Vroeger luisterde ik nooit naar Neil Young. Dat veranderde toen ik las.

Het was 2010. Ik wilde singer-songwriter worden en Shakey, geschreven door Jimmy McDonough, was de beste muziekbiografie die ik ooit had gelezen.

Twee dingen staan me nog steeds bij. Ten eerste dat veel van Youngs kennissen het hadden over zijn perfectionisme. Hij stelt torenhoge eisen aan de kwaliteit en authenticiteit van zijn muziek.

Ten tweede dat hij al decennia bezig was met de Neil Young Archives, een verzameling van al zijn werk. De Archives waren een logistieke nachtmerrie (hoe bundel je tientallen albums, compilaties en demo’s elegant? wat mag erin en wat laat je weg?). Maar niemand had bij verschijning van Shakey kunnen raden dat het nog zestien jaar zou duren.

En toen was het er ineens: al Youngs werk op één plek. Niet zoals in 2002 verwacht op cd’s, maar in de vorm van een website:

Neil Youngs streamingsite

Op 1 december ging de site live. Je vindt er bijna alles wat Young de afgelopen vijftig jaar heeft gemaakt. Van albums, tot niet eerder uitgebrachte liedjes, tot video’s.

Het beste is niet eens wat er op de site staat – het meeste kun je ook op streamingdiensten als Spotify horen – maar hoe het er staat.

De site is vormgegeven als een chronologische archiefkast vol handgeschreven notities

De site is vormgegeven als een chronologische archiefkast vol handgeschreven notities door Young

Maar als je het de perfectionist Young vraagt, is er een belangrijkere reden om zijn muziek op deze site te beluisteren: de geluidskwaliteit.

Neil Youngs strijd tegen slecht geluid

Young maakt zich al jaren hard voor goed geluid. Volgens hem klinken mp3-bestanden matig en Spotifystreams ronduit slecht, omdat delen van het geluid eruit zijn gefilterd.

Dat filteren gebeurt om de bestanden kleiner te maken om ze sneller te streamen of op te kunnen slaan. Wanneer je ernaar luistert, mis je een deel van het geluid uit de oorspronkelijke opname.

Dus wat hoor je niet in een mp3?

Die vraag is in 2015 beantwoord door componist en computertechnicus Ryan Maguire. Hij zocht uit wat je verliest als je een mp3 maakt van Suzanne Vega’s lied ‘Tom’s Diner.’

Hier hoor je de intro van het rauwe, ongecomprimeerde lied:

ryan patrick maguire
06 Tom’s Diner, first verse, uncompressed
SoundCloud

Hier is de mp3-versie:

ryan patrick maguire
07 Tom’s Diner, first verse, 128 kbps / constant bit rate / joint stereo MP3
SoundCloud

En dit is het verschil tussen de twee versies, het geluid dat ontbreekt in de mp3:

ryan patrick maguire
08 Tom’s Diner, first verse, 128kbps MP3 "Ghost"
SoundCloud

Vervolgens maakte Maguire ‘moDernisT’ (anagram van ‘Tom’s Diner’), een spookachtige compositie van de verloren geluiden van Vega’s origineel.

De bijbehorende video bestaat uit beeld dat eveneens verloren is gegaan door compressie (namelijk bij het omzetten naar mp4-formaat van de bij ‘Tom’s Diner’).

YouTube
‘moDernisT’

‘Tom’s Diner’ is trouwens een passende keuze: de bedenker van de mp3

Neil Youngs mislukte resolutierevolutie

Terug naar Neil Young.

In 2015 verwijderde die al zijn muziek van Spotify en Apple Music. Uit protest tegen slecht geluid, maar ook ter promotie van Pono, een soort iPod met hoge geluidsresolutie, door Young zelf op de markt gebracht.

Maar Pono flopte. Mensen vonden de speler te duur en twijfelden

Toen kocht Apple het bedrijf achter Pono’s website en werd de Een tijdje later was te horen.

Gaat dit wel een succes worden?

Nu probeert Young ons alsnog te overtuigen van zijn superieure geluid. Op zijn nieuwe website pronkt hij met

Maar nog belangrijker dan het geluid, vind ik de liefde waarmee de site is gebouwd. Met oog voor detail en veel te ontdekken.

Nog belangrijker dan het geluid, vind ik de liefde waarmee de site is gebouwd

Het laden duurt bij mij wel langer dan op Spotify, maar het concept is ook anders. Spotify is gemak, de weg van de minste weerstand. Youngs Archives bieden diepgang in het werk van een artiest. Dat is waardevol.

Over waarde gesproken: de Archives zijn tijdelijk gratis. Dus wil je vrijblijvend leren hoe streaming eruitziet als een artiest de dienst uitmaakt, dan zou ik nu gaan kijken.

Op zoek naar een waardevol cadeau voor de feestdagen? Geef dan een winterlidmaatschap op De Correspondent cadeau! Voor 18 euro maak je vrienden en familie drie maanden lang blij met nieuwe verhalen. Maak en print in vijf minuten je eigen cadeaukaart

Meer lezen?

Door deze filmpjes luister je met nieuwe oren naar de Top 2000 Waar komt toch die galm vandaan in muziek uit de jaren tachtig? En wat maakt een schijnbaar afschuwelijk album een meesterwerk? Ik leerde het door Earworm, een verslavend goede YouTubeserie. Lees mijn aanbeveling hier terug Zo worden vloggende rappers ‘slapend rijk.’ En hierom zijn ze zo populair onder jongeren Jonge rappers als Boef en Ronnie Flex bereiken hun publiek online. Traditionele media volgen pas later. Het boek Hiphop in Nederland biedt een blik in de hoofden van deze popsterren. Lees mijn aanbeveling hier terug