Podcast: Over ruzie, jaloezie en oorlog (in het gezin)

Als je het vanuit de evolutietheorie bekijkt, dan is het allemaal glashelder. Broers en zussen hebben zo’n vijftig procent van hun genetisch materiaal met elkaar gemeen. Ze zijn er dus bij gebaat elkaar lief te hebben en te helpen: wanneer de één zich weet voort te planten, profiteert de ander daar indirect van mee. ^*

Tegelijkertijd zijn broers en zussen, zeker wanneer ze nog onder één dak wonen, elkaars grootste concurrenten in de strijd om de aandacht, tijd en het voedsel van hun ouders. 

Rivaliteit tussen broers en zussen is dan ook zo oud als de mensheid, en de verhalen die we erover vertellen al evenzo – denk Abel en Kaïn, denk Venus en Serena. Iedereen die is opgegroeid met een broer of zus weet dat ruzie erbij hoort – van gekibbel op de achterbank van de auto op weg naar vakantie in Zuid-Frankrijk, tot hoogoplopende conflicten om de verdeling van een erfenis.

Maar hoeveel ruzie kan een kind aan voor het breekt? Wanneer gaan onschuldige plagerijtjes over in destructieve pesterij? En wat doet ruzie met kinderen, en wat doet het met hun ouders? 

En oh ja: wat heeft jaloezie ermee te maken? 

Dat en meer in deze derde aflevering van De tweede: Oorlog. Luister naar verhalen over stikjaloerse broers en zussen, over hongerstakingen bij de komst van een nieuwe baby, over verdriet en vervreemding. En ook over berusting en vergiffenis – want het blijft toch familie. De verhalen komen van volwassenen die terugkijken op hun jeugd, van ouders die vertellen over hun kinderen en uiteraard: van de kinderen zelf.

P.S.: Ook in deze aflevering halen we de wetenschap erbij. Over de geschiedenis van sibling-rivalry als probleem is mooi geschreven door historicus Peter Stearns.^* Hoe Sigmund Freud erover dacht kan je onder meer lezen in dit artikel^* of in dit boek.^* Het essay ‘De badkamer’ van Zadie Smith staat in de bundel Voel je vrij,^* uitgegeven bij Prometheus. In het onderzoek naar de ‘transition to siblinghood’ is Brenda Volling een belangrijke naam; haar geruststellende conclusies beschrijft ze bijvoorbeeld hier.^*

Meer hierover?