Wat ga jij doen met Black Friday?

‘Gaan jullie nog wat doen met Black Friday?’ vroeg de tante van mijn vriend, in plat Brabants, afgelopen weekend op een verjaardagsfeestje aan de rest van de mensen in de kring. 

Als de #blackfridayfever een Brabants dorp van amper tweeduizend inwoners heeft bereikt, weet je het wel: dit Amerikaanse koopfeest is officieel ingeburgerd. Overgewaaid en in het gat gezogen dat de Drie Dwaze Dagen van de Bijenkorf in 2016 na ruim dertig jaar bakkengraaien achterlieten.

Deden we er een paar jaar terug in Nederland nog wat neerbuigend over – kijk die gekke, koopzieke Amerikanen eens! – inmiddels doen de lokale retailers schaamteloos mee. ‘Mis het niet!’, ‘Laatste kans!’, ‘Biggest sale EVER!’,  toeteren social media, televisie en radio me toe. Ik kreeg zelfs een appje van mijn favo-modemerk als reminder dat de sale bijna van start gaat.

‘Je moet stevig in je schoenen staan om vrijdag niet te zwichten voor de alomtegenwoordige Black Friday-aanbiedingen’, schreef de Volkskrant, in een artikel met tips over hoe je je kunt voorbereiden op deze dag, en waar je de échte aanbiedingen kunt vinden.  

Een waar woord, Volkskrant. Mijn creditcard brandt in mijn zak. 

Ik twijfel nog tussen een glamourpoes met glitters, ook te gebruiken als spaarpot, een zilveren ‘Grip Roulette’-horloge van Gucci waarmee je je stemmingen kunt uitdrukken in de woorden: chance, future, tenebrae en amour. Of de gouden gezichtsroller ‘Spikey’, waarmee ik zelf onderhoud aan mijn gezicht kan plegen. Schijnt goed te zijn voor de bloedsomloop.

Of zal ik een ‘save the planet’-shirt voor een paar dollar vanuit China laten komen, free shipping?

Of zal ik een ‘save the planet’-shirt voor een paar dollar vanuit China laten komen, free shipping?

Ook leuk: beetje grasduinen bij een paar modemerken die zo in touch zijn met de tijdgeest – overconsumptie, boe! – dat ze geen Black Friday-korting geven, maar het bedrag dat je eigenlijk had bespaard overmaken naar een goed doel. Toch een fijn idee, ik een nieuwe outfit, terwijl aan de andere kant van de wereld een net-niet-uitgestorven diersoort iets minder net-niet-uitgestorven raakt. 

Wacht, nog beter: misschien koop ik wel een afgeprijsde vliegvakantie naar de Malediven om daar vanuit een eco-lodge de laatste restjes onverkleurd koraal te spotten. 

Black Friday. 

Al die bizarre kortingen waarmee bedrijven je om de oren slaan, komen met een prijs. En die wordt veelal betaald door de mensen die de producten maken. De arbeiders die in fabrieken in China of Bangladesh tegen een hongerloontje overuren staan te draaien, zodat jij op tijd je Black Friday-deal in huis kunt hebben met lekker veel korting. 

Wie wordt hier nou echt beter van? Niet de arbeider. Niet de planeet. Jijzelf?

Kijk voor de gein eens in de lijst van de rijkste mensen ter wereld. Wie kom je daar tegen? De eigenaren van Amazon, Dior, Zara, Walmart, H&M, L’Oréal. Bedrijven die nu doen alsof ze jou een dienst bewijzen met die little black dress die is afgeprijsd van 100 naar 50 euro – maar waarvan tijdens elke wasbeurt miljoenen plastic deeltjes in het milieu terechtkomen.

Dus: ga jij nog wat doen met Black Friday?