Gisteren zag FBI-directeur James Comey op tv dat hij ‘Leuke grap,’ zei hij tegen de mensen die hij toesprak. Het bleek waar.

Het is de zoveelste bizarre wending in een toch al bizarre zaak: de mogelijke samenwerking tussen Rusland en het campagneteam van Donald Trump in aanloop naar de presidentsverkiezingen.

Trump zegt dat hij Comey ontsloeg om hoe die de e-mailaffaire van Hillary Clinton afhandelde. De affaire, die draaide om Clinton die privémail gebruikte voor werk, leidde tot een FBI-onderzoek.

Comey werd verweten dit vlak voor de verkiezingen te heropenen terwijl er weinig aan de hand was. Waarschijnlijk heeft de Clintoncommotie Trump geholpen de verkiezingen te winnen. Comey ligt sindsdien ook onder vuur van Democraten die boos zijn dat hij het onderzoek naar president Trump over de Russische inmenging, dat sinds juli vorig jaar loopt, níet voor de verkiezingen

Nu is hij dus ontslagen. Er zijn weinig mensen die Trumps verklaring geloven. Zeker omdat de president de FBI-chef vaak verweet Clinton niet hard genoeg aan te pakken. The New York Times concludeert scherp: ‘Comey is ontslagen omdat hij leidinggaf aan een onderzoek dat de president de kop kon

Het ziet ernaar uit dat Trump zich met het ontslag van Comey dieper in de nesten heeft gewerkt. De vergelijking met de affaire die president Richard Nixon in de jaren zeventig ten val bracht, wordt veelvuldig gemaakt. Zelfs enkele Republikeinen roepen nu om een onafhankelijke onderzoeker.

Inderdaad: een bizarre zaak. En er is de afgelopen weken meer schadelijke informatie aan het licht gekomen. Daarom: een update van onze eerder explainer over de relaties tussen Donald Trump en Rusland.

Wat zijn de belangrijkste feiten?

1. Op 6 januari 2016 gaf het Office of the Director of National Intelligence een vrij met daarin de conclusie dat de Democratische Partij is gehackt door Russische hackers met als doel de verkiezingen te beïnvloeden. Die conclusie werd gestaafd door inlichtingen van de NSA, CIA en FBI. Hieruit zou blijken dat Vladimir Poetin persoonlijk opdracht heeft gegeven om Trump te helpen.

2. naar coördinatie tussen de campagne van Trump en Rusland in het verspreiden van de gestolen documenten. Dat onderzoek is inmiddels zo omvangrijk dat in april een speciale FBI-eenheid is opgericht in Washington.

3. Er zijn overduidelijke warme banden tussen een aantal kernleden van team-Trump en het Russische establishment.

4. Zeer pikant is de rol van Paul Manafort, Trumps campagneleider van april tot augustus 2016. Hij heeft voor de Russische miljardair Oleg Deripaska, een bondgenoot van Poetin, gewerkt en kreeg in ieder geval 10 miljoen dollar om de belangen van Poetin te bevorderen, aldus op 22 maart 2017.

5. Dat was niet alles: Manafort trad in september 2016 plotseling af als campagneleider, toen bleek dat hij tussen 2007 en 2012 meer dan 12 miljoen dollar had gekregen van Viktor Janoekovytsj, de pro-Russische oud-president van Oekraïne. Sterker, The New York Times meldde Dit is nog niet bevestigd door de FBI.

6. Minstens zo pikant is het verhaal van Michael Flynn. nadat bleek Later bleek dat hij ook geld had ontvangen van Russische bedrijven voor speeches. Tevens was hij betaald commentator voor de Russische tv-zender RT.

7. Op 9 mei kwam er nog meer schadelijke informatie naar buiten over Flynn. Sally Yates, de onlangs ontslagen plaatsvervangende minister van Justitie, vertelde in een hoorzitting in het Congres dat ze medewerkers van Trump al op 25 januari over de leugens van Flynn. Ook dat Barack Obama in november al Trump had gewaarschuwd voor de beoogde National Security Advisor.

Inmiddels naar een aantal medewerkers van Flynn en hebben agenten allerlei financiële gegevens opgevraagd over hen.

8. Jared Kushner, de schoonzoon van Trump en een van zijn naaste adviseurs, vergezelde Flynn bij zijn gesprekken met Kisljak. Kushner is een van de belangrijkste adviseurs van zijn schoonvader.

9. Dat deed hij tijdens een hoorzitting van de Senaat. Sessions sprak ambassadeur Kisljak in juli en september 2016. Hij was toen senator en een belangrijke adviseur voor de Trump-campagne. Waarover die gesprekken gingen, is onbekend.

10. een ‘political operative’ en vriend van Trump de mysterieuze hacker die de diefstal van Clintons e-mails opeiste. Dat ging over de gestolen documenten, nog voor ze werden gelekt. De Amerikaanse inlichtingendiensten denken dat achter Guccifer 2.0 Russische inlichtingendiensten zitten.

11. Donald Trump heeft financiële belangen in In ieder geval in het verleden. Hoewel hij sinds de verkiezingen hard roept dat dat niet het geval is,

12. En dan is er nog het saillante rapport van oud-Brits spion Christopher Die kreeg de opdracht van Republikeinen die tegen Trump waren om vuile was van Trump te vinden. Later werd hij door Democraten betaald. Steele was naar eigen zeggen echter zo geschokt door wat hij ontdekte, dat hij het dossier aan de FBI heeft gegeven.

13. Zijn anonieme bronnen vertelden hem dat Rusland al zeker vijf jaar Trump probeerde te beïnvloeden. Ze boden hem lucratieve deals aan (die Trump niet zou hebben aangenomen).

Explosief was de beschuldiging dat er van Trump een sekstape zou zijn gemaakt. Hij zou prostituees hebben aangezet om op het hotelbed waarin de Obama’s ooit eens overnachtten te plassen. Op dit moment is de enige bron voor deze aantijgingen.

14. Het onderzoek naar de relatie is een puinhoop. Want de verantwoordelijke is het hoofd van het ministerie van Justitie, Jeff Sessions.

Hij is zelf in de problemen gekomen omdat hij over zijn Russische contacten onder ede heeft gelogen. Hij heeft moeten beloven zich niet met het onderzoek te bemoeien. Sessions steunde wel het ontslag van Comey en is nu mede-verantwoordelijk voor het benoemen van een nieuwe FBI-directeur.

15. James Comey is ook niet onomstreden. De Democratische leider in de Senaat, Harry Reid, heeft er nog voor de verkiezingen bij Comey op aangedrongen het onderzoek naar de campagne van Trump te openbaren. De FBI-baas weigerde. Wél liet hij daags voor de verkiezingen weten dat het onderzoek naar de gestolen e-mails van Hillary Clinton was heropend, iets wat niet helemaal leek te kloppen. De FBI-baas werd er daarom van verdacht er een politieke agenda op na te houden. Overigens Newsweek onlangs dat Comey wel degelijk naar buiten wilde treden, maar dat het Witte Huis dat niet toestond.

16. De derde verantwoordelijke is Devin Nunes, de parlementariër die voorzitter was van het inlichtingencomité van het Huis van Afgevaardigden. Hij leidde het parlementaire onderzoek naar de relatie tussen de Trump-campagne en Rusland. Nunes heeft zich in april enorm in de nesten toen bleek dat hij informatie heeft uitgewisseld met de staf van president Trump. Een bizarre gang van zaken, waarvoor hij uiteindelijk zijn functie heeft neergelegd. Het onderzoek van het Huis van Afgevaardigden ligt daarom grotendeels stil.

17. Rond die tijd senatoren van zowel de Republikeinen als de Democraten bekend, dat de Senaat zou volharden in het onderzoek naar de banden tussen Trump en de Russen. Maar dit onderzoek heeft vrij weinig middelen toegewezen gekregen (geld en mankracht).

En dus? Wat nu?

De warme banden tussen enkele van Trumps trouwste kompanen en Russische overheidsdienaren zijn opvallend. Dat Trump zijn campagne heeft laten leiden door Paul Manafort, een man die betaald kreeg om de belangen van Rusland in Washington te bevorderen, is simpelweg dubieus. En het feit dat zowel Michael Flynn als Jeff Sessions, die als respectievelijk National Security Advisor en minister van Justitie twee van de belangrijkste posities van de Trump-regering in (zouden) nemen, glashard logen over hun Russische contacten, is zorgwekkend.

Dat wil nog niet zeggen dat hier kwade opzet achter zit, in de zin van een complot georkestreerd door Poetin. De personen die de campagne van Trump hebben geleid en in zijn overgangsteam zaten, zouden ook andere, valide redenen kunnen hebben.

We weten alleen dat de FBI sinds de zomer van vorig jaar onderzoek doet naar verbanden tussen de Trump-campagne en de Russische inlichtingendiensten.

En nu is er dus het bizarre ontslag van Comey. En Trump zelf? Wat wist hij over de banden van zijn medewerkers? Wat zijn zijn banden met Rusland? Wat klopt er van Steeles rapport? Onzin, waar of een beetje waar?

Wordt vervolgd.

Meer lezen?

Waarom Trumps banden met Rusland in potentie nog erger zijn dan Watergate Nooit eerder werd er een onderzoek gedaan naar de president van de Verenigde Staten vanwege samenzwering met een buitenlandse machthebber. Intussen gedraagt ook de voorzitter van de onderzoekscommissie zich meer als een schoothondje dan als een waakhond. En dat is nog maar het begin. Lees het verhaal van Sarah Kendzior hier terug Wij mailen over de Duitse en Franse verkiezingen. Die bepalen de toekomst van Europa De verkiezingen in Frankrijk en Duitsland bepalen de toekomst van Europa. Daarom mailen wij elkaar het komend jaar vanuit Parijs en Berlijn. Deze keer: hoe het nationalisme in beide landen de verkiezingen vormgeeft. Lees het verhaal van Marijn en Wilfred hier terug Waarom ik De Correspondent ga helpen de wereld te veroveren Wat als nieuwsorganisaties elk onderdeel van hun werk in dienst zouden stellen van vertrouwen? Hoe zou dat eruitzien? Mijn antwoord: zoals dit platform. Daarom ga ik De Correspondent helpen met het lanceren van The Correspondent, haar Engelstalige uitbreiding. Lees het verhaal van Jay hier terug