‘Never again is now.’ Met die woorden stortte de Israëlische premier Benjamin Netanyahu op zaterdag 28 oktober 2023 de Gazanen in een

‘Never again’, zei ook de Israëlische vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties twee dagen later, terwijl hij een gele Jodenster op de borst speldde, als aanklacht tegen iedereen die

Never again. Wat na de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog het motto was van het is nu de strijdleus waarmee Israël er een dreigt te plegen.

Een voedingsbodem voor geweld

In de eerste drie weken van het geweld evenaarde het aantal Palestijnse burgerdoden al het aantal burgers dat Inmiddels zijn er al 2,2 miljoen Gazanen zitten hopeloos in de val; ze hebben nauwelijks nog schoon drinkwater, stroom, voedsel en zorg, terwijl het Israëlische leger hele wijken van de kaart veegt. Meer dan de helft van de woningen ligt in puin.

De voedingsbodem voor dit geweld ligt in de stichting van de staat Israël in 1948. Het land moest een veilige thuishaven worden voor het zwaar vervolgde Joodse volk. Om dit te realiseren, werden zo’n 700.000 Palestijnen van hun land verdreven of naar wat nu de door Israël bezette Palestijnse Gebieden zijn: Gaza en de Westelijke Jordaanoever.

Oorlogsmisdaden, trauma en een diepgewortelde angst voor vervolging vormen dus zowel het fundament – de eeuwenlange Jodenvervolging – als het resultaat – de verdrijving en onderdrukking van Palestijnen – van de stichting van de staat Israël. Dit drijft

Maar hoewel het verhaal achter dit conflict tweezijdig is, is het speelveld allesbehalve gelijk. En de gevolgen daarvan zien we nu in Gaza.

De Holocaust-logica leidt onvermijdelijk tot een alles-of-niets-oorlog

Op 7 oktober 2023 vermoordden Hamasstrijders systematisch van wie het merendeel burgers – kinderen, ouderen, jongeren, vaders en moeders. Ze namen circa 240 mensen in Een flagrante oorlogsmisdaad, die Israël raakte in zijn diepste bestaansreden:

De vergelijking met de Holocaust was snel gemaakt. Premier Netanyahu en de aanvallen werden wereldwijd Dat is niet onterecht: als het aan Hamas ligt, komt er liever vandaag dan morgen

Maar hoeveel geweld de strijders van Hamas ook plegen, Hamas beslist niet over het lot van Israël. Want Israël is een militaire supermacht, Tegenover deze macht is Hamas, hoe gruwelijk haar daden ook, de veel zwakkere partij.

En dat maakt de vergelijking met de Holocaust niet alleen misleidend, maar ook levensgevaarlijk. Want deze logica dwingt tot een alles-of-niets-denken waarbij maar één uitkomst mogelijk is: de complete vernietiging van de vijand en diens omgeving. Het alternatief, zo gaat die logica, is immers het einde van Israël.

Het stort Israël in een En het pijnlijke gevolg is dat er met de huidige machtsverhoudingen maar één groep is die daarin daadwerkelijk wordt bedreigd met genocide. En dat zijn de Palestijnen.

‘De moorddadige vijand verslaan’

Precies dat is wat je nu ziet gebeuren in Gaza.

Direct na de aanval van Hamas stelde Israël een complete blokkade van Gaza in, niet alleen gericht op Hamas, maar ook op de 2,2 miljoen Palestijnen die er vastzitten. ‘We vechten tegen menselijke beesten en zo zullen we ze behandelen’, Het is, zo zei hij, ‘een oorlog tussen de

‘Wij houden de gehele natie verantwoordelijk’, in een toelichting over de onmogelijke oproep van Israël aan de halve Gazaanse bevolking om binnen 24 uur naar het zuiden te vertrekken.

‘Het doel is eenduidig: de moorddadige vijand verslaan en het bestaan van Israël veiligstellen’, zei Netanyahu op 28 oktober in de persconferentie waarin hij de

De gevolgen zijn desastreus.

Want in de praktijk betekent ‘een moorddadige vijand verslaan’: mensen opsluiten en hen alleen al in de eerste zes dagen bijna met méér bommen bestoken dan de Verenigde Staten

In de praktijk betekent het welbewust, twee dagen op rij, een vluchtelingenkamp aanvallen omdat zich daar een Hamas-commandant zou ophouden, en dat

In de praktijk betekent het dat er sinds 7 oktober  Dat zijn zo’n

In de praktijk betekent het een Israëlisch ministerie dat in een gelekt beleidsplan voorstelt om de Gazastrook

Alle alarmbellen rinkelen

Het ontmenselijken van Palestijnen, hen collectief straffen voor de aanval van Hamas, openlijk fantaseren over massale ontvolking: het zijn serieuze aanwijzingen dat de gewelddadige reactie van Israël kan uitmonden in een genocide.

De Genocideconventie (1948) definieert genocide als ‘handelingen, gepleegd met de bedoeling om een nationale, etnische, godsdienstige groep, dan wel een groep, behorende tot een bepaald ras, geheel of gedeeltelijk

Zulke handelingen zijn, bijvoorbeeld, ‘het doden van of toebrengen van ernstig lichamelijk of mentaal letsel aan leden van die groep’ (denk: onophoudelijk bombarderen, inwoners verjagen, of ‘het opzettelijk opleggen van levensomstandigheden die tot hun gehele of gedeeltelijke vernietiging kunnen leiden’ (zoals: de toevoer van levensmiddelen of de levering van water of

Op 19 oktober 2023 al riep een groep speciale rapporteurs van de Verenigde Naties op tot actie om een In de maanden daarop sloegen ook experts van de Verenigde Naties, en zowel Palestijnse als Joodse mensenrechtenorganisaties alarm. Wat Israël nu doet is ‘een schoolvoorbeeld van genocide’, ‘Zelden zijn daders zó uitgesproken over hun bedoeling.’

En op 26 januari 2024 oordeelde het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties dat er inderdaad sprake is van een Het hof verplicht Israël daarom maatregelen te nemen om een genocide te voorkomen en de bevolking per direct te voorzien van humanitaire hulp.

Hoe de logica van Israël een politieke oplossing uitsluit

Maar deze oproepen stuiten op dezelfde betonnen logica die Israël in de eerste plaats tot deze daden dreef. Want in een existentiële oorlog waarin de totale vernietiging van de vijand de enig denkbare uitkomst is, wordt elke oproep tot humanitaire hulp, terughoudendheid of een staakt-het-vuren uitgelegd als moreel falen. Never again, toch?

Of, zoals Netanyahu in reactie op de uitspraak van het gerechtshof stelde: ‘De beschuldiging van genocide tegen Israël is niet alleen ongegrond, ze is schandalig, en ieder fatsoenlijk mens zou deze moeten verwerpen. Aan de vooravond van de Internationale Herdenkingsdag van de Holocaust, beloof ik opnieuw als premier van Israël -

Op een politieke oplossing zit hij niet te wachten; dit blijft een tijd voor bloedvergieten.

Deze redenering echoot bij Israëls bondgenoten, die Israëls recht op zelfverdediging tot nu toe voorrang geven boven het stoppen van het buitensporige geweld tegen Palestijnse burgers.

De Amerikaanse president Joe Biden sprak op 10 oktober, daags na de Hamas-aanval, over het ‘pure kwaad’ dat Israël zou bevechten

Het was een frase die Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen met de toevoeging dat de Europese Unie alle hulp aan de Palestijnen per direct zou staken – een aankondiging die ze na stevige kritiek

Nederland onthield zich eerder van stemming voor die opriepen tot een humanitaire wapenstilstand. En vooralsnog blijft Nederland onderdelen leveren voor Israëlische gevechtsvliegtuigen waarmee

‘Never again’ voor iedereen

Never again. Het is voor Joden geen holle frase, maar een die het gewicht draagt van de grootste misdaden tegen de menselijkheid uit de recente geschiedenis. Misdaden tegen hen.

Niets rechtvaardigt Hamas’ slachtpartij en gijzeling van Israëlische burgers op 7 oktober.

Niets rechtvaardigt de meedogenloze straf die Israël in antwoord hierop uitstort over álle Gazanen.

En niets rechtvaardigt de onvoorwaardelijke steun die Israëls bondgenoten tot nu toe uitspreken.

Want dit gaat over misdaden waarvan de hele wereld ooit zei: dit nooit meer. Nu is het moment om die belofte waar te maken. Never again is een oproep tot medemenselijkheid en het kan en mag geen excuus zijn om zoiets wéér te laten gebeuren.

Never again geldt voor iederéén.