Op een vrijdag midden maart 2019 stroomden groepjes leerlingen de scholen uit, bruisend van enthousiasme en met lak aan het ongeoorloofde schoolverzuim. De smalle stroompjes mondden uit in brede lanen en boulevards, waar ze samenvloeiden met andere stromen van scanderende en kletsende kinderen en tieners in panterleggings, keurige uniformen en alles daartussenin.

Al snel vormden de stroompjes snelstromende rivieren: honderdduizend scholieren in veertigduizend in honderdvijftigduizend in

Kartonnen borden deinden boven de mensenbranding. ‘Er is geen planeet B!’ ‘Verbrand onze toekomst niet’ ‘Het huis staat in brand!’

Sommige protestborden waren ingewikkelder. In New York stak een meisje een bord omhoog met een weelderige schildering vol verfijnde hommels, bloemen en dieren uit de jungle. Van een afstandje leek het een schoolwerkstuk over biodiversiteit, van dichtbij was het een klaagzang over de ‘45% van de insecten ten prooi aan klimaatverandering. 60% van de dieren in de afgelopen 50 jaar verdwenen.’ In het midden had ze een bijna doorgelopen zandloper geschilderd.

Een tuinbeelden winkel. Uit de serie ‘Twentysix Recycled Gasoline Stations’ door Eric Tabuchi

Al dertig jaar zorgen over broeikasgassen

Het is nu ruim dertig jaar geleden dat overheden en wetenschappers voor het eerst officieel bij elkaar kwamen om de noodzaak van verlaging van de uitstoot te bespreken teneinde de gevaren van de klimaatcrisis te voorkomen. In de tussenliggende jaren hebben we talloze oproepen tot actie gehoord waarin werd gesproken over ‘de kinderen’, ‘de kleinkinderen’ en ‘de komende generaties’.

We kregen te horen dat we het aan hen verschuldigd waren er snel werk van te maken en verandering te omarmen. We werden gewaarschuwd dat we onze heiligste plicht verzaakten: hen beschermen. Voorspeld werd dat ze hard over ons zouden oordelen als we geen actie ondernamen.

Welnu, geen van deze emotionele pleidooien is erg overtuigend gebleken, althans niet voor de politici en hun geldschieters uit het bedrijfsleven, die om de ontwrichting van het klimaat waar we nu allemaal mee te maken hebben tegen te houden. In plaats daarvan is de mondiale CO2-uitstoot sinds die eerste besprekingen met de overheid in 1988 met ruim 40 procent toegenomen,

Het is op aarde ongeveer 1 graad Celcius warmer geworden en met deze koers zal de opwarming voor het einde van de eeuw zelfs viermaal zo groot zijn; de laatste keer dat er zo veel koolstofdioxide in de atmosfeer was,

Een kans die je eens in de honderd jaar krijgt

Vanuit allerlei hoeken in de Verenigde Staten en elders in de wereld zijn nu oproepen te horen aan regeringen om de klimaatcrisis tegemoet te treden met een ingrijpende

Het idee is simpel: het transformeren van de infrastructuur van onze samenleving in het tempo en op de schaal waartoe wetenschappers hebben opgeroepen, is voor de mensheid een kans van eens in de honderd jaar om een economisch stelsel te repareren dat de meerderheid van de mensen op meerdere fronten laat barsten.

Want de factoren die desastreus zijn voor onze planeet, zijn ook in veel andere opzichten desastreus voor de kwaliteit van leven van mensen, van stagnerende lonen tot grote ongelijkheid, verslechterende diensten en de afbraak van alles wat zweemt naar sociale cohesie. De krachten die hieraan ten grondslag liggen ter discussie stellen, is een kans om in één klap meerdere in elkaar grijpende crises op te lossen.

Bij het aanpakken van de crisis kunnen we overal ter wereld honderden miljoenen goede banen creëren – en nog veel meer

Bij het aanpakken van de crisis kunnen we overal ter wereld honderden miljoenen goede banen creëren, investeren in de meest stelselmatig uitgesloten gemeenschappen en landen, garanderen dat er gezondheidszorg en kinderopvang is, en nog veel meer. Het resultaat van deze transformaties zouden economieën zijn die zo zijn georganiseerd dat de systemen van de aarde die het leven in stand houden, beschermd en geregenereerd worden, en dat de mensen die daarvan afhankelijk zijn gerespecteerd en gesteund worden.

Qua schaal, en misschien zelfs wel qua invulling, is het Green New Deal-voorstel geïnspireerd op de oorspronkelijke New Deal van Franklin Delano Roosevelt. Dat was een reactie op de ellende en afbraak van de in de jaren dertig met een stortvloed aan beleidsmaatregelen en overheidsinvesteringen, van de invoering van een sociale-zekerheidsstelsel en minimumloonwetten tot de opsplitsing van banken, het Amerikaanse platteland voorzien van elektriciteit, de bouw van heel veel goedkope woningen in de steden, het planten van meer dan 2 miljoen bomen en de introductie van bodembeschermingsprogramma’s in de regio’s die verwoest waren door de

In de verschillende plannen die kwamen bovendrijven voor een transformatie à la Green New Deal wordt een toekomst voorzien waarin de moeilijke klus van de transitie omarmd wordt, inclusief offers op het gebied van verkwistende consumptie.

Maar in ruil daarvoor verbetert de kwaliteit van leven voor werknemers in talloze opzichten, met meer tijd voor ontspanning en kunst, werkelijk toegankelijk en betaalbaar openbaar vervoer en waarbij gapende raciale en welvaartskloven eindelijk gedicht worden en in de stad de eindeloze strijd tegen verkeer, lawaai en vervuiling

Een pizzeria. Uit de serie ‘Twentysix Recycled Gasoline Stations’ door Eric Tabuchi

Een schrikbarend progressief plan

In de Verenigde Staten, Europa en elders is er nu een groep politici – sommigen slechts tien jaar ouder dan de jonge klimaatactivisten op straat – die klaarstaan om de urgentie van de klimaatcrisis om te zetten in beleid, en die bereid zijn de samenhang te zien tussen de diverse crises van onze huidige tijd. De prominentste van dit nieuw politieke type is Alexandria Ocasio-Cortez, die met haar 29 jaar de jongste vrouw ooit was die

Het introduceren van een Green New Deal was onderdeel van haar verkiezingsprogramma. In februari 2019 stond Ocasio-Cortez met senator Ed Markey van de staat Massachusetts voor het Capitool. Ze een overzicht in grote lijnen van de belangrijkste elementen van de transformatie.

De motie begint met de angstaanjagende wetenschappelijke feiten en korte tijdpaden uit het en roept de Verenigde Staten op de voortvarend aan te pakken, om te proberen binnen slechts één decennium op per saldo nul uitstoot uit te komen en in het verlengde de hele wereld medio deze eeuw op dat punt te krijgen.

In het kader van deze ingrijpende transitie wordt in de motie gevraagd om enorme investeringen in hernieuwbare energiebronnen, energiezuinigheid en schoon transport. Volgens de motie moeten het loonpeil en de uitkeringen van werknemers die van koolstofintensieve naar groene sectoren verhuizen, beschermd worden en er moet baanzekerheid gegarandeerd worden voor iedereen die wil werken.

Er wordt ook geëist dat de gemeenschappen die de giftige lading van de vuile industrieën over zich uitgestort kregen – veelal inheems, zwart of bruin – niet alleen profiteren van de transities, maar deze ook op lokaal niveau mede ontwikkelen.

En alsof dit allemaal nog niet genoeg is, bevat de motie ook belangrijke eisen van de groeiende sociaal-democratische vleugel van de Democratische Partij: voor iedereen gratis gezondheidszorg, kinderopvang en hoger onderwijs.

Naar vroegere maatstaven was het plan schrikbarend gedurfd en progressief, maar de bereidheid om iets te doen was zo groot, vooral onder jonge kiezers, dat het voor grote delen van de partij algauw een lakmoesproef werd.

Een friettent. Uit de serie ‘Twentysix Recycled Gasoline Stations’ door Eric Tabuchi

Een Green New Deal voor Europa

In mei 2019, toen de strijd om het leiderschap van de Democratische Partij in volle gang was, zei de meerderheid van de kanshebbers op het presidentschap het plan te steunen, onder wie Kamala Harris, Cory Booker en Kirsten Gillibrand. Inmiddels hadden 105 leden van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat

Ondertussen heeft de politieke coalitie European Spring (een uitvloeisel van ik zit in de adviescommissie daarvan) in januari 2019 een Green New Deal voor Europa gelanceerd, een ingrijpend en gedetailleerd plan om een agenda voor een snelle decarbonisering in te bedden in een bredere agenda voor sociaal-economische rechtvaardigheid.

‘De Green New Deal is hét document voor iedereen die het dogma “er is geen alternatief” wil doorbreken’

‘Van een groen investeringsprogramma om de ecologische transitie van de wereld te realiseren tot duidelijke actie om een eind te maken aan het schandaal van de belastingparadijzen, van een humaan en effectief migratiebeleid tot een helder plan om de armoede op ons continent te bestrijden, van een verdrag om de juridische positie van werknemers te versterken tot een Europese Conventie over Vrouwenrechten en nog veel meer, de Green New Deal is hét document voor iedereen die het dogma “er is geen alternatief” wil doorbreken en ons continent weer hoop wil geven’,

In Canada is een brede coalitie van organisaties bijeengekomen om op te roepen tot een Green New Deal, en de leider van de Nieuwe Democratische Partij aanvaardt het plan (zij het niet de volledige ambitie ervan) als een van zijn politieke programmapunten.

Hetzelfde geldt voor het Verenigd Koninkrijk, waar oppositiepartij Labour op het moment van schrijven midden in felle onderhandelingen zit over het al dan niet aannemen van een groen partijprogramma, dat vergelijkbaar is met het programma dat in de Verenigde Staten wordt voorgesteld.

De verschillende Green New Deal-versies die het afgelopen jaar zijn ontstaan, hebben iets gemeen. Bestond eerder beleid uit kleine wijzigingen van stimuleringsmaatregelen die zo zijn opgezet dat ze het systeem zo min mogelijk verstoren, een Green New Deal-aanpak is een grote upgrade van het besturingssysteem, een plan om de mouwen op te stropen en de klus daadwerkelijk te klaren.

Markten spelen in deze visie wel een rol, maar zijn niet de hoofdrolspelers van dit verhaal – dat zijn de mensen. De arbeiders die de nieuwe infrastructuur zullen bouwen, de bewoners die de schone lucht zullen inademen, die in nieuwe, betaalbare, duurzame woningen zullen wonen en zullen profiteren van goedkoop (of gratis) openbaar vervoer.

Een pallet opslag. Uit de serie ‘Twentysix Recycled Gasoline Stations’ door Eric Tabuchi

Ongekende mogelijkheden voor een evenwichtiger economie

Als dit allemaal van de grond komt, zullen de fossiele bedrijven, die decennialang krankzinnige winsten hebben gemaakt, moeten inleveren, en niet alleen de belastingvoordelen en subsidies waarvan ze al jaren profiteren. Ook de nieuwe boor- en ontginningscontracten waar ze op azen en de toestemming voor alle pijpleidingen en exportterminals die ze nog graag willen bouwen, zullen ze in rook zien opgaan.

Ze zullen de in de grond moeten laten zitten. Misschien moeten ze zelfs een deel van de overgebleven opbrengsten apart houden om te dokken voor de verwoesting die ze hebben aangericht, zoals

De kolencentrales zien hun ex-klanten, die ze stevig in de tang hadden, liever niet veranderen in concurrenten die stroom aan het net terugverkopen

Als we ondertussen een goed beleid op poten hebben om de aanleg van zonnepanelen op daken te bevorderen, dan zullen energiegiganten een groot deel van hun winst zien verdampen omdat hun voormalige klanten inmiddels hun eigen stroom opwekken.

Dit schept ongekende mogelijkheden voor een evenwichtiger economie en, maar ook hierbij zullen grote belangen sneuvelen. De enorme kolencentrales zien hun ex-klanten, die ze stevig in de tang hadden, liever niet veranderen in concurrenten die stroom aan het net kunnen terugverkopen.

Politici die bereid zijn de fossiele-brandstofindustrie en hun bondgenoten dit harde gelag te laten betalen, moeten meer zijn dan niet-corrupt. Ze moeten de messen slijpen voor het gevecht van de eeuw – en er geen twijfel over laten bestaan wie dat gevecht moet gaan winnen.

Maar dan nog mogen we niet vergeten dat alle regeringen die een sociaal-groen beleid proberen door te voeren, de steun nodig hebben van

Sterker nog, de acties die deze sociale bewegingen in de komende jaren ondernemen zullen de doorslag geven of een met vereende krachten opgetuigde Green New Deal ons bij de afgrond kan wegtrekken. Want hoe belangrijk het ook is om politici te kiezen die het gevecht willen aangaan, de belangrijkste vraagstukken zullen niet worden opgelost door verkiezingen alleen. In de kern gaat het om politieke macht opbouwen – genoeg om de grenzen op te rekken van wat mogelijk wordt geacht.

Dit is de overkoepelende les van de schaarse hoofdstukken in de geschiedenis waarin overheden van rijke landen besloten grote veranderingen aan te brengen in de bouwstenen van hun economie.

Een theehuis. Uit de serie ‘Twentysix Recycled Gasoline Stations’ door Eric Tabuchi

Het antwoord op een golf opstanden van arbeiders

We moeten niet vergeten dat president Franklin D. Roosevelt de New Deal lanceerde tijdens een historische golf van arbeidersopstanden. Je had de en de algemene staking in 1934 in Minneapolis; de havenstaking, in datzelfde jaar, waarbij havenarbeiders alle grote havens aan de westkust en de sit-down-stakingen van arbeiders uit de auto-industrie in 1936 en 1937

Tijdens diezelfde periode eisten massabewegingen, in reactie op de misère van de Grote Depressie, radicale sociale programma’s, zoals pensioen- en werkloosheidsuitkeringen, terwijl socialisten ervoor pleitten verlaten fabrieken aan de arbeiders over te dragen en om te toveren tot coöperatieven.

De onderzoeksjournalist Upton Sinclair, auteur van The Jungle, een sociaal-realistische roman over de vleesverwerkingsfabrieken van Chicago, deed in 1934 een gooi naar het gouverneurschap van Californië, met het standpunt dat volledige staatssteun voor arbeiderscoöperaties de sleutel was voor armoedebestrijding. maar, hevig aangevallen door rechtse politici en in de wielen gereden door het Democratische establishment, won de verkiezingen net niet.

Ook waren steeds meer ogen gericht op Huey Long, de populistische senator van Louisiana, die vond dat alle Amerikanen een gegarandeerd jaarlijks inkomen van 2.500 dollar Bij de uitleg waarom hij in 1935 meer sociale uitkeringen aan de New Deal had toegevoegd, zei Franklin D. Roosevelt dat hij het gras voor Longs voeten wilde wegmaaien.

Het is dus goed om voor ogen te houden dat de New Deal door Roosevelt werd aangenomen in een tijd van dusdanige progressieve, linkse strijdlust dat het (naar huidige begrippen behoorlijk radicale) pakket maatregelen op dat moment de enige oplossing leek om een wijdverspreide revolutie de kop in te drukken.

De druk van de linkerflank

In 1948 was er een soortgelijke dynamiek toen de Verenigde Staten besloten het te ondertekenen. De Europese infrastructuren en economieën lagen in puin en de Verenigde Staten waren bang dat grote delen van West-Europa, verleid door de egalitaire beloftes van het socialisme, in de armen van de Sovjet-Unie werden gedreven. Na de oorlog waren zo veel Duitsers al voor het socialisme gevallen dat de geallieerden Duitsland liever in tweeën splitsten dan dat het hele land in de invloedssfeer van de Sovjets zou belanden.

In deze situatie besloot de Amerikaanse regering dat ze West-Duitsland niet met wildwestkapitalisme zou heropbouwen (zoals ze vijf decennia later bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie probeerden te doen, Het leek hun beter om de wederopbouw op een gemengd sociaal-democratisch model te stoelen, met steun voor lokale industrie, sterke vakbonden en een solide welvaartsstaat.

De VS wilden in Europa een markteconomie scheppen met socialistische elementen zodat een meer revolutionaire aanpak aan glans zou inboeten

Net als bij de New Deal was het idee om een markteconomie met genoeg socialistische elementen te creëren waardoor een meer revolutionaire aanpak aan glans zou inboeten. Carolyn Eisenberg, auteur van een veelgeprezen boek over het Marshallplan, benadrukt dat deze benadering niet uit altruïsme voortkwam. ‘De Sovjet-Unie was een geladen pistool. De economie zat in het slop, in Duitsland heersten sterke linkse sympathieën en ze [het Westen] moesten snel het Duitse volk

De New Deal en het Marshallplan ontleenden hun progressiefste elementen aan deze druk van de linkerflank, in de vorm van militante bewegingen en politieke partijen. Dat is belangrijk om in gedachten te houden, want het sociaal-groene plan dat op dit moment in Noord-Amerika en Europa op tafel ligt, vertoont nog zwakke plekken en moet worden aangescherpt en uitgebreid, zoals bij de oorspronkelijke New Deal in de loop der tijd ook is gebeurd.

Het voorstel van Ocasio-Cortez en Markey is een los raamwerk, en al is het in de pers bekritiseerd omdat het te veel zou omvatten, de realiteit is juist dat er nog altijd erg veel níét in staat.

Een Green New Deal moet bijvoorbeeld expliciet aangeven dat de fossiele reserves onaangeroerd moeten blijven, hoe groot het aandeel van het Amerikaanse leger is dat kernenenergie en kolen en dat rijke landen als de VS en machtige multinationals als Shell en Exxon in het krijt staan bij armere landen, die worden opgescheept met de impact van crises waar zij nauwelijks aan hebben bijgedragen.

Een opslagruimte. Uit de serie ‘Twentysix Recycled Gasoline Stations’ door Eric Tabuchi

We moeten af van onze consumptiedrang

Van cruciaal belang is dat een serieuze Green New Deal een concreet plan bevat dat garandeert dat de salarissen van alle nieuw gecreëerde groene banen niet onmiddellijk opgaan in consumentistische levensstijlen die de uitstoot juist weer opdrijven – een scenario waar iedereen een goede baan heeft en een hoog besteedbaar inkomen, dat allemaal wordt uitgegeven aan goedkope, uit China geïmporteerde rommel die binnen de kortste keren op de vuilnisbelt belandt.

Dit is het probleem dat we het opkomende kunnen noemen: de economische opleving na de Tweede Wereldoorlog blies zieltogende naties nieuw leven in, maar leidde ook tot uitdijende voorsteden en een tomeloze consumptiedrang die uiteindelijk naar elke uithoek van de aarde zou worden geëxporteerd.

Nog steeds gaan beleidsmakers de vraag uit de weg of we het nu hebben over de daken van Walmart volplempen met zonnepanelen en het dan groen noemen, of dat we bereid zijn om een diepgaander gesprek te voeren over de grenzen van een levensstijl die shopping als de belangrijkste manier voor identiteits-, gemeenschaps- en cultuurvorming ziet.

Dat gesprek is nauw verweven met het soort investeringen waar we in onze sociaal-groene plannen prioriteit aan geven. Wat we nodig hebben zijn transities die erkennen dat er harde grenzen zijn aan ons consumptiegedrag, en die tegelijkertijd voor mensen nieuwe mogelijkheden creëren om hun levenskwaliteit te verbeteren en hun plezier buiten de eindeloze cyclus van het consumentisme te beleven, ofwel door gesubsidieerde kunst en stedelijke recreatie, ofwel door toegang tot de natuur door betere natuurbescherming.

Cruciaal hierbij is de zodat mensen hier daadwerkelijk de tijd voor hebben en niet gevangen zitten in de tredmolen van alsmaar overwerken die leidt tot quick fixes als fastfood en geestdodende afleiding.

We weten al dat dit soort veranderingen in levensstijl en vrijetijdsbesteding mensen meer geluk en voldoening brengen, maar met name in de VS blijft het klimaatdebat steken in het paradigma dat de kwaliteit van het leven gelijkstaat aan persoonlijke welvaart en zo veel mogelijk bezit vergaren. Als de politieke barrières voor een Green New Deal uit de weg worden geruimd, dan mag deze gelijkstelling ook meteen bij het grofvuil.

Een eetcafé. Uit de serie ‘Twentysix Recycled Gasoline Stations’ door Eric Tabuchi

Een kariger bestaan, maar een gezondere planeet

Tegenstanders van de Green New Deal zullen geheid de angst aanwakkeren dat wat wordt voorgesteld een karige toekomst is die wordt gekenmerkt door constante ontberingen en overheidscontrole. In ons antwoord hierop kunnen we niet ontkennen dat er veranderingen zullen zijn in de manier waarop de rijkste 10 à 20 procent van de wereldbevolking leeft.

Er zullen veranderingen komen, er zullen terreinen zijn waar wij, die in deze categorie vallen, moeten inbinden – vleesconsumptie en energieverspilling – maar er komen andere genoegens voor in de plaats, en we kunnen overvloed op andere gebieden creëren.

Terwijl we deze lastige debatten voeren, moeten we goed onthouden dat de gezondheid van onze planeet de grootste bepalende factor is voor de kwaliteit van ons leven. En aangezien ik me na orkanen en superstormen, van tot tot door meer ravage heb geworsteld dan me lief was en te veel vervuilde lucht van te veel spontane bosbranden heb ingeademd, kan ik uit eigen ervaring zeggen dat een door de klimaatcrisis ontwrichte toekomst een sombere, grimmige toekomst is, een die al onze materiële bezittingen in een angstaanjagend tempo in puin en in as kan leggen.

We kunnen doen alsof we de status quo in stand kunnen houden. Maar dat is een waanidee

We kunnen net doen alsof het een optie is om de status quo tot in lengte van dagen onveranderd in stand te houden. Maar dat is een waanidee. Veranderingen komen er hoe dan ook. We hebben de keus of we die veranderingen zo willen vormgeven dat iedereen er het meest profijt van heeft, of we kunnen passief afwachten totdat de natuurkrachten van de klimaatramp, schaarste en angst voor de ander

En daarom moeten er rigoureuze checks-and-balances – waaronder in het klimaatplan van elk land worden ingebouwd, om ervoor te zorgen dat we de daadwerkelijk halen. Als we simpelweg aannemen dat het allemaal vanzelf wel goed zal komen als we maar op schone energie overstappen en onze huizen energiezuinig maken, dan kan het er, ironisch genoeg, op uitdraaien dat we juist een Green New Deal-emissiepiek teweegbrengen.

Kortom, de Green New Deal zal onvermijdelijk een werk in uitvoering zijn, net zo robuust als de sociale bewegingen, vakbonden, wetenschappers en lokale gemeenschappen die erop hameren dat het plan zijn belofte waarmaakt.

Op dit moment is de samenleving lang niet zo georganiseerd als in de jaren dertig, toen de enorme concessies van het New Deal-tijdperk werden afgedwongen – hoewel er absoluut sterke krachtenbundelingen zijn: van sociale bewegingen tegen massale opsluiting en deportaties tot #MeToo, van de tot het van de tot de vrouwenmarsen, van de tot het momentum voor en zo meer.

Een tuinbeelden winkel. Uit de serie ‘Twentysix Recycled Gasoline Stations’ door Eric Tabuchi

Een raamwerk om een tegenmacht op te bouwen

Toch hebben we nog een lange weg te gaan om de tegenmacht op te bouwen die nodig is om een werkelijk transformationele Green New Deal binnen te slepen en te beschermen, en daarom is het van wezenlijk belang dat we het bestaande raamwerk als effectief middel gebruiken om die macht op te bouwen: een visie om de los van elkaar opererende bewegingen te verenigen én hun basis flink uit te breiden.

Op dit moment wordt de Green New Deal weggezet als een samengeraapt zootje, omdat de meesten van ons niet gewend zijn een systematische en historische analyse van het kapitalisme te maken, en we zo ongeveer iedere crisis die ons systeem produceert (economische ongelijkheid, geweld tegen vrouwen, witte suprematie, eindeloze oorlogen, ecologische teloorgang) in aparte hokjes verdelen.

Vanuit die rigide mindset is het makkelijk om een veelomvattende en als de Green New Deal af te doen als een groene ‘waslijst’ van alles waarvan links altijd heeft gedroomd.

Daarom is het zaak om met alle mogelijke middelen duidelijk te maken dat onze overlappende crises onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn – en alleen kunnen worden overwonnen met een holistische visie voor sociale en economische transformatie.

We kunnen bijvoorbeeld uiteenzetten dat, ook al verminderen we nog zo snel onze CO2-uitstoot, de aarde hoe dan ook blijft opwarmen en stormen steeds heviger zullen worden. Als zulke stormen inbeuken op zorgsystemen die decennialang stelselmatig zijn uitgekleed, zullen duizenden mensen dat met hun leven moeten bekopen, zoals tragisch genoeg na Maria in Puerto Rico is gebeurd. Daarom is de in de Green New Deal opgenomen universele gezondheidszorg geen opportunistische aanvulling – het is een essentieel onderdeel om onze menselijkheid in de stormachtige toekomst te kunnen behouden.

Besef dat de zorgberoepen, waar de Green New Deal zich ook sterk voor maakt, een kleine ecologische voetafdruk hebben

En we moeten nog veel meer verbanden schetsen. Iedereen die klaagt dat het klimaatplan bol staat van de zogenaamd ongerelateerde eisen voor kinderopvang en gratis beroeps- en wetenschappelijk onderwijs, doet er goed aan te bedenken dat de zorgberoepen (meestal gedomineerd door vrouwen) een relatief kleine ecologische voetafdruk hebben, die zelfs nog verder kan worden verkleind.

Met andere woorden: ze verdienen het predicaat ‘groene banen’, met dezelfde fiscale vrijstellingen, dezelfde investeringen en dezelfde lonen als het door mannen gedomineerde personeel in de duurzame-energie-, de efficiëntie- en de openbaarvervoerssector. Om de hoeveelheid vrouwen in die sectoren op te krikken zijn ouderschapsverlof en gelijke beloning een absolute vereiste, en om die reden zijn ze allebei in het klimaatvoorstel opgenomen. We zijn getraind om onze problemen in te delen in hokjes, waar ze helemaal niet thuishoren.

Het zal een enorme oefening in participatiedemocratie vergen om deze verbanden op inspirerende manieren te leggen. De eerste stap is dat werknemers in alle sectoren (ziekenhuizen, scholen, universiteiten, tech, productie, media, enzovoort) hun eigen plannen opstellen om te decarboniseren en bij te dragen aan de Green New Deal-missie om armoede uit te bannen, goede banen te creëren en de

In het klimaatvoorstel wordt expliciet gepleit voor dit soort en als we dat op poten krijgen zijn we een aardig eind op weg om het brede draagvlak te creëren dat dit raamwerk nodig zal hebben om te kunnen opboksen tegen de machtige krachten die zich beginnen te roeren.

Een drive-in bakkerij. Uit de serie ‘Twentysix Recycled Gasoline Stations’ door Eric Tabuchi

Zo trotseren we de empathiecrisis

En zo zijn er nog talloze verbanden te leggen. Een baangarantie, verre van een ongerelateerde, socialistische aanvulling, is essentieel om een snelle en rechtvaardige transitie te bereiken. Het zou onmiddellijk de druk verlagen die werkers voelen om het soort banen aan te nemen die onze planeet destabiliseren; iedereen zou namelijk de kans krijgen om zich om te scholen en werk te vinden in de vele sectoren die fors zullen uitbreiden.

Met al dit soort fundamentele voorzieningen (voor werkzekerheid, gezondheidszorg, kinderopvang, onderwijs en huisvesting) wordt in essentie een context gecreëerd waarbinnen de voortwoekerende economische onzekerheid van dit tijdperk bij de wortel wordt aangepakt.

En dat heeft alles te maken met ons vermogen om de klimaatontwrichting het hoofd te bieden, want hoe zekerder mensen zich voelen, wetend dat hun gezin eten, medicijnen en een dak boven het hoofd heeft, hoe minder ze ten prooi zullen vallen aan de racistische demagogie die de angst uitbuit waarmee grote omwentelingen steevast gepaard gaan. Anders gezegd: zo trotseren we

De plicht tot herstel

Een laatste verband dat ik nog wil noemen draait om het concept ‘herstel’. In het voorstel wordt gepleit voor het creëren van goedbetaalde banen, ‘herstel en bescherming van bedreigde en fragiele ecosystemen’, en ‘het opruimen van bestaand chemisch afval en van verlaten mijnbouw-, olie- en gasvelden, plus zorg dragen voor economische ontwikkeling en duurzaamheid op deze plekken’.

In de Verenigde Staten wemelt het van zulke terreinen, hele landschappen die aan hun lot zijn overgelaten toen ze niet meer nuttig bleken voor mijnbedrijven, olieboorders. Het is precies zoals deze hele cultuur met mensen omgaat. Zo zijn we getraind om met onze spullen om te gaan:

Zo ongeveer werd er in het neoliberale tijdperk ook met arbeiders omgesprongen: volledig uitmelken en dan aan de kant schuiven, overgeleverd aan wanhoop en verslaving. Het hele gevangeniswezen is erop gestoeld: het opsluiten van grote delen van de bevolking die meer economische waarde hebben als gevangenen en cijfers op de spreadsheet van een particuliere gevangenis

We kunnen ons niet aan deze crisis ontworstelen zonder de transformatie naar een ethos van zorg en herstel

Hier past een sterk pleidooi voor de plicht tot herstel: herstel van onze relatie met de natuur en met elkaar. Want al is klimaatverandering een crisis die is veroorzaakt door een teveel aan broeikasgassen in de atmosfeer, in diepere zin is die ook veroorzaakt door een extractieve mindset, door de instelling om zowel de natuurlijke wereld als het merendeel van haar bewoners

Ik noem het de ‘gig & dig-economie’ en ik ben er heilig van overtuigd dat we ons niet aan deze crisis kunnen ontworstelen als er niet een verschuiving plaatsvindt in onze denkwijze, een transformatie naar een ethos van zorg en herstel. Herstel van het land. Herstel van onze binnenlandse en buitenlandse relaties.

We moeten goed onthouden dat het fossiele tijdperk is begonnen met een agressieve kleptocratie, waarbij twee fundamentele diefstallen – een nieuw tijdperk inluidden van een ogenschijnlijk onbegrensde expansie. De weg naar vernieuwing loopt via vereffening en herstel: oude rekeningen vereffenen en relaties herstellen met de mensen die de hoogste prijs voor de eerste industriële revolutie hebben betaald.

Zolang we deze pijnlijke waarheden niet onder ogen willen zien is het hele idee van collectiviteit een lachertje. Pas als we met deze kwesties afrekenen zullen we als bevrijde samenleving ons gemeenschappelijke doel vinden.

De grootste belofte van de Green New Deal: gezamenlijkheid

Dit gevoel van een gezamenlijk doel opwekken is misschien nog wel de grootste belofte van de Green New Deal. Want er verschijnen niet alleen scheuren in onze levensondersteunende systemen, maar ook in ons sociale weefsel. Ze dienen zich op meerdere fronten aan: van de opkomst van en tot de aderverkalking van ons politieke lichaam. In deze context zou een Green New Deal, juist vanwege zijn veelomvattendheid, ambitie en urgentie, het gedeelde doel kunnen zijn dat veel van deze kloven helpt dichten.

Het plan is geen wondermiddel tegen racisme, misogynie of homofobie: we zullen deze problemen nog steeds uit alle macht moeten bestrijden. Maar als de Green New Deal wettelijk wordt verankerd zou die velen van ons, ondanks alle tegenkrachten, het gevoel geven dat we gezamenlijk aan iets groters dan onszelf werken. Iets wat we met z’n allen creëren.

En het zou een gemeenschappelijke bestemming geven – een aanzienlijk betere plek dan waar we nu zijn. Zo’n gedeelde missie is iets wat onze laat-kapitalistische cultuur op dit moment hard nodig heeft.

De jonge organisatoren van de Sunrise Movement, die zo veel hebben gedaan om het momentum voor het klimaatplan te creëren, zeggen dat dit cruciale moment bol staat van ‘belofte én gevaar’. Dat is helemaal waar. En bij alles wat er vanaf nu gebeurt, gaat het om de keuze tussen die twee.

Dit is een licht bewerkte versie van de inleiding en het laatste hoofdstuk uit het nieuwe boek van Naomi Klein, Brand!, dat op 17 september verscheen

Twentysix Recycled Gasoline Stations Aan de randen van desolate Franse wegen, vond fotograaf Eric Tabuchi, de ruïnes van het olietijdperk. De benzinepomp stond er nog, maar het tankstation was verlaten. Op de dode fossiele infrastructuur was iets nieuws verrezen, iets mooiers, iets duurzamers: waar eens de diesel de auto’s in vloeide, daar was nu een pittoresk eettentje gestationeerd, een geimproviseerd tuincentrum opgetuigd, een vuige technogrot uitgegraven. Bekijk hier meer werk van Eric Tabuchi