Beste,

Ken je Pizzagate nog? In december 2016 liep bezorgde burger Edgar Welch pizzeria Comet Ping Pong in Washington binnen met een doorgeladen machinegeweer. Hij was op zoek naar ontvoerde kinderen die in de kelder van het etablissement zouden worden misbruikt. De daders? Bill en Hillary Clinton, John Podesta (de toenmalige campagneleider van Clinton) en nog tal van Democratische geldschieters en bestuurders.

De inval van Welch liep met een sisser af. Er raakte niemand gewond en nee, er werden geen kinderen gevonden.

Mocht je alvast meer willen lezen, dan kan ik deze reconstructies aanraden:

  • ‘Pizzagate: From Rumor, to Hashtag to Gunfire in D.C.’
  • ‘Pizzagate: Anatomy of a Fake News Scandal’

Hoe Pizzagate precies is ontstaan, de eerste dag op imageboard 4chan, is een bizar verhaal dat veel zegt over deze tijd en dat tot nu toe nog niet in de andere reconstructies is beschreven. Samen met het Digital Methods Initiative van de Universiteit van Amsterdam hebben we die eerste dag nauwgezet in kaart gebracht. Het wordt smullen.

Ik ga verder nog niets verklappen, deze vat het verhaal al aardig samen.

Een meme die rond de verkiezingen werd verspreid.
Een meme die rond de verkiezingen werd verspreid.

Waarom ook The Storm uit de hand kan lopen

Pizzagate is dan voorbij, maar de aluhoedjes hebben zich op een nieuwe hobby gestort: The Storm. Deze complottheorie houdt nu de gemoederen bezig op de sites waar extreemrechts zich tegenwoordig ophoudt: The_Donald op Reddit, 4chan, 8chan en Gab, de extreemrechtse variant van Twitter.

The Storm verwijst naar een grote gebeurtenis die volgens de complotdenkers op stapel staat. Speciaal FBI-onderzoeker Robert Mueller doet volgens hen geen onderzoek naar de mogelijke samenzwering tussen Rusland en de Trump-campagne, maar naar hooggeplaatste Democraten. Zij zouden deel uitmaken van een omvangrijk pedofilienetwerk. De Clintons, de Obama’s, ze zijn allemaal schuldig en zullen binnenkort gearresteerd worden.

Stukje bij beetje worden deze onthullingen gedaan door iemand die zich Q noemt, verwijzend naar de letter die bij sommige Amerikaanse overheidsdiensten wordt gebruikt om zeer geheime informatie te classificeren.

In november begon Q op het ‘politiek incorrecte kanaal’ genaamd ‘/pol/’ van 4chan informatie te ‘lekken.’ Inmiddels deelt hij zijn kennis op 8chan, het nog guurdere broertje van 4chan. Het probleem is alleen: niemand weet wie Q is en aangezien iedereen op 4chan en 8chan anoniem post, kan iedereen zich als Q voordoen (wat ook veel gebeurt).

Een groeiend probleem is de politisering van dit soort complottheorieën, vandaar ook mijn interesse. The Storm, maar ook Pizzagate, werden uit de internetkrochten getrokken door een aantal toonaangevende (extreem)rechtse vloggers, bloggers en, bovenal, meestercomplotdenker en radiopresentator Alex Jones (2,2 miljoen abonnees op YouTube).

YouTube
In dit filmpje doet Alex Jones de informatie van Q uit de doeken.

Daarom ook dat het antiracismebureau Southern Poverty Law Center (SPLC) de ontwikkelingen van Q op de voet volgt. Volgens het SPLC gaan extreemrechtse haatgroepen met dit soort theorieën aan de haal om nieuwe leden te werven, maar ook om zich te onderscheiden van de vele andere groepen die Ze hebben clicks nodig om geld te verdienen en een pubiek te houden.

Kortom: dit is zo’n complottheorie die de komende tijd weer volledig uit de hand kan lopen. Ik houd het in de gaten.

De ‘Deep State’ heeft het volgens Q op Trump voorzien.
De ‘Deep State’ heeft het volgens Q op Trump voorzien.

Ook hier, wil je alvast meer lezen over The Storm? Begin dan hier:

  • ‘Conspiracy Meta-Theory The Storm Pushes the "Alternative" Envelope Yet Again’
  • ‘The Storm is the New Pizzagate - Only Worse’

En verder

Op dit moment leg ik samen met Thomas Oudman de laatste hand aan een verhaal over de onzin van de moderne rassenleer, die onder andere door de extreemrechtse publicist Jared Taylor wordt gepropageerd. Op aanraden van enkele lezers heb ik vorige week met hoogleraar Amade M’charek gesproken. Zij is wetenschapsantropoloog en doet onder andere onderzoek naar hoe raciale denkbeelden doorwerken in wetenschappelijk en forensisch onderzoek. Dank jullie wel voor de tips. Het was een zeer nuttig gesprek. M’charek geeft op 7 maart bij Studium Generale in Utrecht en ik kan die van harte aanbevelen.

Ook bijna af is een verhaal over het gebruik van symbolen door extreemrechts. Ik zit eraan te denken om er een handzame gids bij te maken over welke symbolen extreemrechts gebruikt en waar die vandaan komen. Goed idee?

Tot slot nog een stevige leestip. Op de Winterschool van het Digital Methods Initiative, waar ik onlangs aan heb deelgenomen, liep ook de Amerikaanse onderzoeker Jonathan Albright rond. Hij doet fascinerend socialemediaonderzoek naar fake news. Hij kijkt niet alleen naar hoe nepnieuws zich verspreidt over verschillende platforms, maar ook hoe de technologie van de platformen zelf daar een rol in speelt. Ook heeft hij net interessant onderzoek gedaan naar de rol van Instagram in de verspreiding van propaganda. Zijn belangrijkste verhalen heeft hij op

Op de hoogte blijven van mijn verhalen? Elke dinsdag vertel ik waar ik mee bezig ben, wat ik gelezen, gehoord en gezien heb én vraag ik jullie om hulp bij mijn producties. Schrijf je hier in voor mijn wekelijkse mail