Beste,

Maandagnacht leken de Brexitonderhandelingen nog hopeloos vastgelopen. Arlene Foster, de leidster van de Noord-Ierse Democratic Unionist Party (DUP) die de regering van Theresa May een meerderheid bezorgt, had de Britse premier teruggefloten vanwege een op het oog compleet onoplosbare kwestie.

‘De kwadratuur van de cirkel,’ Le Soir het. Co-voorzitter van de groene fractie in het Europees Parlement Philippe Lamberts legde in de Belgische krant uit waarom een akkoord onmogelijk is.

Het Verenigd Koninkrijk (A) wil de Europese Unie (B) verlaten uit een verlangen de baas te zijn over de eigen wet- en regelgeving. De Noord-Ierse unionisten eisen dat de wet- en regelgeving in Noord-Ierland (C) niet afwijkt van die in de rest van het Verenigd Koninkrijk. Ierland (D), dat wel deel is én blijft van de Europese Unie, hecht er dan weer het hoogste belang aan dat de wet- en regelgeving op zijn deel van het eiland hetzelfde is als in het Noord-Ierse deel, zodat er geen harde grens komt.

Het is kortom een mathematische onmogelijkheid: (A≠B) en (A=C en C=D en D=B) levert samen (A ≠ B) en (A=B) op.

Maar vrijdagochtend was het wonder dan toch geschied: er was een deal.

Hoe kon dat nu?

Vooruitgang met Brexit!

Tot tweemaal toe staat er in de dat het Verenigd Koninkrijk onderschrijft dat er geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland moet komen.

Dit doel moet worden bereikt door the overall EU-UK relationship. Lees: door toekomstige afspraken tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk, bijvoorbeeld in de vorm van een handelsakkoord. Met een dergelijk akkoord kan de grens tussen het VK en de EU zacht blijven, en daarmee is meteen de Ierse grenskwestie opgelost.

Met andere woorden: het VK stapt dan wel uit de EU, maar het stemt de regelgeving zodanig af op de EU dat A min of meer gelijk blijft aan B en de innerlijke tegenstelling is opgeheven.

Zolang een dergelijke oplossing niet is gevonden, blijft het Verenigd Koninkrijk, meldt de tekst, volledig in lijn met Europese regelgeving. Tenminste: die regelgeving die de Noord-Zuid-samenwerking ondersteunt. Een rijkelijk vage formulering die niet specificeert op welke vlakken het VK in de EU-pas blijft lopen.

De kwadratuur van de cirkel is dus helemaal nog niet gevonden. Het probleem is vooruitgeschoven en de partijen zijn erin geslaagd een tekst te formuleren waarin iedereen iets van zijn gading vindt.

Dat bleek ook uit de reacties. Arlene Foster zei dat er nog werk aan de winkel was betreffende de Ierse grens. Ook bleef ze dat er geen grens in de Ierse zee mag lopen in de vorm van een douanebarrière tussen Noord-Ierland en Engeland.

Politiek is geen exacte wetenschap, maar de kunst om een compromis te vinden tussen soms onverenigbare eisen. Dat vergt mentale lenigheid en woordacrobatiek.

Maar in dit geval is er toch reden je af te vragen of er werkelijk een stap richting een compromis is gezet, of dat het verlangen de onderhandelingen niet te laten knappen ervoor heeft gezorgd dat iedereen zich neerlegt bij een met vaagtaal vermomd gebrek aan voortgang.

Migratiebeleid: een succes!

Op de Europese top komende week donderdag en vrijdag zullen de EU-landen hun zegen moeten geven aan de beslissing op basis van het akkoord de Brexitonderhandelingen voort te zetten. Maar dat is waarschijnlijk een formaliteit.

Ook zullen de Europese leiders zich op de top buigen over een ander heikel thema: migratie. In voorbereiding op het treffen liet de Europese Commissie alvast haar licht hierover schijnen. Haar is opnieuw een blijk van een opmerkelijk talent voor verbale acrobatiek. De Commissie claimt onder meer dat:

  • Het relocation scheme - de afspraak in 2015 om 160.000 vluchtelingen uit Griekenland en Italië te herverdelen over de EU-landen - een succes is geweest. Opmerkelijk, want de Commissie noemt zelf een getal van 32.366 herplaatsingen en dat is één vijfde van het vastgelegde aantal.
  • Het EU-beleid heeft geleid tot een afname van het aantal gevaarlijke reizen dat migranten maken en tot het redden van levens. Opmerkelijk, want het EU-beleid leidt tot het vastzitten van vele migranten in Libische kampen onder gruwelijke omstandigheden. Lees hierover van Peter Tinti dat we afgelopen week brachten.

Dinsdag verschijnt een rapport van Amnesty International over Libië en de medeplichtigheid van de EU aan mensenrechtenschendingen daar. In een stuk daarover zal ik laten zien dat waar de EU claimt wonderbaarlijke resultaten te boeken, ze juist medeverantwoordelijkheid draagt voor groot menselijk leed.

Nog meer wonderen!

Een ander belangrijk nieuwsfeit afgelopen week was dat de Europese ministers van Financiën het eens waren over Maar wonder boven wonder stond er geen enkel Europees land op. OxfamNovib publiceerde met vier notoire Europese vluchthavens voor kapitaal: Nederland, Luxemburg, Ierland en Malta.

Nog een mijlpaal: woensdag lanceerde de Europese Commissie de plannen voor de verdieping van de Economische en Financiële Unie. Onder meer de oprichting van een en het vastleggen van de regel dat er mag zijn in Europese wetgeving.

Trots meldde de Europese Commissie dat alle inspanningen na de Europese economie er weer bovenop te helpen nu vruchten beginnen te dragen. Er is sprake van ‘robuust herstel’ en groei in alle EU-landen!

Bij dit gejubel over de staat van de Europese economie en het plan om het strenge bezuinigingsbeleid van de afgelopen jaren te verankeren in Europese wetgeving moest ik denken aan van Edward Geelhoed in De Groene Amsterdammer over de deprimerende toestand waarin de Griekse samenleving zich bevindt. Ook in dit geval is er een diepe kloof tussen de papieren werkelijkheid van het Europese beleidsproza en de schrille realiteit.

Wil je op de hoogte blijven van mijn Brusselse zoektocht? Elke zondag om 10.00 uur publiceer ik een nieuwsbrief waarin ik verslag doe van mijn pogingen het spel in Brussel te doorgronden en initiatieven voor een mooier Europa in kaart te brengen. Die verschijnt op de site, maar kan je ook in je mailbox ontvangen. Schrijf je hier in