Vimeo
Bekijk hier ‘Het recht van de sterkste’ door Romain Champalaune

Sinds deze eeuw is het aantal rechtszaken dat multinationals aanspannen tegen soevereine staten spectaculair gegroeid. Dat toont deze statistiek uit het van de Verenigde Naties:

Inmiddels is de helft van alle landen al eens aangeklaagd door bedrijven die meenden dat hun belangen en winsten werden geschaad door nationale wetgeving.

Deze zogenoemde arbitragezaken vinden vooral plaats voor een speciaal gerechtshof in Washington, het ICSID, dat staat voor: International Centre for the Settlement of Investment Disputes.

Met de groei steeg het aantal hierin gespecialiseerde advocaten. Toppleiters die werken aan zaken van honderden miljoenen dollars; zaken die vaak een enorme wissel trekken op de financiën van een land wanneer dat wordt aangeklaagd.

Inkijk in een gesloten wereld...

Fotograaf en filmmaker deed twee jaar lang onderzoek in deze wereld. Hij fotografeerde rechtszaken en interviewde advocaten. Uit dat werk is de documentaire van vandaag voortgekomen.

In Justice for the Rich komen twee advocaten aan het woord: ‘Laurence’, die verder incognito blijft, en een van de beroemdsten uit het vak: Luis Parada uit El Salvador. Laurence werkt voor een kantoor dat voor staten en multinationals werkt, Parada is gespecialiseerd in de verdediging van landen.

Laurence werkt voor een kantoor dat voor staten en multinationals werkt, Parada is gespecialiseerd in de verdediging van landen

In de film volgen we een geruchtmakende zaak, van mijnbouwer Pacific Rim tegen de regering van El Salvador (een claim van zo’n 340 miljoen dollar), geflankeerd door twee andere zaken in Egypte en Peru. Daarbij zijn Laurence en Luis Parada de belangrijkste sprekers die zorgen voor context en analyse.

We krijgen te zien hoe Pacific Rim een brievenbusfirma oprichtte in de VS, opdat men zich kon beroepen op een vrijhandelsakkoord om daarmee de nationale milieuwetgeving van El Salvador naast zich neer te leggen.

...waar veel op het spel staat

Om een idee te krijgen van wat er op het spel staat bij dergelijke arbitrage: Parada’s eerste zaak was tegen de Franse multinational Vivendi, die Argentinië had aangeklaagd omdat dat land de prijs die Vivendi rekende voor watergebruik aan banden wilde leggen. Parada en Argentinië verloren; Vivendi ontving meer dan 100 miljoen dollar schadevergoeding.

Net als in zijn vorige fotodocumentaire over combineert Romain Champalaune foto’s van plekken en mensen met persoonlijke overpeinzingen op de geluidsband. Zo ontstaat een bijzondere blik voor en achter de schermen van een onbekende, gesloten wereld met een enorme macht.

Meer weten?

Zo werd Nederland het grootste belastingparadijs voor Amerikaanse multinationals De Duitse en Franse ministers van Financiën stelden deze week een revolutionair plan voor om belastingontwijking in Europa door Amerikaanse techbedrijven tegen te gaan. Het grootste belastingparadijs voor Amerikaanse bedrijven? Dat is Nederland, ontdekte ik na maanden onderzoek. Lees het verhaal van Jesse Frederik hier terug Waarom de inkomensongelijkheid in Nederland groter is dan we denken Nederland is een van de gelijkste landen ter wereld, hoor je vaak. Maar hoe groot is het verschil tussen arm en rijk nu echt? Het eerlijke antwoord: we hebben geen idee. Wat we wel weten? Dat de kloof veel groter is dan we denken. Lees het verhaal van Jesse Frederik hier terug