De ramp met de kerncentrale in Fukushima, Japan, deed de wereld opschrikken. Kort na de tsunami kondigde de Duitse bondskanselier Angela Merkel aan te stoppen met kernenergie. Zeven centrales sloten onmiddellijk en de overige tien zullen vóór 2022 sluiten. Duurzame energiebronnen zouden deze energiebehoefte overnemen. ‘We moeten een nieuwe weg inslaan,’ zei Merkel.

Een verrassende beslissing, omdat Duitsland met zeventien centrales voor bijna een kwart van de energievoorziening afhankelijk was van kernenergie. Maar wat levert de beslissing op?

Paradoxaal genoeg, een grotere CO2-uitstoot.

Vorig jaar 1,6 procent meer dan het jaar ervoor. Duurzame energiebronnen zoals zon en wind zijn niet altijd beschikbaar en op deze momenten springen de goedkope en vervuilende bruinkoolcentrales bij.

'Als je tegen kernenergie bent, ben je eigenlijk voor kolen en olie’

De sluiting van de Duitse kerncentrales diende als voorbeeld in de documentaire Pandora’s Promise die vorige week op het International Documentary Festival Amsterdam draaide en vanaf 10 december via iTunes te koop is.

Milieuactivisten pleiten in deze film juist voor kernenergie als onderdeel van een groene energievoorziening. ‘Als je tegen kernenergie bent, ben je eigenlijk voor kolen en olie,’ zegt één van de geïnterviewden. Wereldwijd wekken fossiele brandstoffen 81 procent van de energie op en de vraag naar energie stijgt. Hernieuwbare energie groeit sterkt, maar het aandeel is nog klein en niet altijd betrouwbaar. Op zonnige en winderige dagen is er te veel stroom en op bewolkte, windstille dagen juist weer te weinig. Er moet dus worden gekeken naar alternatieven om de schommelingen in duurzaam op te

Pandora’s Promise zet sterk in op kerncentrales als alternatief, omdat het geen CO2 uitstoot. Het echte probleem zit volgens de makers namelijk in de catastrofale gevolgen van klimaatveranderingen. Bij opwarming van 4 graden Celsius of meer, wat zonder stevige koerswijzigingen in de lijn der verwachting ligt aan het eind van deze eeuw, zijn een toenemend aantal natuurrampen en een stijgende zeespiegel het gevolg. Kuststeden kunnen onder water komen te staan en weersextremen zullen toenemen met als gevolg meer tropische stormen, meer watersnood én een grotere onzekerheid in de voedselproductie.

Maar daarmee rijzen de volgende vragen: Is het risico van klimaatverandering dan reden genoeg om het kernenergiedebat weer te voeren? Of zijn de kosten van kernenergie onacceptabel De film benadrukt dat kerncentrales de laatste jaren veiliger zijn geworden. De makers reizen met een geigerteller de wereld over om straling te meten. Ze ontdekken gebieden waar van nature veel straling is en zien dat rond Fukushima de radioactieve straling te overzien is. En zoveel afval produceren de centrales ook weer niet, benadrukt de film. Al het kernafval van de Verenigde Staten - één van de grootste producenten ter wereld- zou in één stadion passen.

De film slaagt in zijn opzet: kernenergie in een nieuw licht plaatsen. Alleen al daarom is het de moeite waard de film te bekijken. Maar de discussie is zeker nog niet beslecht. Duitsland stopt met kernenergie, terwijl Frankrijk en Engeland juist nieuwe centrales gaan bouwen. Over de risico’s bestaat allerminst consensus. Bovendien kan kernenergie met een aandeel van 5,1 procent in de wereldwijde energievoorziening, het gat tussen fossiel en duurzaam voorlopig niet dichten. Wordt dus zeker vervolgd.

YouTube
De trailer van Pandora’s Promise.