/dc-useruploads-images/19ff870a310c4bf5a7b25e7a5ace4b5b.png)
In St. Louis hoor je soms de tornadosirene. Het advies is dan: ga naar je kelder, zorg dat je daar eten en drinkwater hebt liggen voor enkele dagen. En een gezelschapsspelletje. En zet de radio aan. Een die ook op batterijen werkt. Gelukkig is het meestal loos alarm en zie je op buienradar de rode vlek van de storm op veilige afstand je huis voorbijgaan.
De laatste weken klinkt ook een ander alarm. Geen sirene, maar een aanhoudende reeks persberichten, e-mails, tweets, geruchten. Het Mike Brownalarm. Een waarschuwing je voor te bereiden op rellen.
Drie maanden geleden schoot een politieagent de achttienjarige Mike Brown dood in Ferguson. Ergens deze maand zal een volksjury beslissen of de agent moet worden aangeklaagd. De precieze datum is niet bekend, en dat zorgt steeds weer voor nieuwe geruchten. Juridische experts verwachten niet dat de agent zal worden vervolgd. De wet is coulant voor agenten die schieten op burgers.
Veel winkeliers in Ferguson hebben alvast houten platen voor hun puien gespijkerd. Bedrijven adviseren werknemers vanuit huis te werken als de jury met haar beslissing komt. De rector van de prestigieuze Washington University in St. Louis stuurde medewerkers vorige week een mail waarin hij schreef dat het ‘Emergency Response Plan’ klaarligt. ‘If you need help coping with stress or other issues during this difficult time, I hope you will reach out to one of our available resources.’
Scholen verwijzen naar de slechtweerprotocollen en de belschema’s voor noodgevallen. Een stadje vlak naast Ferguson adviseerde inwoners zelfs om voldoende water in te slaan, te zorgen dat je een volle benzinetank hebt en je telefoons volledig opgeladen zijn. ‘Just as you would in the event of a storm.’
Hoe terecht is deze angst?
Het lijkt alsof iedereen hoe dan ook een orkaan verwacht. It’s gonna get ugly, is de teneur. Vreemd, want de afgelopen drie maanden hebben de actievoerders vooral vreedzaam geprotesteerd. En zelfs tijdens het hoogtepunt van de onrust, drie maanden geleden, viel de stroom niet uit en waren veel winkels gewoon open. Op een paar straten na ging het leven overal gewoon door. Het was zeker geen orkaan.
De actievoerders benadrukken dat ze vreedzaam zullen demonstreren. Woensdagavond bezocht ik een trainingsavond, georganiseerd door de Don’t Shoot Coalition, een samenwerkingsverband van verschillende actiegroepen. Er waren ongeveer vijftig mensen. Ze deden rollenspellen, bijvoorbeeld over hoe je kalm blijft als politieagenten voor je neus met knuppels op de grond slaan. Ze kregen theorieles, bijvoorbeeld over wat je rechten zijn als je wordt gearresteerd. Een dominee, Osagyefo Sekou, sprak de demonstranten toe. Hij drilde ze voor wat hij noemde ‘militant, non-violent civil disobedience,’ in de traditie van Martin Luther King. Hij vroeg de demonstranten steeds zijn woorden te herhalen.
Dominee: ‘We are confronting an…?’
Zaal: ‘EVIL SYSTEM!’
Dominee: ‘And we do so with…?’
Zaal: ‘DEEP ABIDING LOVE!’
Een andere spreker benadrukte dat ze zich niet op rellen voorbereiden, maar op rebellie. ‘En vergeet niet: wat er ook gebeurt straks, het zal een reactie zijn op politiegeweld.’ De demonstranten mogen dan vreedzame acties aankondigen, de autoriteiten bereiden zich voor op geweld.
De St. Louis County police, bijvoorbeeld, heeft voor ruim 170.000 dollar aan nieuwe oproeruitrusting besteld, schreef The Guardian vorige maand: traangasgranaten, rubberen kogels, helmen en 2000 setjes plastic handboeien. Deze week gaf de gouverneur van Missouri, Jay Nixon, een persconferentie. Hij zei dat er 1000 agenten in totaal 5000 uur training hadden gekregen ter voorbereiding op wat komt. En dat de National Guard in de stad is voor rugdekking. Mensen hebben het recht hun mening te verkondigen, zei hij, maar ‘geweld zal niet worden getolereerd.’
De honende reactie van veel demonstranten: ‘Dus ook geen politiegeweld!’ Bij de vorige demonstraties was het immers de politie die burgers op traangas trakteerde in hun eigen voortuinen. Vlak na de persconferentie lanceerde de lokale rapper en activist Tef Poe zijn nieuwe single ‘War Cry,’ waarin hij de gouverneur een welgemeend fuck you toewenste:
Ondanks die teksten roept ook Tef Poe steeds op tot geweldloze actie. Dat is niet overal het geval. De leider van de lokale Ku Klux Klan zei woensdag in de talkshow van Chris Hayes om geweld niet te schuwen en om ‘lethal force’ te gebruiken om zijn achterban te beschermen tegen gewelddadige demonstranten. Hij droeg niet dat witte spookgewaad, maar een trainingsjackje.
Verschillende wapenwinkels lieten de afgelopen maanden weten dat de verkopen flink zijn gestegen. Of ze haakten slim in op de angst:
Een tijdje geleden bezocht ik een wapenbeurs in het witte voorstadje St. Charles. Dit soort T-shirts werd er verkocht:
Een storm uitlokken
Drie maanden lang hebben de demonstranten vooral vreedzaam gedemonstreerd. Toch worden ze nu vaak neergezet als relschoppers, plunderaars en soms zelfs moordenaars. Er hoeft straks maar één iemand een fles naar een agent te gooien en dat beeld wordt bevestigd. Als ze zich daarentegen rustig houden, lijkt het of ze het wel oké vinden allemaal. Lastig dilemma.
De sfeer is opgefokt, niet in de laatste plaats door alle ‘voorzorgsmaatregelen’ zelf. Dit veel te lange voorspel – de troepenopbouw, de persconferenties, de media die de stad weer binnenvliegen, de helikopters boven de stad, de National Guard – ze voeden de paranoia, aan beide kanten. De voorzorgsmaatregelen zouden heel goed een selffulfilling prophecy kunnen blijken.
De stad is een storm aan het creëren. Uitlokking, zou ik bijna zeggen.
Best kans dus dat St. Louis komende week weer het journaal haalt in Nederland: ‘Opnieuw rellen in St. Louis.’ Als dat zo is, bedenk dan dat het niet de echte storm is. De echte stormen zijn bijvoorbeeld de decennialange geschiedenis van segregatiebeleid en de ongelofelijke sociale kloof in de stad. Een grand canyon van kansenverschillen, die ervoor zorgt dat grote delen van de stad er permanent uitzien alsof orkaan Katrina net is gepasseerd. Maar dáár klinkt de sirene niet voor.
Meer reportages uit St. Louis:
De rellen in St. Louis gaan niet over politiegeweld, ze gaan over ongelijkheid
Niet ver van Arjen van Veelens nieuwe huis in St. Louis werd afgelopen weekend een zwarte tiener doodgeschoten. Sindsdien zijn er elke dag onlusten en demonstraties in de meest gesegregeerde stad van Amerika. Een verslag in woord en beeld.
Welkom in Piketty City
De Franse econoom Thomas Piketty verwierf wereldfaam met zijn theorie over de groeiende ongelijkheid in de wereld. Maar hoe ziet die theorie er in de praktijk uit? Gastcorrespondent Arjen van Veelen verhuisde onlangs naar de Amerikaanse stad St. Louis, waar de levensverwachting tussen stadsdelen maar liefst vijftien jaar kan verschillen. Een verslag in woord, beeld en kaart uit Piketty City.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
