‘Hoe staat Nederland er nu echt voor en hoe kan het beter?’ is de vraag die Jelle Brandt Corstius zichzelf stelde, toen hij op het idee kwam burgerinitiatieven voor een Nieuw Nederland in kaart te brengen. Om zijn zoektocht naar stille revoluties in ons land te illustreren, publiceerden we twee weken geleden de Nieuw Nederland-kaart. Inmiddels staat de kaart behoorlijk vol met allerlei projecten en initiatieven, aangedragen door jullie, leden van De Correspondent. Er zijn heel wat kleine revoluties gaande, zo blijkt. Tijd voor een tussenstand.
De eerste maand van het project staat in het teken van de toekomst van voedsel in Nederland. (De rest van het jaar komen elf andere thema’s aan bod). Jelle reisde naar Gelderland om te kijken wat daar allemaal op voedselgebied gebeurt. Maar wat is er in de rest van Nederland eigenlijk gaande? Naast de reportages van Jelle of een andere correspondent, zullen we om de zoveel tijd de meest interessante en opmerkelijke projecten uitlichten. Wat zien we tot nu toe terug op de kaart?
De meeste voedselinitiatieven die door jullie zijn aangemeld hebben te maken met het bevorderen van kleinschalige, lokale voedselproductie. Denk aan een gezamenlijke moestuin van buurtbewoners of een lokale voedselcoöperatie. Dit was te verwachten: de kaart is immers bedoeld om burgeriniatieven in beeld te brengen. En promotie van lokale voeding is nu net een thema waar je zelf makkelijk mee aan de slag kunt. Ook gaan veel voedselprojecten om het terugdringen van voedselverspilling. Mensen maken van restjes nieuwe maaltijden, om de aandacht te vestigen op al het eten dat we klakkeloos in de afvalbak gooien.
Maar de Nieuw Nederland-kaart is er niet alleen om te laten zien wat er allemaal gebeurt, ze is er ook om nieuwe ideeën te verspreiden en mensen met elkaar in contact te brengen. Wil je restjes delen of je kookkunsten delen met anderen? Meld je aan op foodsharing.nl of thuisafgehaald.nl. Heb je ook groene vingers? Kijk op de kaart om een stadstuin in de buurt te vinden. En wil je tijd besparen? Lees dan hier onze selectie van de vijf meest interessante voedselinitiatieven die jullie hebben aangedragen.
1. Experimenteren met zeewier
Zeewier eten, dat doen we toch al langer dan vandaag? Het hoort bij sushi, en dat ligt ook gewoon in de supermarkt. Maar de onderzoekers en ondernemers die de twee zeewierboerderijen in Nederland hebben opgezet, zien zeewier als veel meer dan een lekkernij.
Bij Texel en voor de Zeeuwse kust experimenteren onderzoekers van de Universiteit Wageningen en ondernemers met het kweken van zeewier in Noordzeeboerderijen. Het idee is dat er in de Noordzee veel ruimte beschikbaar is voor landbouw - of zeebouw - in tegenstelling tot op ons volgebouwde land. Volgens de Universiteit Wageningen is zeewier een beloftevolle mededinger in de race om het voedsel van de toekomst.
Zeewier is namelijk heel gezond en bevat veel omega-3, mineralen en vitaminen. Ook is zeewier prima vee- en visvoer of kan het gebruikt worden als nieuw soort biobrandstof. Het houdt daar niet op: zeewier zuivert ook nog eens de zee door nuttige grondstoffen op te nemen en te recyclen. Eén van de doelen van dit onderzoek is uitwijzen of zeewier geschikt is voor commerciële productie. Is de Noordzee straks afgeladen met vlotten zeewier? Een project om te blijven volgen.
2. Voor de emancipatie van de lelijke ui
In het schap van de supermarkt liggen zelden asymmetrische paprika’s of appels met een deukje. Bijna niemand koopt lelijke groenten. Die zijn niet zoals het hoort, en minder lekker, denken we. Kromkommer wil het tegendeel bewijzen. Een Rotterdams initiatief dat zich landelijk inzet tegen voedselverspilling.
Uit onderzoek van de Universiteit van Wageningen blijkt dat naar schatting 5 tot 10 procent van het voedsel door de producent wordt weggegooid voor het in de supermarkt belandt, omdat het een ‘lelijk uiterlijk’ zou hebben.
Kromkommer is een charmeoffensief begonnen voor de lelijke eendjes van het groentenschap. Ze willen de aandacht vestigen op overgebleven groenten door er delicatessen van te maken: soep van lelijke tomaten en ketchup van overgebleven paprika’s. Kromkommer zoekt samenwerking met supermarkten, groothandels en restaurants, zodat die ook lelijke groenten aan de man gaan brengen. Als we niet alleen rechte maar juist ook kromme komkommers willen eten, verminderen we voedselverspilling en gaan we overproductie tegen, aldus Kromkommer.
3. Hoi app, hoe duurzaam is deze kip?
Een betere wereld begint bij jezelf: dat horen we maar al te vaak. Immers: door bewuste keuzes te maken heeft de consument de macht om de markt te beïnvloeden, ten goede van mens en milieu. Maar vaak is het heel lastig om uit te vinden wat er precies met een product is gebeurd voordat het in de winkel belandt. Zo blijft het aanlokkelijk te zwichten voor, bijvoorbeeld, die net iets goedkopere in plaats van duurzamere mozzarella.
Met de Questionmark app kun je nu in de supermarkt producten scannen om meer inzicht te krijgen in het productieproces en de gevolgen hiervan voor de samenleving. Hoe gezond, eerlijk en duurzaam is dat pak vanillevla echt? Natuurlijk, de wereld compleet veranderen is nog ver weg: de app richt zich vooralsnog alleen op toetjes, eieren, vlees(vervangers) en zuivel. Maar elk begin is er één. Van deze producten kun je nu de barcode scannen, waarna een score tussen de 0 en de 10 op je beelscherm verschijnt. Hieraan lees je af hoe goed een product het doet op het gebied van gezondheid, milieu, biodiversiteit en dierenwelzijn. Ook staat er een uitleg bij waarom het product goed of slecht scoort. Bewuster boodschappen doen, is dus het devies.
4. Het verrassingsrestaurant
Een lezer uit Groningen wees ons op een initiatief waar buurtbewoners op kleinschalige wijze samen eten delen. Dit project, genaamd ‘t EetThuis, vindt elke vrijdag plaats ergens in een huis in Beijum, een wijk in het Noorden van de stad Groningen.
Iedereen kan aanschuiven, voor niets. Onder leiding van Tanja Willems maken vrijwilligers maaltijden op basis van overgebleven producten, afkomstig van de voedselbank. Soms krijgen ze ook onverkochte waren van winkels of supermarkten. Elke keer is het een verrassing wat de pot schaft. Volgens de website doet dit initiatief meer dan het samenbrengen van mensen in de buurt. Het laat hen ook in gesprek gaan over de mogelijkheden die er zijn wanneer je weinig geld hebt.
5. Doe-het-zelf Soylent
Soylent is een vloeibaar dieet uit de Verenigde Staten. Rob Rhinehart, een softwareontwikkelaar uit San Fransisco, vond het maar lastig om tijdens zijn drukke werkdagen gevarieerd en gezond te eten. Vaak zwichtte hij voor een snelle hap. Daarom ontwikkelde hij Soylent, genoemd naar een fictief drankje uit een sciencefictionfilm. Hij zocht uit welke macro- en micronutriënten een mens precies nodig heeft en in welke samenstelling. Vervolgens extraheerde hij de juiste verhoudingen voedingsstoffen in een brouwsel: geschikt voor ontbijt, lunch en avondeten. Rhinehart leefde langer dan een maand op dit dieet. Is Soylent het eten van de toekomst?
Lezer Tom Helmer probeerde het dieet zelf uit en liet dat aan De Correspondent weten. In een blog beschrijft hij hoe hij zijn eigen Soylent samenstelde. Wereldwijd wisselen volgers van het dieet informatie uit over hoe je het beste zelf zo’n drankje kunt bereiden. Helmer is positief: Soylent is handig voor onderweg en erg goedkoop. Wat Soylent wel mist? Samen gezellig tafelen is niet meer aan de orde.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!