De echte groene revolutie begint bij het besef: de natuur is onze grootste bondgenoot

Beste,

Er gaapt wereldwijd nog altijd een groot gat tussen de nodige en daadwerkelijke klimaatactie. Dat blijkt uit het nieuwe Emissions Gap Report Persbericht over het Emissions Gap Report. dat het milieubureau van de VN deze week publiceerde.

De wereld kan deze hiaat dichten en de uitstoot sneller terugbrengen door serieuze actie op het gebied van energie, landbouw, industrie, bosbeheer, transport en gebouwen. We komen al een heel eind, schrijft het VN-milieubureau, als overheden simpelweg meer investeren in zonnepanelen en windenergie, in zuinigere auto’s en apparaten, in goed bosbeheer en het stoppen van ontbossing.

Tijdens de klimaattop in Bonn, die maandag begint, zal het over al deze kwesties gaan. Alle landen van de wereld gaan daar proberen de klimaatafspraken die in 2015 in Parijs gemaakt zijn, verder uit te werken. Reuters beschrijft wat er op het spel staat. Reuters: ‘What’s at stake at COP23?’

Een van de belangrijkste vragen is of het lukt om het juk van de fossiele brandstoffenindustrie af te schudden. Want die probeert op allerlei manieren de uitkomst van de onderhandelingen te beïnvloeden, bleek deze week uit een onderzoek Het onderzoek: ‘How Big Polluters are undermining global climate policy.’ waarover The Guardian Lees bij The Guardian een samenvatting van het onderzoek: ‘Fossil fuel companies undermining Paris agreement negotiations.’ berichtte.

Ik schreef zelf over een andere lobby van de olie- en gasbedrijven: die voor méér aardgas in Europa. De EU blijft inzetten op aardgas, terwijl we nu al meer pijpleidingen hebben dan we gebruiken. Daar zit een machtige lobby achter. Hier mijn verhaal over de gaslobby. Zo zitten de Europese topbestuurders die besluiten over energie en klimaat negen keer zo vaak met de fossiele industrie om tafel als met belangenbehartigers van de groene zaak.

Ondertussen nadert een rechtszaak tegen Shell zijn climax: de Italiaanse rechter besluit een dezer dagen of de olie- en gasgigant wordt veroordeeld voor zaken doen met een veroordeelde witwasser. De Shelltop wilde een groot olieveld voor de kust van Nigeria zo graag in handen krijgen, dat hij blind werd voor de risico’s, blijkt uit een nieuwe reconstructie Een nieuwe onthulling over Shell in Nigeria laat zien: oliehandel maakt altijd vuile handen. waarover ik deze week schreef.

Het nieuwe materiaal laat zien hoe Shell vanuit het hoofdkantoor in Den Haag trachtte zaken te doen met de corrupte politicus - zonder zelf vuile handen te maken.

De reden achter dit gedrag – lobbyen voor meer fossiel, zakendoen met zelfs corrupte politici – is eenvoudig: bedrijven zoals Shell moeten door met business as usual, anders vreet de concurrentie ze op. Het is een tamelijk deprimerende ratrace, waarbij het algemeen belang van een duurzame toekomst het verliest van het streven naar winst op de korte termijn.

Het begin van een echte groene revolutie: het vernuft van de natuur weer waarderen

Deze week schreef ik over een andere sector waarin je dezelfde dynamiek ziet: de intensieve landbouw. Collega Tomas Vanheste en ik werden aangegrepen door het nieuws dat de biomassa van insecten in Duitsland in een dikke kwarteeuw met 75 procent is gedaald. De gevolgen van deze instorting van het insectenleven kunnen ver reiken, want zonder insecten kan een groot deel van de planten en gewassen op aarde niet overleven.

De voornaamste conclusie van ons onderzoek: het gif uit de industriële landbouw brengt het leven op aarde ernstig in gevaar. Hier het verhaal van Tomas en mij over landbouwgif en biodiversiteit. Het zijn niet alleen insecten en vogels boven de grond die last hebben van bestrijdingsmiddelen. In de bodem waar planten en gewassen groeien, werkt het gif net zo goed.

Naarmate ik er meer over las en met meer mensen sprak, begon het me te dagen: de intensieve landbouw is net als de olie- en gassector in wezen een extractieve sector die de schatten van de aarde onttrekt en opbrandt tot er niets over is. Oliebedrijf Shell en agrogigant Monsanto hebben iets gemeen: hun bedrijfsmodellen zijn ten diepste verbonden met het vernietigen van het leven op aarde.

In de naam van vooruitgang, natuurlijk. In werkelijkheid op de pof, ten koste van toekomstige generaties.

Ik werkte de vergelijking uit in deze column. Mijn column over de extractieve industrieën die ons eten en onze energie produceren. Daarin staat overigens niet alleen maar slecht nieuws. Want een groeiende groep mensen realiseert zich dat de industrieën die de aarde leegzuigen en platspuiten geen toekomst hebben. Ze pleiten voor precies het omgekeerde: samenwerken met de natuur om energie en eten op een duurzame manier te produceren. Daarvoor zie je steeds luidere pleidooien. Samenwerken met de natuur heeft de toekomst, zeggen deze instanties.

Zo stelde een groep internationale topwetenschappers onlangs dat ‘natuurlijke klimaatoplossingen’ een veel grotere rol kunnen spelen ‘New study shows we’ve been underestimating nature’s role in tackling climate change.’ in het tegengaan van de opwarming dan tot nu toe gedacht. De echte groene revolutie begint bij het besef: de natuur is onze grootste bondgenoot.

En naarmate die beweging voor een duurzame toekomst groeit, kon het op aarde weleens een stuk aangenamer worden. In de woorden van landschapsarchitect Dirk Sijmons, die ik eerder dit jaar interviewde en die onlangs een belangrijke onderscheiding kreeg voor zijn werk: de grote duurzame verbouwing van Nederland kan een feest worden. De grote duurzame verbouwing van Nederland kan een feest worden, zegt deze landschapsarchitect.

Tot de volgende,

Jelmer

Wil je dit onderwerp volgen? Als correspondent Klimaat & Energie onderzoek ik de oorzaken van de klimaatcrisis en onze toekomst op een steeds warmere aarde. Blijf op de hoogte via mijn wekelijkse mail