/dc-useruploads-images/bab201a0bec74fc4b973ef60e4950358.png)
Het ecosysteem staat centraal in Wad, de nieuwe oog- en oorstrelende natuurfilm van Ruben Smit (1971). Van de eerste vormen van leven, plankton, tot aan mannetjeszeehonden van 350 kilo. Het gaat hem om die samenhang, waar je je als mens niet boven kunt plaatsen.
Ruben Smit is van huis uit ecoloog en fotograaf. Hij heeft een scherp oog, een geoefend oor. Hij is zo iemand die het landschap leest als een roman en er onmiddellijk een verhaal van maakt. Hij begon met een magnifiek fotoboek over de Veluwe en brak door als filmmaker met De nieuwe wildernis, een portret van de Oostvaardersplassen.
De film won een Gouden Kalf en trok 800.000 bezoekers. De opbrengsten van de kaartverkoop bedroegen meer dan zes miljoen euro, maar de winst moest Smit laten aan de producent: aan het einde van het lied stond hij met lege handen en kon hij weer opnieuw beginnen.
Dat nieuwe begin is Wad, een film over overleven. Hij heeft er veel voor op het spel gezet. Het is niet iets om mee te koop te lopen, maar hij heeft er een half miljoen in geïnvesteerd en als de film geen 100.000 bezoekers haalt, is hij failliet. Maar dat maakt niet uit: dit verhaal moest verteld worden!
Zonder kwetsbaarheid geen goede film
De filmer heeft met zijn crew soms extreme omstandigheden opgezocht. Ze draaiden in vliegende storm. Dan is de natuur het mooist. Alles beweegt, het water, de wind, het zout, het zand. Dan voel je dat je leeft.
Soms vielen de camera’s en de drones uit de lucht vanwege de snerpende koude. Op Razende Bol, een bewegende zandplaat ten zuiden van Texel, scheelde het een haar. De wind was gedraaid, het water spoelde over de zandplaat van tien bij tien meter waar hij wilde overnachten, hij was al bezig met afscheid nemen. Tot een visser opdook en redding bood. Toen was Ruben Smit zelf bezig met overleven.
Het water spoelde over de zandplaat waar hij wilde overnachten, Smit was al bezig met afscheid nemen
Volgens Smit heb je dat besef van kwetsbaarheid en die intensiteit nodig om een goede film te kunnen maken. Het Waddengebied blijkt een van de meest extreme plekken waar je kunt zijn. Het leven is er heftig. Je nest wordt weggespoeld als je vijf centimeter te laag gaat broeden. Dat maakt het zo kwetsbaar. Het gebied wordt bedreigd als de zeespiegel stijgt.
Pleidooi om te durven leven
Op verschillende niveaus gaat Wad dus over overleven. En daarmee over leven. Zoals Smit als filmmaker zelf stand moet zien te houden met zijn kwetsbare product in de wereld van de filmindustrie. Wad kan zomaar verdwijnen uit de bioscopen door de volgende golf aan Hollywoodfilms.
En ten slotte is het Waddengebied ook een schaalmodel voor de wereld. Ook de mens leeft, en overleeft in een relatief smalle zone van de aarde. Een paar stukjes land in de immense hoeveelheid water, een paar tellen in de eeuwigheid.
Die ruimte lijkt bovendien steeds kleiner te worden. De vluchtelingenstromen door het klimaat zullen alleen maar toenemen. Omdat er niet genoeg drinkwater is in veel gebieden, niet genoeg water om te verbouwen, of omdat het te nat is om er te wonen.
Ruben Smit is er de man niet naar om het hoofd in de schoot te leggen. Hij is een overlever. In laatste instantie is zijn film een ode aan de schoonheid, een pleidooi om te durven leven.
Het zal erop aankomen. We kunnen leren van de dreigingen. We kunnen luxe opofferen en kiezen voor de vrijheid. Straks is de klimaatverandering een gemeenschappelijke vijand. Die de mensheid weleens zou kunnen verenigen.
Lees verder:
Vergeet de dinosaurus, omarm de échte heerser van de prehistorie: inktvis
Dinosaurussen kent iedereen, maar over de verloren heerschappij der inktvissen hoor je nooit iemand. Nu Platvoet en zijn vriendjes al lang en breed zijn uitgestorven, is de inktvis bezig de oceaan te heroveren.
Wetenschap kan ons niet vertellen wat waarde heeft. Dat moeten we zelf doen
Waren het ooit de goden die we om raad vroegen, nu moet de wetenschap overal een antwoord op hebben. Maar wetenschap kan één ding absoluut niet: ons vertellen wat goed of slecht is. Dat leerden we tijdens ons onderzoek naar wadvogels in Mauritanië.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
