Cafeïne, de legale doping in de Eredivisie

Misschien heb je een voetballer weleens horen zeggen dat hij na de wedstrijd maar moeilijk in slaap kan komen. De reden die je dan vaak hoort: de opwinding van de wedstrijd, de adrenaline Ook zwemmer Pieter van den Hoogenband zegt dat hij slecht sliep door de adrenaline. die nog in het lijf zit.

Er is nog een reden: cafeïne.

Sommige voetballers nemen kort voor de wedstrijd cafeïnepillen, gels of snoepjes met veel cafeïne erin. Niet ter waarde van één kop koffie, maar van tot wel acht kopjes espresso. Ik had hier nog niet eerder van gehoord, totdat FC Utrechtspeler Willem Janssen me erover vertelde. Lees hier mijn laatste interview met Willem Janssen terug.

Na de recente wedstrijd tegen FC Groningen was de spelersbus van Utrecht pas rond 23.30 uur in Utrecht terug. Daarna reed Janssen terug naar huis in Houten, waar hij pas rond drie uur ’s nachts in slaap viel, zei hij mij.

Van de inspanning, van het denken over de wedstrijd, Na een fout van Janssen kwam Utrecht 2-0 achter; uiteindelijk won Utrecht nog met 2-3. van het balen van een fout die hij maakte in de eerste helft?

Ja, zei Janssen, maar ook van de cafeïne. Hij legde uit dat hij een uur voor elke wedstrijd vijf pillen van 50 milligram neemt.

Dat is het equivalent van vier à vijf espresso’s.

Cafeïne voor de wedstrijd is heel gewoon

Dat drink ik als koffieliefhebber ook, maar dan gedurende een dag. Janssen neemt dat dus ineens, en hij is niet de enige. Sterker: een korte navraag wijst uit dat het vrij gewoon is in het voetbal.

Een korte navraag wijst uit dat het vrij gewoon is in het voetbal.

Tim Sparv Het Twitteraccount van Tim Sparv, middenvelder bij FC Midtjylland en aanvoerder van de Finse nationale ploeg. neemt twee pillen voor elke wedstrijd van FC Midtjylland, en zegt dat ongeveer een derde van de selectie cafeïne gebruikt. Bart Vriends gebruikt ook cafeïne bij Sparta; Wout Brama deed het al bij FC Twente, en net als Willem Janssen nu ook bij Utrecht. De helft van de spelers van FC Utrecht neemt de pillen, zegt clubarts Prabath Lodewijks, Lodewijks is gedetacheerd bij FC Utrecht, zijn eigenlijke werkgever is het UMC Utrecht. en volgens hem is het gebruik ervan vrij algemeen in het voetbal.

Een Ajax-woordvoerder zegt dat enkele spelers van Ajax ‘af en toe’ gebruikmaken van cafeïnepillen. De teamarts van het Nederlands elftal, Edwin Goedhart, laat weten pillen uit te delen aan enkele spelers. Ook enkele PSV’ers nemen de cafeïnepillen.

Een woordvoerder van Feyenoord zegt dat de club geen ‘specifieke inzage’ geeft ‘in hoe wij het hier op het gebied van voeding, supplementen etc., inrichten om onze spelers zo optimaal mogelijk voor te bereiden op wedstrijden. Ik kan wel melden dat we hier ook op dit gebied een topsportklimaat nastreven.’

Maak daarvan wat je wilt.

Want het verhoogt de alertheid en verlaagt de vermoeidheid

Cafeïne heeft twee positieve effecten op sporters: het verhoogt de alertheid en onderdrukt vermoeidheid. Nu gok ik dat dit niemand zal verrassen.

Maar het precieze effect - en dat luistert op een Eredivisieveld wat nauwer dan in de gemiddelde kantoortuin - is niet duidelijk. Een overzichtsstudie Lees hier het paper dat enkele tientallen studies naar het effect van cafeïne op sport samenvat. wijst op een positief effect van relatief bescheiden doseringen, maar deze studies zijn verschillend opgezet en uitgevoerd in allerlei sporten.

Zeker is, aldus Sparta’s fysiotherapeut Rogier Hoek, dat sommige sporters juist goed reageren op de pillen en de cafeïnehoudende snoepjes die hij uitdeelt (ze zijn alert en fit). Op anderen heeft het juist het tegenovergestelde effect (ze worden slomer).

FC Utrecht en Sparta proberen dus per speler of en hoe de cafeïne werkt. Geen ingewikkelde testen - de speler probeert telkens een hogere dosering en laat weten hoe hij zich erbij voelt.

Lodewijks: ‘We proberen ze tijdens de training, en passen de hoeveelheden aan naargelang van de reactie van de speler. De bijwerkingen zijn immers meestal nul, het positieve effect zou zomaar 5 procent kunnen zijn. Dat is de moeite.’

‘Maar sommige spelers worden er gejaagd van, krijgen hartkloppingen, of zelfs maagklachten. Dan neemt zo’n speler de pillen niet, of minder. De regel is simpel: je moet je er lekker bij voelen.’

Maar na het presteren komt de plafonddienst

Een vuistregel luidt: hoe minder koffie je drinkt, hoe effectiever een cafeïnepil. En hoe hoger je lichaamsgewicht, hoe meer cafeïne je nodig hebt. Van wat ik hoor, nemen spelers cafeïnepillen ter waarde van een tot tien kopjes espresso.

Dat Utrechts spits Sébastien Haller zeven pilletjes voor een wedstrijd neemt, heeft ermee te maken dat hij een grote man is die graag een kopje koffie lust.

De dosering is dus van belang. Lodewijks van FC Utrecht doet dat dus zeer nauwkeurig: elke speler krijgt op een specifiek tijdstip het juiste aantal pilletjes, verstrekt via een keurig doorzichtig plastic zakje met naam van de speler en de hoeveelheid.

En hij gaat nog verder. Lodewijks koopt de pillen niet als supplementen bij een commerciële producent, maar als medicatie bij een apotheek. Voor medicatie gelden strengere regels, zodat hij zeker weet dat er geen andere, verboden middelen in de pillen zitten. Soms worden sporters namelijk op doping betrapt nadat ze supplementen namen waarin - zonder dat ze het weten - verboden middelen verwerkt Lees hier een stuk van de Dopingautoriteit over vervuilde middelen. zitten.

Nadelen zitten er niet aan het gebruik. Behalve bij avondwedstrijden, zoals Willem Janssen recent ervaarde tegen FC Groningen. Dan kunnen de espressootjes in pilvorm er inhakken. Spelers nemen bij avondwedstrijden wat minder pillen, maar toch.

‘Je bent scherper en minder snel moe,’ zegt Lodewijks. ‘En de prijs die je daarvoor kan betalen, is een uurtje of wat plafonddienst.’ Spelers van het Engelse nationale team klaagden in 2012 ook over slaapmoeilijkheden.

Het punt: cafeïne is mogelijk straks doping

Er is niets geheimzinnigs of illegaals aan het cafeïnegebruik. Andere sporten doen Lees hier een artikel over het ‘strategische’ gebruik van cafeïne tijdens de marathon. het ook. Maar er zou weleens een einde aan kunnen komen.

De wereldantidopingorganisatie WADA heeft cafeïne recent weer op de lijst van stoffen gezet die mogelijk verboden worden. De organisatie zoekt momenteel uit of sporters cafeïne gebruiken ‘met de bedoeling om prestaties te verhogen,’ schrijft The Washington Post. Lees hier meer over waarom cafeïne wel en niet op de dopinglijst zou kunnen komen te staan.

Als doping dus. Maar wat is doping? Een stof is volgens de WADA doping als het voldoet aan minimaal twee van drie criteria.

1. Het heeft de potentie om prestaties te bevorderen.
2. Het vormt een gezondheidsrisico voor sporters.
3. Het gaat in tegen de ‘spirit of sport’.

De inname in pilvorm zou heel goed kunnen ingaan tegen de ‘spirit of sport,’ een glorieus vaag Lees hier een poging van de Dopingautoriteit om ‘doping’ te definiëren. begrip dat in sportjuridische kringen tot eindeloos debat Dit stuk in de British Medical Journal stelt dat doping juist wel past bij de ‘spirit of sport.’ leidt. Het begrip ‘spirit of sport’ is ‘niet objectief en evenmin objectiveerbaar,’ stelt dit stuk op SportknowhowXL.nl over de term. Zeker is dat dit de WADA helpt om stoffen als cafeïne wel op de lijst te zetten, en bijvoorbeeld pannenkoeken niet. (Positief gesteld.)

Cafeïne is een typisch twijfelgeval voor de WADA. Tot 2003 stond cafeïne op de dopinglijst. Maar het werd er vanaf gehaald, toen duidelijk werd dat een sporter die simpelweg flink van koffie hield, positief getest kon worden. De WADA wil atleten niet kunnen schorsen voor normaal voedselgebruik.

Is het slikken van cafeïnepillen normaal voedselgebruik? In september komt de WADA met de mededeling of cafeïne weer op de dopinglijst komt (en zo ja, vanaf welke hoeveelheid).

‘Maar ja,’ zegt Wout Brama van FC Utrecht. ‘Dan wordt de volgende vraag hoe ze dat gaan opsporen. Wij (voetballers, MdH) worden hooguit drie à vier keer per seizoen getest.’

Lees ook:

Willem Janssen moest voor wedstrijden kotsen van de zenuwen. Tot hij zijn gedachten leerde sturen Jarenlang moest FC Utrecht-voetballer Willem Janssen vlak voor wedstrijden kokhalzen of overgeven - soms zelfs op het veld. Zenuwen, constante twijfel over zijn spel, het bleef hem regelmatig dwarszitten. Totdat hij zijn gedachten leerde te sturen en hij weer plezier kreeg in het voetbal. Lees het verhaal hier terug Zou het voetbal misschien ietsje minder negatief kunnen zijn? Zouden voetballers en iedereen die met voetbal te maken heeft misschien een onsje positiever tegen elkaar kunnen zijn? Bart Vriends, verdediger van Sparta, denkt dat de sport er een stuk beter van zou worden. Lees het verhaal hier terug