Beste,

Een wedstrijd als Ajax-Juventus is behalve genieten ook een probleem. Moet ik hier wat mee doen – moet ik erover schrijven?

In principe zit ik niet erg op de voetbalactualiteit – dat doet de rest van de wereld al – maar soms is de actualiteit zo boeiend dat het toch vraagt om een artikel. Een Nederlandse club in de kwartfinale van de Champions League is bovendien niet niks.

Toch zag ik in aanloop naar de wedstrijd weinig kans, ook omdat ik aan het verdrinken was in de VAR en (zie onder). Wel dacht ik afgelopen week aan Ajax-trainer Erik ten Hag – en een les die hij me leerde.

Die les: je moet als speler je fouten niet goed willen maken. Door je fouten te willen goedmaken kun je je ploeg namelijk juist schaden. De reden: voetbal is een teamsport.

Ten Hag had Willem Janssen, aanvoerder van FC Utrecht, daarop gewezen. Janssen had uit plichtsbesef de neiging te veel problemen op het veld op te willen lossen. Voorbeeld: deze scène uit een uitwedstrijd tegen Excelsior.

Vimeo
Willem Janssens ‘wereldverbeterende’ actie tegen Excelsior.

Janssen leed balverlies op het middenveld en baalde daarvan. In zijn ijver de fout zelf te herstellen, veroorzaakte hij een strafschop.

Vimeo
Het vervolg en gevolg van de compensatiedrang van Janssen: penalty voor Excelsior.

Ten Hags les: fouten zijn niet erg. Vergeet ze en concentreer je daarna weer op je eigen taak. Je ploeggenoten kunnen jouw fout ook goedmaken.

‘Omdenken’, noemden sommige mensen op Twitter dat. Ik snap dat dat begrip opkomt, maar ‘omdenken’ heeft voor mij te veel de smaak van een spitsvondige-maar-uiteindelijk-niet-heel-relevante gedachte. Terwijl ik denk dat Ten Hag juist de kern raakt: je fouten niet goedmaken is de essentie van een teamsport.

Als je al je fouten probeert goed te maken speel je geen teamsport, maar een individuele sport. Dat maakt je als team juist zwakker.

Je kunt

De VAR is belangrijker dan ik dacht

Het liep een beetje uit de hand met van deze week.

Het begon met mijn interviews met Dennis Higler in februari. Eigenlijk wilde ik het niet over de VAR hebben, het gaat immers zo vaak over de VAR. Maar telkens weer kwam ons gesprek toch op de VAR, want de VAR bleek Higlers werk als scheidsrechter sterk te beïnvloeden.

Bijvoorbeeld in situaties waarin hij en de spelers op het veld geen overtreding zien, maar de VAR wel, zoals gebeurde tijdens Heracles-PSV. Heracles-speler Jesper Drost raakte met zijn been vooruit Pablo Rosario. Of schampte, zoals Higler het waarnam. De actie zie je hieronder terug.

YouTube
De samenvatting van Heracles-PSV (vanaf 6:44).

Rosario had er weinig last van en wilde door met het spel – totdat de VAR in Higlers oor meldde dat er wel degelijk sprake was van een overtreding. Higler liet me een fragment van zijn communicatie met VAR Joey Kooij horen – alles wordt opgenomen ter evaluatie.

Kooij: ‘Dennis, wacht even met hervatten. [...] Ik wil dat je gaat kijken. Ik vind het een rode kaart. Met de noppen vooruit.’
Higler: ‘Joey, ik vind het contact veel te weinig. Niemand wil wat. Kijk, iedereen loopt weg man!’
Kooij: ‘Ja, euh, ik vind het... je moet, Den... ik vind dit echt een rode kaart.’
Higler: ‘Honderd procent?’
Kooij: ’Honderd procent. Duidelijke rode kaart. Honderd procent.’

Hier spelen diverse conflicterende gedachten een rol.

1. Higler voelt weerzin om rood te geven, terwijl niemand een probleem ziet. Dat is slecht voor de verhoudingen op het veld en voor het begrip voor de VAR.

2. Higler wil geen rode kaart missen en achteraf publiekelijk bekritiseerd worden.

3. Higler baalt dat hij kennelijk iets heeft gemist dat hij wel had kunnen zien, want het gebeurde vlak voor zijn neus.

Achteraf concludeerde Higler: ik moet niet in discussie met de VAR, want zo breng ik hem aan het twijfelen. Het beste is: niks zeggen, gewoon gaan kijken. De VAR heeft immers vermoedelijk een goed punt, want hij beschikt over alle beelden.

Eenmaal achter de monitor verdween de ergernis al snel. Drost kreeg een rode kaart. En in de rust belde Higler met Kooij om hem te bedanken. ‘Ik ben blij dat je me [naar het scherm] gestuurd hebt.’

De VAR test het vermogen van het voetbal om te zeiken over de scheidsrechter. Het resultaat zal je verbazen

Leuk materiaal, maar slechts een aspect van de VAR, ik wilde wat meer toevoegen aan het verhaal.

Bijvoorbeeld de ontstaansgeschiedenis van de VAR. Ik wist dat de KNVB erbij betrokken was, maar niet precies hoe. Aan de hand van interne documenten van de KNVB kreeg ik een aardig beeld: de VAR werd geboren in Zeist.

Je kunt die documenten trouwens zelf lezen, zoals hier bijvoorbeeld van het eerste project met een videoscheidsrechter. Voetbalhistorisch materiaal, want over vijf of tien jaar zal duidelijk zijn dat de VAR het spel flink heeft veranderd, al is nog niet te zeggen hoe.

Verder scharrelde ik nog wat data over de VAR bijeen. Het aantal grote fouten is met zo’n 80 à 90 procent gereduceerd. Ook probeerde ik wat andere zaken rondom de VAR te analyseren, benoemen en bespreken. Ik had al gauw 5.000 woorden getikt – terwijl veel vragen nog onbeantwoord bleven.

Gelukkig is er ook

Kortom: ik schreef een explainer over de VAR die niet zo heel veel explainde. Dat kwam onder meer omdat de VAR simpelweg nog te kort bestaat om er serieuze conclusies over te kunnen trekken.

Wel zeker is dat de VAR het voetbal rechtvaardiger heeft gemaakt. De vraag is dan waarom het niet rechtvaardig voelt – want ondanks de betere beslissingen lijkt het gezeur over de scheids alleen maar te zijn toegenomen sinds de komst van de VAR. Ik hoor graag hoe jij hierover denkt.

De onbedoelde consequenties van spelregels

Als onderdeel van het schrijven over de VAR verdiepte ik me ook kort in de onbedoelde consequenties van nieuwe spelregels.

Een wees me op een werkelijk bizarre wedstrijd waarvan ik nog niet had gehoord. Tijdens Barbados-Grenada probeerden beide ploegen in de laatste minuten te winnen door een eigen doelpunt te scoren. Ik schreef er een kort stukje over dat je

Econoom Liam Lenten, een van de auteurs van dat paper, legde de idiotie van die wedstrijd in een YouTube-filmpje uit.

YouTube
Liam Lenten over Barbados-Grenada.

Voetbalscout wees me op een vergelijkbaar geval uit het basketbal: in een wedstrijd tussen Maccabi Tel Aviv en Darüşşafaka in de Euroleague. Maccabi moest met een verschil van elf punten winnen, en had daarvoor een verlenging nodig. Maar om een verlenging af te dwingen, moest de stand gelijk zijn en zo blijven. Dat leidde tot een bizarre slotfase. SB Nation legt het uit in hun serie Weird Rules.

YouTube
Uit de serie Weird Rules van SB Nation.

Michael Lewis bracht verder zijn uit in zijn serie over arbiters Against the Rules. In dit geval ging het om een arbiter die er niet is: een overheidsinstantie die effectief toezicht houdt op leningen aan consumenten. Studieschulden en hypotheken met name.

Is het niet gek, vraagt Lewis zich af, dat allerlei elektrische apparaten bij het minste of het geringste uit de handel worden genomen, terwijl oplichting van geldverstrekkers niet of nauwelijks gereguleerd is? Kortom: er is een Dennis Higler voor hypotheken nodig.

Lees- en kijktips

  1. De weekmail van vorige week over de zin en onzin van innovatie in het voetbal leverde aardig wat reacties op. Opvallend genoeg vooral van mensen die je onder het ‘innovatieve’ gedeelte van het voetbal zou scharen. Bijvoorbeeld Giels Brouwer, een van de oprichters van data-analysebedrijf SciSports, die me stuurde over Australian Football-ploeg West Coast Eagles. Je kunt beter een paar dingen heel goed doen, dan een heleboel dingen gemiddeld.
  2. Jody Rosen iets fraais over het online leven van de doelpunten van Lionel Messi, dat is de David Neres van Barcelona, zeg maar. Inclusief deze prikkelende observatie: 'For all those moments of Messi magic, the essence of his greatness may lie in untelegenic maneuverings off the ball, the cagey movements that put him into positions where he can erupt.’ – ‘Hoe magisch die Messimomenten soms ook zijn: de essentie van zijn genialiteit zit ’m vermoedelijk in onopvallende acties zonder bal; in de weloverwogen bewegingen die hem op de plek brengen waar hij kan ontbranden.’
  3. Trainer Marcelo Bielsa is een geweldig interessante coach over wie altijd weer iets moois te lezen is. Zoals van Thore Haugstad.
  4. Drie jaar geleden ik over blogger René Marić. Volgend seizoen traint hij met Marco Rose Borussia Mönchengladbach.