Is de energietransitie mogelijk zonder kernenergie? Praat verder!

Is de halvering van de CO2-uitstoot in 2030 haalbaar zonder kernenergie? En zo ja, wat zijn dan de bewezen alternatieven? Deze vragen blijven in de lucht hangen na de twee stukken over atoomstroom die we afgelopen maand publiceerden, en waarop ruim 1.100 reacties kwamen.

Als gespreksredacteur vind ik het interessant om te zien hoe verschillend leden over bepaalde onderwerpen (denk aan vaccinaties) denken, maar interessanter vind ik nog hoe we vervolgens verder kunnen praten. Ik geloof dat het goed is om argumenten voor en tegen uit te wisselen, maar idealiter willen we ook dat zo’n gesprek nieuwe inzichten of vervolgstappen oplevert. We kunnen constateren dat een energietransitie nodig is, maar we moeten het óók eens worden over de beste manier waarop we die kunnen vormgeven.

Daarom voeren we hier vandaag een gesprek over met onder andere Mark Harbers, Tweede Kamerlid voor de VVD en woordvoerder Energie en Klimaat; Kamerlid Matthijs Sienot, woordvoerder Klimaat en Energie voor D66; Kamerlid Carla Dik-Faber, woordvoerder Klimaat en Milieu voor de ChristenUnie, Arnout Jaspers, wetenschapsjournalist en auteur van de twee stukken over kernenergie; Bas van Zuijlen, universitair onderzoeker duurzame energie; Auke Hoekstra, onderzoeker energietransitie, en met iedereen die mee wil denken over een antwoord.

Over kernafval en de energietransitie

Even terug naar de stukken: het eerste artikel ging over de eindberging van radioactief afval. Los van de vraag of je voor of tegen kernenergie bent is dat een belangrijk onderwerp: we hebben immers al een voorraad radioactief afval waar we iets mee moeten, en die hoeveelheid zal de komende jaren alleen maar groeien. Het artikel laat zien dat er een praktische oplossing bestaat, maar dat veel partijen – politiek, de milieubeweging – nog geen duidelijke positie willen kiezen als het gaat om het Nederlandse hoogradioactieve afval. 

Het tweede artikel ging niet zozeer over kernenergie als wel over de energietransitie. Als we de doelen willen halen die in het Klimaatakkoord staan – zoals een halvering van de CO2-uitstoot per 2030 – dan moeten we alternatieve energiebronnen aanboren. Met wind en zonne-energie houden we vooralsnog geen stabiel elektriciteitsnet in de lucht, dus pleit auteur Arnout Jaspers voor kernenergie om in die basislast te voorzien. 

Een beladen onderwerp

Veel reacties op beide stukken gingen over hoe moeilijk het is om überhaupt een nuchter debat over kernenergie te voeren, omdat het zo’n omstreden onderwerp is.  

Veel leden zien mogelijkheden in groene waterstof, maar niet iedereen denkt dat dit alternatief haalbaar is voor 2030. Een ander veelgenoemd alternatief is thorium als brandstof voor kerncentrales, dat veel minder schadelijk afval oplevert. Maar ook hiervoor geldt dat het vooralsnog niet voorbij de conceptfase is en er nog nergens een werkende thoriumreactor staat.

Daarnaast zijn er verschillende leden die vinden dat een pragmatische keuze voor kernenergie een écht duurzame oplossing in de weg staat.

Tegenstellingen genoeg dus, over dit onderwerp. Maar vandaag willen we het niet nog eens hebben over voors en tegens, maar over de praktijk. En de praktijk is dat we voor 2030 de helft minder CO2 moeten uitstoten. 

Daarom dus deze twee vragen om het gesprek voort te zetten:

• Is de halvering van de CO2-uitstoot per 2030 (en zelfs nul uitstoot in 2050) haalbaar zonder kernenergie?
• Zo ja, wat zijn dan concrete en bewezen alternatieven?

Eerder schreef Rob Wijnberg over het ‘alledaags wereldwonder’: het vermogen van de mens tot samenwerken. Laten we daar vandaag mee beginnen!