Beste,

Begin deze week was ik ziek. Dat was vervelend natuurlijk, maar het was ook een goede reden om, in het kader van samenvallende vorm en inhoud, te herlezen. Dit essay-in-boekvorm van Eula Biss verscheen drie jaar geleden – – en blijft onverminderd mooi én actueel. Ik beveel het dus gewoon nog een keer aan, zeker met het oog op de ook in dit land dalende vaccinatiebereidheid. (Uitgevers van Nederland, vertaal dat boek!)

In On Immunity beschrijft Biss hoe het moederschap haar automatisch onderdeel maakte van het (anti-)vaccinatiedebat in de Verenigde Staten. Over virussen gaat het dus, en bacteriën en infecties en inentingen. Maar daarmee gaat het ook over veel meer: over de poreuze grenzen tussen ogenschijnlijk op zich zelf staande lichamen, en over angst en over En vooral gaat het over de wederzijdse afhankelijkheid, en verantwoordelijkheid, tussen het individu en de gemeenschap.

Als baby werd Achilles in de Styx, de rivier van de onderwereld, gedompeld, maar zijn achilleshiel – waaraan hij werd vastgehouden – zou zijn dood betekenen. Schilderij door Antoine Borel Rogat. Beeld: Getty
Als baby werd Achilles in de Styx, de rivier van de onderwereld, gedompeld, maar zijn achilleshiel – waaraan hij werd vastgehouden – zou zijn dood betekenen. Schilderij door Antoine Borel Rogat. Beeld: Getty

Jullie leestips over Darwin...

Dat laatste is ook het onderwerp van de waar we op De Correspondent aan werken, en waar ik vorige week een aflevering voor schreef. Naar aanleiding van dat essay – – vroeg ik me af wat evolutionaire verklaringen voor wie en wat we zijn toch zo aantrekkelijk maakt.

Aan de lopende band verschijnen er namelijk boeken en artikelen waarin culturele, psychologische of sociale verschijnselen in een evolutionaire context worden plaatst. Die literatuur, merkte lezer Floor van Alphen in reactie op mijn vorige nieuwsbrief op, valt grofweg op te delen in twee pogingen: de poging om al wat cultureel, sociaal of psychologisch is, terug te brengen tot biologie en de poging grip te krijgen op ‘de rol van cultuur en van sociale processen in de menselijke ontwikkeling.’

Wat verklaart die pogingen, en wat leveren ze ons op? Ik vroeg jullie om leestips, en die kreeg ik: jullie raadden onder meer (1976) van Richard Dawkins, (2013) van Paul Voestermans en Theo Verheggen, en (2017) van Daniel Dennett aan. (Voor een volledig overzicht, zie de bijdragen . Dank!

...en mijn leestip over Dennett

(1995) van Daniel Dennett werd verreweg het meest genoemd, dus die heb ik in elk geval in huis gehaald. Toevallig kwam ik al bladerend door een The New Yorker van een paar weken terug ook meteen een mooi profiel tegen van Dennett, geschreven door Joshua Rothmann.

De 74-jarige filosoof blijkt niet alleen een expert te zijn op het gebied van evolutionaire biologie, neurowetenschap, psychologie, linguïstiek en kunstmatige intelligentie, maar ook van beeldhouwen, huizen bouwen, en zingen te weten. What’s not to love?

Een mooi verhaal is het, over de poging bewustzijn te verklaren (kan je het reduceren tot de materie van onze hersenen, of is het iets ‘extra’s’?) en de verschillende kampen waarin de denkers die dat proberen te doen, uiteenvallen. Met een ontroerend en persoonlijk einde ook.

Jullie stuurden me ook jullie gedachten en leestips over gegevens, eigendom, en controle – over waar we het over hebben als we het over ‘onze data’ hebben, want dat vraag ik me af. Daar ga ik in een volgende mail verder op in – blijf in de tussentijd vooral sturen, die suggesties.

Fijn weekend en tot de volgende mail,

Lynn.

Wil je volgen wat ik zoal lees en schrijf? Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief Op De Correspondent verdiep ik me in moderne sleutelwoorden en schrijf ik over alledaagse cultuur. Wil je per mail op de hoogte blijven van nieuwe stukken in de maak en wat ik zoal voor moois tegenkom op De Correspondent en daarbuiten? Schrijf je dan in voor mijn nieuwsbrief! Inschrijven doe je hier