Beste,
Twee grote aankondigingen in één week.
Groningen kreeg het verlossende woord: over 12 jaar wordt er geen gas meer geboord. Begin van herstel, van huizen en vertrouwen. Heel Nederland moet aan de bak.
Eindelijk was ie er, de Defensienota . Minister Ank Bijleveld heeft een paar maanden rondgetoerd en naar defensiemensen hoog en laag geluisterd. Zij koos voor repareren, van spullen en vertrouwen.
Terwijl minister Eric Wiebes van Economische Zaken de consequenties van de energietransitie steeds duidelijker schetst, durfde Ank Bijleveld van Defensie nog niet hardop te denken over vergezichten.
Dat was voor haar ministerie een tikje voorzichtig maar wel praktisch. Na 25 jaar bezuinigen staat de krijgsmacht er dramatisch voor. Materieel is verkocht of verwaarloosd. Mensen en vakkennis gingen verloren. Bijlevelds devies: eerst de leegloop stoppen.
Hoewel leger, marine en luchtmacht graag versneld meer nieuwe systemen willen, kozen de minister Bijleveld en staatssecretaris Barbara Visser ervoor eerst het moreel van de troepen te repareren.
Een humanitair uitzendbureau
Ko Colijn, oud-directeur van denktank Clingendael is niet onder de indruk. Hij noemt het een ‘vrome, maar valse belofte’ dat de defensie-inspanning (nu 1,29 procent van het bruto binnenlands product) in 2024 op het met de Navo afgesproken niveau van 2 procent bbp zal zijn.
Rob de Wijk van het The Hague Centre for Strategic Studies zegt: ‘De veiligheidsanalyse is er, nu nog de middelen.’
De aftakeling van de krijgsmacht begon met de Prioriteitennota in 1993. Die zette een kwart eeuw afbraak in onder het motto: Nederland gaat geen grote oorlog meer voeren maar als humanitair uitzendbureau landen in nood helpen.
Opeenvolgende kabinetten volgden deze optimistische, op den duur naïeve kijk op de wereld. Er kon altijd nog wat meer van de begroting af. Het eerste kabinet–Rutte gaf met een bezuiniging van een miljard de genadeklap aan defensie.
Waar bleef het evenwicht tussen onderhoud en welvaart?
De verwaarlozing van Defensie - weliswaar met een mooie redenering - én het leegexploiteren van de Groningse bodem pasten in de tijdgeest. In een deze week verschenen boek laten historici en innovatiegeleerden zien hoe Nederland zijn welzijn heeft opgeofferd aan welvaart.
In de jaren zeventig en daarna werd korte termijn gewin de norm. Wat bij Defensie en in Groningen gebeurde, deed Nederland ook met de overheid en zijn instituties. De zorgtaken van de overheid werden achterhaald verklaard.
Het tafelzilver werd verkocht. De markt zou efficiënter taken van de gemeenschap overnemen. Van woningbouwcorporaties tot opvang van mensen die zonder werk kwamen te zitten - de burger moest het zelf oplossen en trof een marktpartij waar de overheid het loket had gesloten.
Met de mijlpaal-aankondigingen van deze week gaat Nederland misschien op grotere schaal het onderhoud van onze samenleving weer ter hand nemen. Defensie is hard als het erop aankomt, maar evengoed een deel van de bescherming van Nederlandse waarden en vrijheid.
Ollongren publiceert 28 maart AIVD-kritisch rapport van 7 februari
De minister van Binnenlandse Zaken, Kajsa Ollongren, publiceerde deze week een toezichtrapport over de internationale uitwisseling van gegevens door de AIVD.
De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) rondde het kritische rapport 7 februari af. Het bevat informatie die relevant was voor de kiezers bij het referendum over de nieuwe aftapwet.
Volgens de CITVD wist de minister al op 9 februari wat er in het rapport stond. Dat maakt het een pikante beslissing om met publicatie te wachten tot na het referendum .
Volgens een woordvoerder van de minister is niet met opzet getreuzeld. Eerst was overleg met buitenlandse diensten nodig.
In de Eerste Kamer werd een hoorzitting van experts gehouden over het kabinetsvoornemen het raadgevend referendum af te schaffen.
In de Kamer...
... werd deze week Jeroen van der Veer aan de tand gevoeld over het afgeblazen plan van zijn Raad van Commissarissen om ING-topman Hamers een salarisverhoging van 50 procent te geven.
... kwam het onderwerp migratie weer eens op de radar. Staatssecretaris Mark Harbers stuurde zijn internationale migratie-agenda in.
... werd ook het eeuwige hoofdpijndossier HSL weer neergelegd. NS en ProRail pleiten voor veel extra geld om de hoge snelheidslijn eindelijk snel en hoogfrequent te maken. Staatssecretaris Stientje Van Veldhoven hapt voorlopig niet.
In de gemeente...
... wordt druk onderhandeld over de vorming van een nieuw college van B en W. Het zoeken naar brede samenwerking is vrij algemeen, behalve in Amsterdam natuurlijk.
De hardnekkig groeiende rol van lokale partijen in veel gemeenten is nog onvoldoende begrepen in de landelijke politiek, zeggen twee verstandige auteurs.
Vorige week vroegen verschillende lezers van deze brief of het wel klopte dat lokalo’s dichterbij de kiezers staan. Joop van den Berg steunt die veronderstelling. Marcel ten Hooven verklaart de lokale depolitisering.
En ten slotte
De Nationale Ombudsman presenteerde zijn jaarverslag 2017. Het trok niet veel aandacht temidden van al het andere nieuws. De ombudsman doet belangrijk onderhoudswerk aan de rechtsstaat. Door de decentralisaties is hij moeilijker bereikbaar voor veel burgers met problemen op gemeenteniveau.
Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Elke zaterdag mail ik een Politieke Weekbrief waarin ik samenvat wat me de afgelopen politieke week opviel en wat er staat te gebeuren, in Nederland, Europa en de VS. Wil je die ontvangen en mijn Politieke Dagboeken en andere verhalen in je inbox krijgen? Meld je dan aan!Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!