Op een zomerochtend zaten we in de spreekkamer van de huisarts. Mijn vriend en ik wilden graag een kind. We hadden geen haast, maar mijn lichaam misschien wel. Wanneer moesten we beginnen?

Ik zocht naar een teken. Ik was gerustgesteld toen een vriendin op een feestje uitriep dat ik natuurlijk snel zwanger zou worden, want ‘je ziet er vruchtbaar uit’. Maar als ik vrienden sprak die worstelden met een ivf-traject, wilde ik niet langer wachten.

Aan anekdotes had ik weinig, dat begreep ik ook wel. Ik wilde data. Maar de huisarts had geen tabel voor me. Ze wilde best voor me op zoek, zei ze, maar misschien moest ik accepteren dat onzekerheid er nou eenmaal bij hoort.

En dat hield niet op als ik eenmaal zwanger was, drukte ze me op het hart, want elke fase met een kind was onzeker. Naast me schoot mijn vriend in de lach. ‘Misschien zou iemand daar eens over moeten schrijven.’

Onzekerheid omarmen

Wat de huisarts niet wist, was dat onzekerheid mijn onderwerp was. Jarenlang had ik over cijfers geschreven, maar langzaamaan was ik ervan overtuigd geraakt dat we te veel verwachten van statistieken.

Op het moment dat we in de spreekkamer zaten, duurde de coronapandemie al anderhalf jaar. Het was intussen wel duidelijk dat cijfers over besmettingen, ziekenhuisopnames, de R geen zekerheid konden bieden over het verloop. 

Misschien moeten we die onzekerheid leren omarmen, had ik betoogd. Ook als het ging om klimaat, technologie, conflict en al die andere thema’s die de wereld een onzekere plek maken.

Maar of de huisarts mij nu wel even een tabelletje wilde geven? O ironie.

Ineens ben je een dictator

De huisarts bleek gelijk te hebben: de onzekerheid hield niet op toen ik zwanger was, en niet toen mijn zoon geboren was. Het hele leven is onzeker, maar bij ouderschap speelt het onderwerp tot de macht tien. Ga maar na: ineens ben je een dictator over het leven van een kwetsbaar minimens, die ook nog eens het allerbelangrijkste in je leven is. Slik.

Als er al informatie beschikbaar is over keuzes en dilemma’s, dan is die vaak niet voldoende om een afweging te maken. Het cliché is namelijk waar: elk kind is uniek. Wat geldt voor het gemiddelde kind, geldt misschien niet voor jouw kind. maar je kind is altijd vrolijk als hij thuiskomt: doe je dan het juiste of houd je jezelf voor de gek?

Dan is elke beslissing ook nog eens een afweging tussen allerlei waarden. Wat als je baby niet wil slapen in zijn eigen veilige bedje: zodat hij een betere nachtrust krijgt, wat belangrijk is voor de ontwikkeling, en jij een betere ouder bent, omdat je eindelijk een oog dicht doet? Het is maar een van de vele gekmakende dilemma’s die je tegen kunt komen als ouder.

Doe het perfect en in je eentje 

Je moet al die lastige beslissingen ook nog eens nemen in de moderne samenleving. Zoals hoogleraar pedagogiek Maartje Luijk vertelde in afgelopen zomer: ‘We leven in een maatschappij waarin er grote nadruk ligt op maakbaarheid, van jezelf, van je kind, je carrière. Het is dan ook verleidelijk om ook de opvoeding te zien als maakbaar en iets dat je kunt perfectioneren.’ 

Tegelijkertijd, vertelde ze, leven we in een individualistische samenleving. Neem je de verkeerde beslissing, dan voelt het alsof dat jouw schuld is – en hooguit die van je partner. Niet gek dat ouders een parental burn-out krijgen. 

Ouders hebben veel over voor een beetje houvast, dus ontstaat er een hele industrie die geld verdient aan het uitbannen van onzekerheid. Zo zijn er slaapcoaches, en speelgoed dat precies aansluit bij de cognitieve ontwikkelingsfase van een kind.

Maakbaarheid, individualisme, kapitalisme – hoe we omgaan met onze kinderen zegt veel over de tijd waarin we leven. Daarom is het ouderschap zo’n mooi petrischaaltje om onzekerheid te bestuderen. Misschien zou iemand daar eens over moeten schrijven. 

Ik dus!

Hoe beslis je als ouder in onzekere omstandigheden? In die vraag wil ik me dit jaar verdiepen.

Daar neem ik mijn eigen achtergrond in mee. Allereerst, mijn opleiding als econometrist. Want, hoewel de rol niet overschat moet worden, data kunnen heus wel helpen bij beslissingen. Ik wil een flinke duik nemen in de wetenschap om te begrijpen wat je ermee kunt als ouder, en wat niet. 

Maar ik breng ook mijn achtergrond mee als moeder. Mijn zoon is intussen zeven maanden oud en ik ondervind dagelijks de dilemma’s die ik hierboven beschrijf.

Laat je horen

Ik heb al heel wat ideeën voor stukken. Zo wil ik schrijven over opvoedboeken, over de focus op veiligheid bij kinderen, over de – ik noemde ‘m al – parental burn-out. 

Maar ik ben ook benieuwd waar jij als lezer aan denkt. Daarom mijn vraag: met welke beslissing rond ouderschap worstel jij? Van kinderwens tot puberproblemen, van borstvoeding tot schermtijd – alles is welkom.

Daarnaast ontvang ik graag tips. Wat moet ik absoluut lezen, luisteren of kijken? En wie moet ik spreken? 

Reageren kan hieronder in de bijdragesectie (alleen voor leden) of En wil je op de hoogte blijven? Via het blokje hieronder schrijf je je in voor mijn nieuwsbrief.

Sannes avatar Op de hoogte blijven? Dat kan! In mijn nieuwsbrief vertel ik over mijn werk en deel ik lees-, kijk- en luistertips. Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief

Meer lezen?

Deken van data Laat ze gewoon met een wc-rol spelen (en meer dingen die je moet weten als kersverse ouder) Opvoedboeken, het consultatiebureau, vrienden – met een baby krijg je van alle kanten advies. Om onzeker van te worden. Hoe doe je het écht goed? Hoogleraar pedagogiek Maartje Luijk stelt ouders gerust: ‘Je hoeft het niet perfect te doen als ouder, goed genoeg werkt veel beter.’ Lees mijn interview met Maartje Luijk Ik liet mijn ongeboren kind testen. Was de prijs van het willen weten niet te hoog? Bevolkingsonderzoeken, full body scans, genetische testen – je kunt steeds meer weten over je gezondheid. Maar moet je dat willen? Ik kreeg na een bloedtest te horen dat mijn ongeboren kind mogelijk een ernstige afwijking had. Wat volgde was een tijd vol onzekerheid, stress en wachten, heel veel wachten. Lees mijn artikel