Als voetballers het hebben gehad met vragen over ‘Mentalitätsscheisse’
Afgelopen maandag was de documentaire TURN! te zien op televisie. Ik had er een paar dagen eerder een lovend stukje over geschreven, nadat ik de film op het Nederlands Filmfestival had gezien. De film bleek bij de tweede keer kijken gelukkig nog steeds schitterend, verrassend, en – als je je verontwaardiging opzijzet – grappig. Kortom: kijk die film. Je kunt hem hier terugzien.
Een discussie over de essentie van het turnen lijkt onvermijdelijk
In het turnen belonen jury’s handigheden die je beter doet als je klein en wendbaar bent. Simone Biles, de beste turnster ter wereld, is erg goed, maar ze kán ook erg goed zijn, omdat ze klein is. Turnen maakt kinderen niet klein, zoals men een tijdlang dacht, maar turnen beloont jonge, laatrijpe en kleine lichamen.
‘A little girl’s sport’, noemde een Amerikaanse turncoach het drie jaar geleden onomwonden in The Washington Post. Niet overal en altijd, en op latere leeftijd kun je nog steeds meedoen om prijzen, maar ‘klein’ is een pre. En dus is het zaak om die kleine meisjes zo vroeg mogelijk zo veel mogelijk uren te laten maken – turnen is een race tegen de klok.
Dit lijkt me een recept voor ellende. De documentaire TURN! – over jongens – gaf een glimp van die ellende. Want ook in de jongensdisciplines is er kennelijk een sterk geloof in vroege specialisatie: alleen als je vroeg begint, kun je de top halen.
Hoelang kunnen sporten die door hun structuur psychisch of fysiek ongezond zijn nog onveranderd doorgaan? American Football staat onder druk zich aan te passen, vanwege de hersenschade (‘CTE’) die spelers kunnen oplopen. Het bewijs stapelt zich op. Turnen zou zomaar eens in zo’n zelfde discussie terecht kunnen komen.
Mentaliteit schmentaliteit
Ik ben geen groot fan van een slechte ‘mentaliteit’ of ‘instelling’ als verklaring voor verliespartijen. Feyenoorder Steven Berghuis zegt hier dan ook zinnige dingen in antwoord op vragen van Hélène Hendriks. Natuurlijk, dat mentaliteit ‘niet te meten’ is, betekent niet dat het niet relevant is. Maar hoe dat dan precies werkt, een verkeerde ‘instelling’? Zelden maakt een criticus dat concreet. Berghuis legt het goed uit: lichaamstaal die lijkt op ‘een slechte instelling’, is een gevolg van slechte keuzes, geen oorzaak.
Twee weken ervoor had Marco Reus van Borussia Dortmund het voorbeeld al gegeven toen hij een verslaggever van Sky aanpakte. De verslaggever vroeg of het puntverlies tegen Frankfurt een mentaliteitskwestie was. Reus: ‘Ik irriteer me echt kapot aan jullie, met jullie mentaliteitsgelul, echt waar. (...) Meen je dat nou serieus? Kom nou, kom nou. (...) Elke week dezelfde shit.’ Waar het dan wel aan lag? Bepaalde keuzes in ‘verdedigingsgedrag’.
Spelers, coaches en managers gaan vaak mee in de leidende vragen van tv-verslaggevers. Maar als ze de strijd aangaan, zeggen ze vaak vergelijkbare dingen. Mark Cuban, de eigenaar van de Dallas Mavericks, kraakte zeven jaar geleden de algemeenheden en containerbegrippen van de media, in een debat met commentator Skip Bayless.
Zekers, teams of spelers maken fouten, zegt Cuban, maar niet omdat spelers het ‘niet wilden’. Het gaat om tactiek, om uitvoering. ‘Als je Kevin Durant [topspeler, MdH] bent (...), en je speelt een beslissingswedstrijd, dan is er niemand die liever wil winnen. De vraag is alleen wie het beter uitvoert.’ Het fragment is schitterend, het niveauverschil tussen Cuban en Bayless gigantisch.
Nu is het nauwelijks te verwachten dat journalisten direct na de wedstrijd weten waar het fout is gegaan. Trainers en spelers weten het vaak ook niet. Gelukkig is er een gemakkelijke oplossing: spelers na de wedstrijd gewoon vragen waar het aan lag. Wat was van tevoren het plan, hoe liep het, waarom ging het goed of fout?
Dit klinkt misschien minder kritisch of spannend dan andere vragen, en de interviewer heeft dan een veel dienender rol, maar de antwoorden zullen interessanter en waarachtiger zijn. Misschien zeggen ze zelfs dat de mentaliteit niet deugde.
Leuk onderwerpje voor een gesprek met Jürgen Klopp, die in 2012 een nieuw woord schepte door zijn toenmalige spelers van Dortmund Mentalitätsmonster te noemen.
Als een tweet van een basketbalbaas een internationaal politiek incident veroorzaakt
Daryl Morey, de innovatieve en succesvolle general manager van de Houston Rockets, tevens liefhebber van musicals en slimme vergaderingen, tweette zijn steun voor de protesten in Hong Kong – en toen werd half China pissig op hem, of zo leek het althans.
Ik hou me niet echt bezig met geopolitiek, maar deze kwestie volgde ik omdat ik eerder over Morey heb geschreven, als afleiding bij het transcriberen van interviews, en omdat ik gefascineerd raakte door de hijgerige verslaggeving erover. Op elk kruimeltje nieuwe informatie volgden snelle columns, tweets, en mini-essays.
Ik zette een en ander op een rij in een notitie die – ik leg een volledige bekentenis af – eveneens geheel niet voorbij de waan van de dag is.
Vrouwensport en mannensport
In mijn nieuwsbrief van vorige week stuurde ik een filmpje mee van de gemengde 4 keer 400 meter-estafette, met de begeleidende tekst: ‘En dit is waarom sport in man/vrouw-categorieën is georganiseerd.’
Ongenuanceerd, en terecht kreeg ik dan ook mail. Hoogleraar filosofie en ex-voetbalinternational Martine Prange mailde me in antwoord op de nieuwsbrief dat voor sprint- en werponderdelen in de atletiek een scheiding in mannen- en vrouwensport ‘begrijpelijk’ is. Maar in ‘langeafstandszwemmen en (andere) extreem-langeafstandsporten’ is dat volgens haar niet nodig.
In de jeugdsport zelfs veel breder niet. Prange: ‘Bij het honkbal is “gemengd” daar de standaard. Waarom zou dat voor hockey, voetbal, atletiek etc. niet kunnen? (...) Zo begrijp ik niet waarom het veteranen voetbal (“7 tegen 7”) niet gemengd wordt, en zeker “wandelvoetbal” kan prima gemengd (worden gespeeld). Waarom zouden landenwedstrijden in het tennis nog langer in Davis Cup [mannen, MdH] en Fed Cup [vrouwen] onderverdeeld worden?’
Discuss.
P.S. Waarom doen mannenturners wel aan ringen en vrouwen niet?
Lees-, kijk-, en luistertips
- Atletiekcoach Alberto Salazar – boegbeeld van het Oregon Project van Nike – is voor vier jaar geschorst. Ross Tucker had er een inzichtelijke podcast over. Direct ontstonden er allerlei subplots en rituelen, onder meer in landen met atleten die hebben samengewerkt met Salazar. Zoals in Groot-Brittannië, het land van Olympisch kampioen en Salaza-pupil Mo Farah. Typisch Brits, vond The Guardian, om buitenlanders aan te pakken over doping, maar nationale twijfelgevallen zoals Farah het voordeel van de twijfel te geven. Typisch Brits? Dat denk ik niet. Net zoals de meeste slechte dingen die 'typisch Nederlands' zijn zelden typisch Nederlands zijn. Eerder typisch menselijk: het is nu eenmaal een stuk makkelijker om kritisch te zijn op iemand ver weg dan op iemand dichtbij. Zo bleek ook uit de verslaggeving over de Nederlandse atlete Sifan Hassan. De Volkskrant schreef een stuk over vijf mogelijke redenen waarom Hassan nu 'opeens' zo succesvol was. Insinuerend en speculyse, zo was de kritiek, ook in de krant zelf. Tegelijkertijd lijkt het me prima dat Hassan kritisch wordt bevraagd op het werken met iemand als Salazar. Toen Hassan bij Salazar ging trainen, waren de beschuldigingen van zeer geloofwaardige klokkenluiders allang bekend.
- 'The news was incomprehensible, yet shocking. Who were these women, and how dare Rebekah Vardy?' Dit is een grappig stuk over de ruzie tussen de spelersvrouwen ('WAGs') Rebekah Vardy en Coleen Rooney. Voor wie het 'schandaal' miste, hier de context in het Nederlands.
- The Athletic volgde de spelers en staf van Wolverhampton Wanderers vlak na de wedstrijd.
- Tactiek: vaak is het complex. Sommige mensen hebben het vermogen het simpel te maken. Xabi Alonso legt uit hoe Real Madrid leerde Messi als inzakkende spits te verdedigen.
- Thomas Tuchel gaf een interview aan BeIN. Ik wou dat alle trainers zo zouden praten.
- Pokeraar Mike Postle wist als geen ander de kaarten van zijn tegenstanders te 'lezen'. Nu blijkt hij de boel te hebben geflest. Achteraf – zoals altijd – lijkt het ongelooflijk dat hij niet eerder is gepakt. En gepakt is hij trouwens nog steeds niet: hoe onaannemelijk het ook was dat hij eerlijk aan zijn winst kwam, dat is nog geen bewijs van bedrog.
- Michel Doodeman schreef een grappig stuk over zijn reis naar Real Murcia, waarvan hij aandeelhouder is.
- El Camino is de film die volgt op Breaking Bad, de serie die ik in 2011 opvrat. Sinds gisteren op Netflix.