Nixon vertelt in een video dat Neil Armstrong op de maan is overleden. Het lijkt verontrustend echt
Op documentairefestival IDFA is de video-installatie In Event of Moon Disaster te zien. De video is een alternatieve versie van de speech van president Richard Nixon na de maanlanding van Neil Armstrong en Buzz Aldrin: de eerste stap op de maan was tevens de laatste. Een deepfake die heel geloofwaardig overkomt.
Voor de liefhebbers van complottheorieën: een deepfake waarin de eerste stap van Neil Armstrong op de maan ook meteen zijn laatste was.
Stel je voor dat de maanlanding van Neil Armstrong en Buzz Aldrin verkeerd was afgelopen, dat de lander was gecrasht en de mannen waren gestrand op 384.000 kilometer van de thuisplaneet, dat Kennedy’s beroemde voornemen – ‘landing a man on the moon and returning him safely’ – maar half was uitgekomen.
Het had makkelijk kunnen mislukken. De deze zomer verschenen documentaire Apollo 11 herinnerde ons weer aan de gigantische risico’s van de hele onderneming.
En dat maakt de pas verschenen video waarin president Richard Nixon in 1969 aankondigt dat de maanmissie gefaald is extra geloofwaardig. Regisseurs Francesca Panetta en Halsey Burgund creëerden met behulp van deepfake-technologie een alternatieve geschiedenis.
We zien Nixon met een stemmig gezicht achter zijn bureau schuiven. Een droevige blik richting de camera: ‘Fate has ordained that the men who went to the moon to explore in peace will stay on the moon to rest in peace.’ Neil Armstrong en Buzz Aldrin zullen niet terugkomen van hun missie. Hun eerste stappen op de maan zijn de laatste van hun leven.
De video, waarvan sinds vorige week een fragment op YouTube staat, ging in Amerika viral.
In Nederland is de volledige versie van In Event of Moon Disaster nog tot en met dit weekend te bekijken op het documentairefestival IDFA. En hier staat hij in een fijn jarenzestigdecortje, ingebed in de sfeer van de tijd.
De video mag nep zijn, de speech is dat niet
Dat het zo ongelooflijk echt lijkt is verontrustend. Maar het is ook bijzonder om Nixon deze woorden te horen uitspreken. Want de video mag nep zijn, de speech is dat niet. Er lag in de zomer van 1969 een toespraak klaar voor het geval de missie zou falen. Deze versie maakte ons, in plaats van veroveraars van het heelal, nederig. De mens tart de grenzen van het bestaan en wordt teruggefloten door de kosmos.
De video wil stilstaan ‘bij de manieren waarop nieuwe technologieën de waarheid kunnen verbuigen, verdraaien en vertroebelen’, staat er op de site van het IDFA. Maar het is ook een goede oefening in wat-als-denken. Wat als we de maan niet hadden veroverd? De vlag op de maan een pas op de plaats was? Wat als de euforie van die zomer deemoed was geweest?
Volgend jaar willen de regisseurs de hele speech online zetten. Wat gebeurt er dan?
Een avond over het mbo
Theatertour Karim AmgharKarim Amghar bespreekt met verschillende experts hoe we het mbo – het Meest Belangrijke Onderwijs – meer kunnen waarderen. Kom je ook?
