Wim van Limpt had zich zijn eerste jaar als directeur van Buma/Stemra waarschijnlijk iets rustiger voorgesteld. Toen hij in juni 2016 aantrad, bleek er iets raars aan de hand met de boekhouding. Hij vroeg om opheldering. Die kwam niet.

Zorgwekkend, want bijna iedereen die iets met muziek doet, is van Buma/Stemra afhankelijk. Overal waar muziek wordt gebruikt, int de organisatie geld voor Nederlandse liedschrijvers en muziekuitgevers.

Toen een klokkenluider ook nog tegen Van Limpt zei dat er met geld was gesjoemeld, moest de directeur het laten onderzoeken. Afgelopen maand verschenen de resultaten.

Eind augustus mailde Van Limpt aan dat er boekhoudkundige regels zijn overtreden. Het Financieele Dagblad was stelliger: Vervolgens bleek er ook nog 25 miljoen euro in de boeken te staan die al jaren geleden naar liedschrijvers had moeten gaan.

Bronnen melden dat zo’n 12 van die 25 miljoen sinds Van Limpts aantreden alsnog is uitgekeerd. Van Limpt bevestigt dit. De directeur lijkt vastberaden om de reputatie van zijn bedrijf te redden. Geen makkelijke opgave, want Buma/Stemra staat bekend om ondoorzichtigheid, financiële wanorde, belangenconflicten en falend toezicht.

Hoe kan de directeur het tij keren bij deze voor muzikanten zo belangrijke rechtenorganisatie? Ik vroeg hem naar zijn plannen.

Versimpel de bedrijfsstructuur

De eerste stap was het onderzoek naar de boekhouding. Begin deze maand volgde stap twee: de herstructurering van het bedrijf.

‘Bij mijn aantreden trof ik een organisatie zonder duidelijke structuur,’ vertelt Van Limpt. Door een ‘wildgroei aan functies’ was onduidelijk ‘wie verantwoordelijk is voor welke werkzaamheden en resultaten, en wie er aan wie rapporteert.’

Hoe zag deze wildgroei aan functies eruit? ‘Er waren ruim 130 verschillende functies op 160 fulltime werknemers,’ legt de directeur uit.

Dus hij besloot dat te veranderen. Per 1 september zijn die 130 soorten functies teruggebracht tot zeven. Zo krijgt de labyrintische structuur van het bedrijf eindelijk wat transparantie.

Verbeter het toezicht

Maar transparantie is één stuk van de puzzel. Er moet ook iets worden gedaan aan de financiële misstanden, de belangenverstrengeling en het falende toezicht.

Hoe kan Van Limpt alle drie die problemen aanpakken? Bijvoorbeeld door iets te veranderen aan het bestuur. Twaalf van de zijn belanghebbende liedschrijvers en muziekuitgevers.

Al in 2014 heeft Europa bepaald dat organisaties als Buma/Stemra beter intern toezicht moeten krijgen

Het College van Toezicht Auteursrechten, dat Buma/Stemra namens de overheid controleert, wil daarom een onafhankelijk ingesteld zien.

Deze eis komt niet uit de lucht vallen. Al in 2014 heeft Europa bepaald dat organisaties als Buma/Stemra beter intern toezicht moeten krijgen. Sinds 2016 staat het ook in de Nederlandse wet.

Van Limpt vertelt dat het bedrijf inderdaad overgaat op een nieuw bestuursmodel. Mits goed uitgevoerd, kan het veel veranderen. Onafhankelijke toezichthouders zouden de kans op belangenconflicten verkleinen. En als Buma/Stemra het nieuwe toezichtsorgaan vult met experts in financiën en auteursrecht, kan dat toekomstige fraude voorkomen.

De komende maanden worden doorslaggevend

Kortom: het College van Toezicht heeft, via de Europese en de Nederlandse wet, een sterke voorzet voor verbetering gegeven. Toch is het nog onduidelijk hoe doeltreffend het toezicht uiteindelijk wordt. We weten alleen dat het er komt, Buma/Stemra moet nog bepalen in welke vorm en wanneer.

De komende maanden worden daarom doorslaggevend. Op 30 oktober legt Van Limpt de jaarcijfers van Buma/Stemra voor aan de leden tijdens een speciale vergadering. Dan kunnen liedschrijvers en uitgevers hem vragen hoe het ervoor staat met zijn reddingspoging van Buma/Stemra.

Lees ook:

Als jij een liedje hoort, regelt Buma/Stemra het geld. Maar ze frauderen met de eigen boekhouding Elke keer als jij muziek streamt via Spotify of op de radio hoort, regelt Buma/Stemra de betaling van de liedjesschrijvers. Maar werknemers, onder wie de financieel directeur, hebben gefraudeerd met de boekhouding. En dat is geen incident. Lees het verhaal hier terug Hoe miljoenen euro’s van Nederlandse liedschrijvers aan de strijkstok zijn blijven hangen Arnold Mühren van The Cats miste 35 jaar een deel van zijn buitenlandse royalty’s. Hij wrikte de black box van de muziekindustrie open, en ontdekte twee manieren waarop Nederlandse liedschrijvers jarenlang structureel zijn benadeeld door uitgeverijen. Lees het verhaal hier terug