/dc-useruploads-images/f5a538093ddb46488ebc6bf47bebca7d.png)
Bevrijdingsdag 2009. Met paraplu in de hand, Spaanse gitaar (van de Blokker) op mijn rug liep ik door de motregen. In de verte hoorde ik de muziek van het Bevrijdingsfestival op het Amsterdamse Museumplein.
De dag hiervoor las ik een interview met Lucky Fonz III. Hij vertelde daarin dat hij ooit was begonnen bij de open mic van het Amsterdam Songwriters Guild (ASG), een collectief van muzikanten die hun eigen liedjes schrijven en uitvoeren. Ik wilde al een tijdje met mijn eigen muziek optreden. Dus daar liep ik, op weg naar de open mic.
Een half uur voor aanvang arriveerde ik in Café Sappho in de Amsterdamse binnenstad. Het was al druk. Ik ging zitten naast een sympathieke Ierse muzikant, Eoghan O’Sullivan, die me vertelde hoe het werkte. Iedere act kreeg drie liedjes. Als ik ook wilde, moest ik mijn naam op de lijst zetten.
Voor mij stonden al twaalf namen. Ik zag ze optreden, terwijl ik gespannen wachtte op mijn beurt. Eindelijk op het podium, een kwartier na middernacht, realiseerde ik me dat ik mijn drie nummers nooit beter dan een beetje binnensmonds geoefend heb. Niks meer aan te doen. Op hoop van zegen ging ik van start.
De beste singer-songwriters die je nooit hoorde
Dat eerste optreden was niet goed. Ik zong matig en maakte veel fouten (ik was ook pas vier maanden serieus aan het oefenen op die Blokkergitaar). Toch voelde het alsof ik mijn roeping had gevonden. Eenmaal thuis oefende ik harder dan ooit. Iedere dinsdag ging ik terug naar de open mic, en ik werd al snel minder slecht.
Ondertussen leerde ik mijn collega’s kennen. Ik stond versteld van hoeveel getalenteerde artiesten ik nog nooit had gehoord. Zoals Roger Hammond, een singer-songwriter uit Wales, die het gros van zijn repertoire schreef voordat ik werd geboren. Hammond maakte zelfs over een kras op zijn auto nog een Simon & Garfunkelwaardig lied.
Of Ro Halfhide, een van de oprichters van het Songwriters Guild. En Case Mayfield, een singer-songwriter uit Volendam. Zijn echte naam is Kees Veerman, maar hij wilde per se niet met Volendam geassocieerd worden.
Talent een podium geven
Op een paar acts na, zoals Lucky Fonz III, waren deze bijzondere singer-songwriters onbekend buiten de scene. Ik vond dat dat moest veranderen. Dus een paar maanden na die eerste open mic, begon ik zelf ook muziekavonden te organiseren.
Ik ben geen marketingwonder; in het begin kwam er weinig publiek op af. Maar Amsterdam Songwriters Guild-oprichter Ro Halfhide merkte mijn inzet op en nodigde me uit om het nieuwe radioprogramma van het ASG te presenteren (die show loopt nog steeds, nu met Halfhide zelf als host).
Bij de radioshow leerde ik nog meer talenten - uit binnen- en buitenland - kennen. Zoals Davie Lawson (uit Wales, net als Hammond), auteur van een van mijn favoriete liedjes: Nobody here but you and I.
Hoe de scene zijn samenhang verloor
Aan alles komt een eind. Binnen een jaar nadat ik het gilde ontdekte, kreeg ik het gevoel dat de scene veranderde. De samenhang verdween.
Ik heb me lang afgevraagd waarom. Tot ik David Byrnes boek How Music Works las. Twee ingrediënten die Byrne noemt voor een levendige muziekscene: een goede locatie en een gevoel van vervreemding van de mainstream. Rond 2010 verloor het ASG beide.
Begin 2010 sloot Café Sappho zijn deuren. Daarna zwierf de open mic jaren van locatie naar locatie in Amsterdam.
Ondertussen legden singer-songwriters steeds meer nadruk op muziekwedstrijden. Ieder jaar meldden singer-songwriters zich aan voor lokale talentenjachten als Mooie Noten, landelijke competities als De Grote Prijs van Nederland, en later ook tv-shows als De Beste Singer-Songwriter van Nederland. In plaats van de vervreemding van de mainstream te vieren, zochten ze daar juist hun goedkeuring.
Ikcompetities
Dat klinkt ongevaarlijk. Maar vergelijk het ASG met de metal-scene. Er zijn hele boeken geschreven over hoe vervreemding van de mainstream metalheads bindt. Zo werden poppy hair-metalbands als Kiss binnen de scene vaak weggezet als poseurs.
Dat is ergens kinderachtig, maar het schept wel een band. En ik heb niets tegen commercieel succes (integendeel), maar ik ben ervan overtuigd dat bruisende scenes belangrijke broedplaatsen zijn voor jong talent.
Alleen bij een muziekwedstrijd kan de sfeer verslechteren door goede muziek
Ook geloof ik dat beginnende artiesten tijd nodig hebben om te groeien. Als je te vroeg aan muziekwedstrijden begint, kan het overtuigen van een jury en ronselen van stemmen voelen als de kern van het muzikantschap.
Weinig collega’s konden zich destijds vinden in mijn afkeer van muziekwedstrijden. Vaak antwoordden ze dat er buiten competities te weinig optreedgelegenheid was. Dat klopte helaas. Een tweede argument was dat ze het wedstrijdelement heus wel konden scheiden van het creatieve proces, maar daar geloofde ik niks van.
Eind 2010 stond Case Mayfield in de finale van de Grote Prijs van Nederland. Het hele gilde kwam naar Paradiso om hem aan te moedigen. Toen trad een andere finale-act op (Tangarine). Opeens zag ik veel van mijn collega’s somber kijken. Niet omdat het slecht was, leerde ik achteraf, maar juist omdat ze het een goed optreden vonden. Dat verkleinde de kans dat hun vriend zou winnen.
Alleen bij een muziekwedstrijd kan de sfeer verslechteren door goede muziek.
Ik sta nog altijd achter de liedtekst die ik in 2014 schreef:
Muziekcompetities
Met de jury on-stage
Noem het ikcompetities
Want de muze ontbreekt
(Her)ontdek het Amsterdam Songwriters Guild
Ondanks alles schrijf ik niet alleen over het Amsterdam Songwriters Guild om de goede oude tijd te herdenken. Het gilde bestaat nog. Inmiddels verzamelt een nieuwe generatie singer-songwriters zich elke dinsdag in Café de Koe. Iedereen kan komen kijken. Je kunt er ook zelf spelen. Drie liedjes. Als je je naam maar tijdig op de lijst zet.
Zelf ben ik er al lang niet geweest en heb ik me voorgenomen weer eens te gaan. Ik heb een paar nieuwe liedjes die wachten om uitgeprobeerd te worden. Ik verheug me erop.
Is Amsterdam te ver bij je vandaan? Geen zorgen, er zijn meer steden met levendige scenes onder het oppervlak. De laatste paar jaar is het Deventer Songwriters Gilde bijvoorbeeld goed bezig.
En voor wie gewoon inspiratie zoekt, heb ik een Spotifyplaylist met een paar goede acts van ‘toen.’
Meer lezen?
Laat de debuutplaat van dit multitalent de hit van de lente worden
Je kent Cautious Clay nog niet. Ik denk dat dat snel gaat veranderen. De eerste drie nummers van deze New Yorkse indiesoulzanger zijn indrukwekkend. Spotify heeft hem al in het vizier.
Het beste poppodium is je woonkamer. Kruip eens op de bank met een muzikant
Bel een artiest, nodig wat vrienden uit en schuif je salontafel opzij. Thuis een concert organiseren is veel minder moeilijk dan je denkt. Want muzikanten staan te popelen.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
