Beste,

Eén zinnetje in een wekte mijn interesse in Benin City. Het staat er als een simpel feit, over Nigeriaanse migranten in Europa: ‘Ze komen voornamelijk uit de deelstaat Edo, de overgrote meerderheid uit Benin City.’

Dat las ik nog een keer. Het stond er echt: de overgrote meerderheid van de Nigeriaanse migranten in Europa komt uit één stad. Een stad waar ik nog nooit van had gehoord.

Ik zocht Benin City op op de kaart. Vijf uur rijden ten oosten van Lagos – 1,5 miljoen inwoners. Een soort Utrecht, als je het met Nederland vergelijkt: vierde stad van het land, niet al te ver van het economisch centrum.

Waarom komen juist uit deze stad zoveel migranten naar Europa? Ik stapte op de bus om dat uit te zoeken.

Elke Nigeriaan weet: iedereen uit Benin City wil naar Europa en de vrouwen werken in de prostitutie

Ik vertrok samen met een Nigeriaanse fotografe, die geboren is in Benin City. Haar naam, Etinosa, leverde ons overal open deuren en glimlachen op (de uitgang ‘osa’ hoor je veel in Benin, het betekent God).

De fotografe met wie ik werkte, werd zelf ook gevraagd of ze naar Europa wilde.
De fotografe met wie ik werkte, werd zelf ook gevraagd of ze naar Europa wilde.

Etinosa woont tegenwoordig in Abuja, de hoofdstad van Nigeria, maar ze wordt nog dagelijks herinnerd aan haar wortels. Constant confronteren andere Nigerianen haar met het imago van vrouwen uit Benin.

Dat gaat bijvoorbeeld zo: ze zit in een taxi in Abuja te kletsen met de chauffeur. Als hij hoort dat ze oorspronkelijk uit Benin City komt, zegt de man: ‘Dan wil je vast naar Europa!’

Etinosa: ‘Uhm, nee...’

De chauffeur: ‘Jawel, alle vrouwen uit Benin willen naar Europa! Ik kan je helpen, je kunt daar veel geld verdienen. Ik heb connecties.’

De anekdote zegt veel over Benin City. Over het feit dat alle Nigerianen de stad associëren met migratie. En over het feit dat mensenhandelaars (want dat bleek deze taxichauffeur te zijn) vrouwen uit Benin proberen over te halen om in Europa te komen werken, in de prostitutie.

Overal in Benin City zie je dan ook waarschuwingsposters als deze hangen.

Overal in Benin City zie je dit soort waarschuwingsposters hangen.
Overal in Benin City zie je dit soort waarschuwingsposters hangen.

In Benin City is niets wat het lijkt

Dit is de ene kant van het verhaal van Benin City: de uitbuiting van meisjes en vrouwen uit de stad door mensenhandelaars. De handelsnetwerken zijn diep verweven met de stad.

De andere kant van het verhaal is misschien nog wel belangrijker voor Benin City: het geld dat deze migratie oplevert voor de achterblijvers. De verhandelde vrouwen (en in toenemende mate ook mannen) sturen namelijk massaal geld terug naar huis.

En dat zie je.

In grote huizen, die betaald zijn met geld van familie in Europa. In de handelswaar die winkels tentoonstellen, direct opgestuurd uit Europa. Zelfs in het openbaar vervoer, dat men Belgian buses noemt.

Overal in Benin City zie je de tekenen van Europa: mooie hekken rond huizen, flessen wijn uit Italië.
Overal in Benin City zie je de tekenen van Europa: mooie hekken rond huizen, flessen wijn uit Italië.
Een ‘Belgian bus’ in Benin City.
Een ‘Belgian bus’ in Benin City.

Een van de bizarste locaties die we bezochten was de lokale Western Union, waar het geld uit Europa binnenkomt. Het zit er vol met moeders die wachten tot hun dochters vanuit Europa een code doorgeven, waarmee ze het geld kunnen ophalen.

Dit bemoste gebouw is de ‘lokale Western Union’ van Benin City.
Dit bemoste gebouw is de ‘lokale Western Union’ van Benin City.

Moeders waren sowieso een belangrijk onderdeel van mijn zoektocht. Want als het zo algemeen bekend is dat meisjes in Europa in de prostitutie werken, waarom laten zij hun dochters dan in vredesnaam gaan?

Het antwoord verraste me totaal: de moeders zijn juist degenen die hun dochters aanmoedigen om te vertrekken. Ze zien namelijk overal om zich heen dat Europa geld betekent. Ashawo no dey kill, zeggen ze dan. Van prostitutie ga je niet dood.

Ik spreek met een moeder wier dochter in België ‘in een fabriek’ werkt.
Ik spreek met een moeder wier dochter in België ‘in een fabriek’ werkt.

Overigens was het niet gemakkelijk om moeders te spreken te krijgen. Dat bleek een combinatie van schaamte en angst. Schaamte omdat het ondanks alles tóch een taboe blijft om hardop te zeggen dat je dochter een prostituee is. En angst omdat men in Benin City sterk gelooft in voodoo – iets wat goed gaat moet je vooral niet aan de grote klok hangen, anders kan het vervloekt worden.

We bekijken de foto’s van kinderen in Europa.
We bekijken de foto’s van kinderen in Europa.

In de EU is het debat over migratie totaal gepolariseerd: je bent voor, of je bent tegen. Maar in Benin City zag ik hoe complex migratie is. De categorieën die wij gewend zijn te gebruiken, lijken hier niet op te gaan: smokkelaar, ouder, slachtoffer van mensenhandel. Een inwoner uit Benin City kan alles tegelijk zijn.

En: ik vroeg activisten uit Benin City en beleidsmakers uit de EU (waaronder Europarlementariër Bart Staes) om mee te praten over wat ik zag. Doe dus vooral ook mee in

Stel je vragen aan Faith (de verhandelde migrant) en John (de gefaalde migrant)

Terwijl ik schrijf over migratie, in grove penstreken, vind ik het ook belangrijk om de kleine, menselijke verhalen recht te doen. Elke migrant is anders en elke migrant heeft een verhaal dat ons iets kan leren.

Daarom tekende ik Ze heeft nu een klein winkeltje in Benin City, waar ze zelfgemaakte kleding verkoopt.

En omdat hij de verkeerde mensen vertrouwde.

Stel vooral ook jullie vragen aan deze migranten – dan leg ik ze aan hen voor. Dat leverde eerder ook al op.

Tot slot...

... is het natuurlijk zomervakantie! Zin om lekker te lezen vanuit je strand-/bos-/hei-/berg-hutje? We zetten de fijnste zomerverhalen van De Correspondent voor je op een rij in Liever onderweg naar je vakantiebestemming verhalen luisteren? Bekijk dan

Fijne vakantie!

Wil je deze updates liever in je inbox? Dat kan! Schrijf je in en ik houd je tweewekelijks op de hoogte van alles wat ik schrijf, lees, zie en hoor over migratie en ontwikkeling. Meld je hier aan