Terugkijken: een landbouwdebat dat hoop geeft

Wat heb ik genoten, afgelopen dinsdag in Pakhuis de Zwijger. Vier politieke partijen hielden een verkiezingsdialoog over de toekomst van de landbouw aan de hand van mijn boek Uit de shit. En wat ik had gehoopt, gebeurde: het ging daadwerkelijk over de toekomst van de landbouw.

Dat klinkt misschien logisch, maar dat is het geenszins. Want wie de afgelopen jaren weleens naar een landbouwdebat in de Tweede Kamer heeft gekeken, heeft waarschijnlijk vooral politici horen bekvechten over modellen, vergunningen, rechterlijke uitspraken en onteigening.

Deze woorden heb ik niet gehoord. Wat ik wel hoorde, waren inhoudelijke gedachtes over hoe de landbouw er over 25 jaar uit zou moeten zien. En vooral ook: hoe komen we daar met zijn allen?

Hoe kan de overheid het gebruik van krachtvoer en kunstmest – en daarmee ook de hoeveelheid vee – ernstig terugdringen? Hoe zorgen we ervoor dat duurzaam boeren loont? Hoe houden we tegelijk de producten betaalbaar? En hoe kunnen wij in Nederland ‘de markt’ sturen, terwijl dat vooral een Europese markt is?

Over deze vragen praatte ik om te beginnen met biologische boer Martine Bisschop en Rabobank-directeur Alex Datema, onder leiding van Natasja van den Berg. Daarna was het tijd voor Tjeerd de Groot van D66, Laura Bromet van GroenLinks-PvdA, Ines Kostić van de Partij voor de Dieren en Harm Holman van Nieuw Sociaal Contract om met elkaar in gesprek te gaan. Caroline van der Plas van BBB zou ook komen, maar zegde helaas af.

We waren er nog lang niet uit, maar we kwamen wel een stapje verder. Dat gaf mij, en volgens mij ook een groot deel van de volle zaal, een beetje van iets wat in het landbouwdebat nu het allermeest nodig is: hoop.