Zoals de een krant die de jongeren maken. Maar wel nadat ze een werkbezoek aflegden aan de redactie van de Amsterdamse krant Het Parool, bijvoorbeeld. Deden ze gelijk kennis op van hoe media functioneren.

En ze doen alles in hun vrije tijd, uit puur idealisme.

Bescheiden, beschaafd, bevlogen

Toen ze onlangs het eerste exemplaar van de Daily Scoop in theater de Meervaart in Osdorp, maakten ze indruk door hun onberispelijkheid. Bescheiden, beschaafd, bevlogen. Dat hoort bij hun voorbeeldfunctie als leraren in hun wijk, vinden ze. Het is een verantwoordelijkheid die ze al van jongsaf voelen – twee van de drie waren de oudste in het gezin – en die hen met de paplepel is ingegoten.

Het is van beslissend belang dat jongeren goeie voorbeelden leren kennen

Het is van beslissend belang dat jongeren goeie voorbeelden leren kennen van mensen die hun weg weten te vinden in de samenleving. Dáár willen ze voor zorgen.

Ook hebben ze anderen die een vergelijkbare weg aflegden overgehaald zich bij hen aan te sluiten. Dus komt een tandarts af en toe helpen in de biologieles. En geeft een medewerker van de Technische Universiteit Delft natuurkunde in de meivakantie, vlak voor de examens. Het goede tonen, ja, een netwerk creëren, het blikveld verruimen. Nieuwe beroepsmogelijkheden laten zien.

Ze hebben de stichting met zijn drieën opgericht. Maar volgens Mohammed, Anouar en Mohamed zijn er veel meer mensen zoals zij die het ver hebben gebracht. Met een beetje financiële steun kunnen ze ook elders in Nederland vergelijkbaar werk doen.

Binnenkort gaan ze praten in Rotterdam. Aan hun bevlogenheid en inzet zal het niet liggen.

Meer luisteren?

Met een droom kun je een school redden, laat deze directeur zien Hij was nog nooit directeur geweest. Toch werd onderwijzer Haico van Velzen schoolleider van de Einsteinschool in Amsterdam, die in een diep dal zat. Gedreven door idealisme wist hij er in korte tijd een totaal nieuw schoolklimaat te scheppen. Lees het verhaal van Lex hier terug

Podcast: Het belang van onderwijs wordt systematisch overschat De historicus Piet de Rooy onderzocht de geschiedenis van het onderwijs in Nederland en kwam tot de conclusie: onze scholen zijn een geweldig succes. Toch moet altijd alles weer anders, en dat al eeuwen lang. Waarom toch dat gezeur om vernieuwing? Het antwoord is simpel: we verwachten veel te veel van het onderwijs. Lees het verhaal van Lex hier terug