Petrus ‘Peerke’ Donders is een bekendheid in Tilburg. In het Wilhelminapark staat een groot standbeeld van de missionaris, waarop hij met kruis in de hand minzaam neerkijkt naar een knielende, waarschijnlijk tot slaaf gemaakte man.
Vanuit Noord-Brabant trokken de afgelopen eeuwen honderden katholieken de wereld over om het geloof te verspreiden. Dat geloof samenhangt met de macht, is geen verzwegen geschiedenis. Wat die heersende religie voor de lokale cultuur betekende, en hoe die lokale cultuur vervolgens weer het geloof beïnvloedde, daarover is minder bekend.
Bijvoorbeeld: dat bijbels herschreven werden door missionarissen, zodat de christelijke verhalen over verzet en emancipatie niet per ongeluk zouden bijdragen aan het verzet. Zo werd in een zogeheten ‘slavenbijbel’ 90 procent van het Oude Testament geschrapt.
Die feiten, en talloze andere, onverwachte historische verhalen lees je in een nieuw essay van Karin Amatmoekrim voor De Correspondent.
Verder met Verzwegen geschiedenis
Karin kwam ‘Peerke’ op het spoor door een mail van een Correspondentlid, Herman Fitters. De afgelopen weken ging onderzoeksassistent Nychenda Fecunda Peerke Donders’ gangen na. En vandaag kan Karin zijn wonderbaarlijke geschiedenis schrijven.
We gaan namelijk verder met het project Verzwegen geschiedenis.
In oktober 2018 gestart als De Maand van de Verzwegen Geschiedenis, waarin historici geschiedenis schreven die in elk schoolboek thuishoort maar tot nu toe ontbreekt. Dit resulteerde in 2019 in tien nieuwe verhalen geschreven door Karin.
Er zijn natuurlijk nog veel meer geschiedenissen die een plek in het collectief bewustzijn verdienen
Hierbij werkten we samen met The Black Archives, een archief rondom zwart erfgoed dat bronmateriaal zocht, meeschreef en evenementen organiseerde, en FunX, dat radio en video’s maakte naar aanleiding van dit project.
Zo konden we verhalen publiceren over de min of meer vergeten Nederlandse kolonie Brazilië, drugshandel door de VOC, slavernij in Nederlands-Indië, het leven van de Amerikaanse feminist Sojourner Truth (die Nederlands sprak) en de zwarte Amerikaanse soldaten die in 1945 Nederland bevrijdden.
Er zijn natuurlijk nog veel meer geschiedenissen die een plek in het collectief bewustzijn verdienen, en – niet alleen Nederlandse – lezers droegen er al talloze ideeën voor aan.
De afgelopen maanden onderzochten Nychenda en Karin vier nieuwe geschiedenissen, die resulteren in vier nieuwe verhalen. Vandaag kun je het eerste stuk lezen, de komende drie maanden volgt meer.
Samenwerking met The Black Archives en Top Notch
Ook dit keer doen we dat met De Correspondent niet alleen.
Partner The Black Archives helpt met het onderzoek, het delen van de verhalen en zal evenementen gaan organiseren. Partner Top Notch – vooral bekend als hiphoplabel, respectievelijk podcastlabel De Stroom, zal audio en video gaan maken op basis van de nieuwe en reeds verschenen verhalen, en de verhalen verder verspreiden.
Karins verhalen, en de eerder binnen het project verschenen stukken, zullen resulteren in een boek dat we najaar 2021 verwachten te publiceren.
Want veel koloniale geschiedenis, merkten we tijdens het onderzoek en de reacties op dit project, is in de vergetelheid geraakt. Veel over ons gezamenlijke verleden is nooit of slechts in voetnoten verteld.
Terwijl die geschiedenis een groot publiek verdient, juist nu. Door verhalen over het verleden opnieuw of voor het eerst te bekijken, schrijven we aan de toekomst.
Bekijk ook:
Op de hoogte blijven van Verzwegen geschiedenis? We vertellen je graag over nieuwe artikelen, podcast, video’s, het boek en meer. Religie was eeuwenlang een middel voor onderdrukking, maar ook een inspiratiebron voor verzet In een nieuw verhaal in de serie Verzwegen geschiedenis neem ik je mee in de geschiedenis van geloof en kolonialisme. West-Afrikaanse religies, het christendom, de islam en het hindoeïsme vonden allemaal hun weg naar Suriname, waar ze naast en door elkaar bestaan. Niet zo gek: het steeds opnieuw interpreteren van een handjevol oerverhalen biedt troost – zeker in donkere dagen.Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!