Het idee leek zo simpel. We kunnen het coronavirus in bedwang houden als we snel kunnen achterhalen wie mogelijk besmet is. In veel landen, waaronder Nederland, dacht men daarvoor een app te gebruiken die via bluetooth of gps van een smartphone registreert wie er bij wie in de buurt is geweest. 

De praktijk is een stuk weerbarstiger. Met ons onderzoek houden wij – journalist Morgan Meaker en ik, met hulp van experts en leden – alle surveillancemaatregelen die genomen worden om covid-19 te bestrijden nauwgezet bij. Het lijkt erop dat die apps het niet gaan worden. 

Eerste probleem: ze worden te weinig gebruikt. Japan, Singapore, Duitsland, Frankrijk, IJsland, Italië, Australië: voor zover wij kunnen zien, wordt nergens nog de ondergrens gehaald.

Tweede probleem: landen liggen overhoop met Google en Apple, die de besturingssystemen van vrijwel alle smartphones beheersen. De bedrijven hebben zelf een systeem ontworpen dat contactmomenten meet, landen hebben zich er maar naar te voegen. Dat betekent dat gezondheidsautoriteiten soms veel minder data kunnen verzamelen dan ze willen. Of de oplossing van Google en Apple effectief is, moet nog maar blijken.

Corona-apps laten zien: geen overheid kan meer zonder Apple en Google Analyse: Leestijd 8 - 11 minuten

Dit soort technologische hoogmoed – het idee dat complexe maatschappelijke problemen op te lossen zijn met relatief simpele technologische interventies – wordt ook wel solutionisme genoemd. Normaal waag ik mij liever niet aan voorspellingen, maar ik durf er wel eentje aan: over een halfjaar horen we nauwelijks meer iets over deze apps. Behalve dan misschien beschouwingen over waarom ze de hooggespannen verwachtingen niet hebben waargemaakt.

Verder deze week

Hieronder delen we een selectie van onze vijf favoriete verhalen van deze week:

Koester de onvermoeibare strijd van activisten

In recente antiracismeprotesten lonkt een belofte van een nieuwe, gelijkwaardigere wereld. Een hoofdstuk dat we samen kunnen schrijven. Maar daarin mogen de activisten van het eerste uur niet wéér verzwegen en weggemoffeld worden, schrijft correspondent Verzwegen geschiedenis Karin Amatmoekrim:

Vroeger was antiracisme radicaal. Nu omarmt het zwijgende midden het verzet (met dank aan de activisten) Essay: Leestijd 7-9 minuten

Zwarte literatuur is meer dan ‘de zwarte ervaring’

Er is nog altijd een scheiding in de literatuur. Witte auteurs kunnen schrijven waarover ze maar willen, terwijl zwarte schrijvers vooral worden geacht uitleggers van etnische kwesties te zijn. Correspondent Nesrine Malik legt uit hoe dit ervoor zorgt dat zwarte mensen ontbreken op de plekken waar het ertoe doet:

Door de protesten staan zwarte schrijvers in de spotlights. Zo wordt dat het nieuwe normaal Column: Leestijd 3 minuten

Rouw is nooit klaar

Steeds meer wetenschappers zijn gaan inzien: rouw werkt niet per se toe naar aanvaarding. Rouwenden moeten het verlies zien te verweven in de rest van hun leven. In dit verhaal gidst Lisanne van Sadelhoff je langs de verschillende modellen over hoe je met rouw kunt omgaan. De conclusie:

Rouw heeft geen eindpunt. En dat is hoopvoller dan het klinkt Analyse: Leestijd 9-12 minuten

Hoe een Russische olieramp ook Nederland treft

In Rusland is de noodtoestand uitgeroepen vanwege de grootste olieramp ooit in het land. Miljoenen trekvogels uit Nederland worden erdoor bedreigd. Correspondent Thomas Oudman ziet: zolang banken, pensioenfondsen en oliebedrijven in de ontginning van het arctisch gebied investeren, blijven zulke rampen gebeuren.

Twee miljoen inwoners van Nederland zijn getroffen door een ramp (en het is wachten op de volgende) Analyse: Leestijd 7-9 minuten

Gezondheid versus geld: een onmogelijke afweging?

Tot slot een ongemakkelijke vraag: wat is een mensenleven waard? Correspondent Ruben Mersch stelde hem aan twee gezondheidseconomen en kreeg opvallend openhartige antwoorden terug. ‘Voor jou is het leven van je moeder waarschijnlijk van oneindige waarde, maar met het geld dat we besteden aan het redden van je moeder, hadden we misschien ook vijf kinderlevens kunnen redden.’

Waarom je coronadoden niet zomaar kunt afzetten tegen ‘de economie’ Interview: Leestijd 8-10 minuten