Na het thema voedsel in Gelderland, onderzoeken wij deze maand het gebruik van de ruimte in de provincie Flevoland. Als eerste bezocht ik Sixta Finsy-Besseling die een zogenoemd ‘passiefhuis’ heeft gebouwd: een huis dat geen energie nodig heeft om op temperatuur te blijven. Daarna zal gastcorrespondent Liedewij Loorbach, een journalist gespecialiseerd in duurzame initiatieven, helpen bij het in kaart brengen van andere projecten die de toekomst van ruimtegebruik in Nederland vormgeven.

Dit huis zou in elke nieuwbouwwijk in Nederland kunnen staan: een mooie vrijstaande villa, zojuist opgeleverd. In dit geval aan de rand van Almere. En ook binnen lijkt er niets bijzonders aan de hand. Aan de keukentafel zit eigenares Sixta Finsy-Besseling (31), uit de televisie komt zachtjes de muziek van een radiostation. Op de achtergrond zoemt het geluid van een koelkast. Het is er behaaglijk warm als je van buiten komt, waar een snijdende noordenwind door de polder blaast.

En toch is dit geen normaal huis: het is een Globaal wordt met de term passiefhuis bedoeld: een huis waar je per saldo geen energie van buiten in hoeft te stoppen om het op temperatuur te houden.

Finsy-Besseling, werkzaam als artiestenbegeleider en uitvoerend producent, begon twee jaar geleden samen met haar man aan de bouw van het huis. ‘We woonden een paar jaar in Amsterdam, maar ik kon daar niet aarden. Ik wilde naar een rustiger plekje.’ En zo kochten zij in deze buitenwijk van Almere een kavel. Met hulp van de vader van Finsy-Besseling begonnen zij aan de bouw van hun passiefhuis. De kosten voor de bouw van zo’n huis liggen dan de bouw van een normaal huis, maar worden op de lange termijn terugverdiend door het gebrek aan energierekeningen.

‘Ons doel is de impact op de aarde zo klein mogelijk te maken. Onafhankelijkheid is ook belangrijk. De komende dertig jaar gaat de naar verwachting alleen maar Ons huis is goed voor het milieu, en je bent niet afhankelijk van schommelingen in de energieprijs.’

Niet alleen is dit huis immuun voor schommelingen in de energieprijs, ook als om de een of andere reden de gastoevoer in de toekomst helemaal zou stoppen, zou je hier niets van merken. Misschien is de bouw van passiefhuizen wel een manier om minder afhankelijk te zijn van

Finsy-Besseling loopt naar de tweede verdieping, waar je goed kunt zien hoe het huis is geïsoleerd: twintig centimeter dat geklemd is tussen twee staalplaten. Isolatie die normaal wordt gebruikt in vriescellen. De ramen zijn van driedubbel glas en het grootste raam is strategisch op het zuiden geplaatst. Over het algemeen zijn de ramen dicht; een CO2-meter houdt in de gaten of er lucht van buiten moet komen.

Restwarmte en zonnepanelen

Het huis blijft op temperatuur met een warmtepomp, die het water omhoogpompt van wisselaars die op 14 meter diep in de 26 heipalen van het huis zijn gestopt. Op deze diepte heeft de aarde een min of meer constante temperatuur van 10 graden Celsius. Finsy-Bisseling: ‘In de zomer kan je het huis ermee afkoelen, en in de winter warm je het ermee op. Dus je kan het water verwarmen vanaf 10 graden, terwijl het buiten bijvoorbeeld 5 graden vriest. Hiermee maak je het rendement van je cv veel hoger.’

Het huis blijft verder op temperatuur door restwarmte van de open haard, de vaatwasser, de wasmachine en het water waar al mee gedoucht is wordt opgeslagen in een drieduizendlitertank in de kelder; ideaal voor mensen die van lange douches houden.

‘Ik heb bewondering voor mensen die in flessen plassen om de wc niet door te hoeven spoelen, maar dat is niet aan mij besteed’

De installatie die al dit water door het huis moet pompen kost natuurlijk ook energie. Die wordt opgewekt met de twintig zonnepanelen op het dak, die nog genoeg energie overhouden voor andere toepassingen. Finsy-Besseling: ‘Ons huis is echt energieneutraal: het verbruik van tv, koelkast en wasmachine is meegeteld. Als je passief wilt wonen, moet je ook je dagelijkse bezigheden daarin verdisconteren. Het moet leuk blijven, je moet er ook kunnen wonen. Ik heb bewondering voor mensen die in flessen plassen om de wc niet door te hoeven spoelen, maar dat is niet aan mij besteed.’

En nog blijft er vaak energie over: ‘We wekken te veel elektra op, daarom hebben we een elektrische auto gekocht. Terugleveren aan het elektriciteitsnet is namelijk nog steeds treurig geregeld. Reeds betaalde accijnzen en btw krijg je bijvoorbeeld niet terug.’

Wennen aan passiefhuizen

Nederland moet nog zoveel is duidelijk. Finsy-Besseling: ‘Het was nog lastig om een hypotheek te krijgen voor zo’n experimenteel huis. Juist die banken die zich profileren als groen en duurzaam haakten als eerste af. Uiteindelijk we de hypotheek geregeld bij Aegon.’

Juist om Nederland aan het concept te laten wennen, heeft Finsy-Besseling met informatie over haar huis opgezet, en geeft ze regelmatig rondleidingen aan geïnteresseerden: ‘We moeten dit gewoon gaan vinden. Door te laten zien dat je comfortabel en duurzaam wonen kan combineren. Al zijn het tien mensen die zeggen: ‘Hé, zo kan het ook,’ is mijn winst al behaald.’