De Correspondent
Lex Bohlmeijer - in gesprek met Bert Keizer
SoundCloud
Interview

Bert Keizer (1947) werkt, sinds zijn pensioen als verpleeghuisarts, bij de Levenseindekliniek. Hij heeft zich steeds nadrukkelijk gemengd in het debat over euthanasie en publiceerde onlangs een lucide essay over zelfdoding: Voltooid. Nieuw licht op een zelfgekozen dood. Wat wij in Nederland bereikt hebben is uniek in de geschiedenis van de mensheid, vertelt hij in deze editie van mijn podcast Goede gesprekken.

Als student filosofie las Bert Keizer het werk van de Schot David Hume (1711-1776). Hij was de eerste die ruimte schiep voor de legitimiteit van een zelfgekozen dood. Een briljante filosoof en een beminnelijk mens met een goed gevoel voor humor, noemt Keizer hem. Hij beschrijft Hume als een aardige, deugdzame, scherpe, goedlachse, erudiete en grappige vent, ‘die echter uitdrukkelijk zonder God door het leven ging.’

De beschrijving is beslist van toepassing op Keizer zelf. Die heeft wel iets weg van de artsen die in het oeuvre van Anton Tsjechov zo’n mooie rol spelen: met een mengeling van spot en ernst, wijsheid en relativering. En met mededogen. Van zo iemand wil je graag weten hoe hij denkt over het pijnlijke en altijd beladen onderwerp van de zelfdoding.

Zelfmoord vs. zelfdoding

In zijn essay maakt Keizer een scherp onderscheid tussen zelfmoord en zelfdoding. Zelfmoord hanteert hij voor de wanhoopsdaad van mensen die zich van het leven beroven in opperste eenzaamheid, achter de rug van iedereen om. Dat zorgt voor hele slechte rouw en laat levenslang littekens na. Van zelfdoding is sprake als er juist andere mensen bij betrokken kunnen zijn: geliefden, vrienden, artsen.

Van zelfdoding is sprake als er juist andere mensen bij betrokken kunnen zijn: geliefden, vrienden, artsen

Een psychiatrische aandoening, dementie, voltooid leven, tbs: de redenen om hulp bij zelfdoding te willen, zijn talloos, en soms omstreden. Dat levert stevige ethische dilemma’s op. We zullen er met elkaar over moeten blijven discussiëren, in talkshows en rapporten, vindt Keizer: hoeveel durven we als gemeenschap aan?

Zelf stelt hij voor om de strafbaarstelling van hulp bij zelfdoding uit het wetboek te schrappen. Zelfs rechters weten op het ogenblik niet precies wat ze ermee aan moeten. En artsen vinden het steeds ingewikkelder worden. Dus, stelt hij, faciliteer het dat mensen zelf de dodelijke middelen kunnen bemachtigen, buiten een arts om, als ze dat willen.

Beluister Keizers hele verhaal in de podcast.

Hebben jij of een naaste suïcidale gedachten? Neem in Nederland dan contact op met en in België met

Meer over leven en dood?

Als de dood dichterbij komt, moet de dokter een stapje terug doen. Meent deze coöperatie Jos van Wijk (Dodewaard, 1948) is interim-manager en sinds drie jaar voorzitter van coöperatie De laatste wil. Hij ijvert voor gecontroleerde en legale verstrekking van dodelijke middelen waarmee mensen die hun leven voltooid achten het kunnen beëindigen. Nu heeft de coöperatie plannen voor een proeftuin. Luister de podcast met Jos van Wijk terug De laatste jaren van Joop laten zien dat hulp bij zelfdoding legaal moet worden Euthanasie bij dementie kwam tien jaar geleden nog amper voor. In 2016 gebeurde het 141 keer. Artsen zijn bezorgd: is de toetsing wel grondig genoeg? Het verhaal van de lange dood van Joop geeft hier een begin van een antwoord op. Lees het verhaal van Henk Blanken hier terug