‘Computer Boy’ is de scout-nieuwe-stijl (en vertrekt naar Amerika)

Eerst het nieuws: PSV-scout Thomas Schaling, de voormalige student Latijns-Amerikastudies die zich in 2008 op een bruiloft voorstelde aan toenmalig AZ-directeur Toon Gerbrands en een baan als videoscout veroverde, gaat iets nieuws doen.

Schaling verlaat PSV – zijn tweede werkgever na AZ – en gaat leiding geven aan de scoutingsafdeling van de voetbalclub in Charlotte, North Carolina, die in 2021 toetreedt tot de Amerikaanse Major League Soccer. Curieus genoeg heeft de club – eigendom van hedgefondsmanager David Tepper – nog geen naam.

Schaling komt aan het hoofd te staan van een omvangrijk team, met datascouts (die voetballers statistisch analyseren), videoscouts (die op beeldschermpjes naar spelers kijken), en ouderwetse ‘live’ scouts in Europa en de Amerika’s (die naar stadions gaan).

Hij verlaat daarvoor PSV, waar hij negen jaar werkte als een van de zeven scouts onder leiding van ex-spelers John de Jong (inmiddels technisch directeur) en Jan Vennegoor of Hesselink.

Waarom een gevestigde naam als PSV inruilen voor een club zonder naam? ‘Ik kan nu, na alles wat ik leerde bij AZ en PSV, een hele afdeling vanaf nul gaan vormgeven’, zegt Schaling. ‘Bij een club waar nog geen gewoontes zijn. Waar alles nog kan worden bedacht. Dat is een unieke kans.’

Schaling is nog bezig met het samenstellen van zijn team. Een ding lijkt zeker: de scoutingafdeling in Charlotte zal voor voetbalbegrippen modern worden, met veel nadruk op video- en data-analyse.

De enige veganistische feminist in het voetbal

In 2016 schreef ik over Schaling. Enerzijds omdat hij en zijn carrière zo ongewoon zijn in het voetbal. Schaling is een uitgesproken feminist, doet vrijwilligerswerk voor vluchtelingen, maakt zich druk over klimaatverandering en is veganist. Kortom: Schaling is progressief in een redelijk conservatieve^* bedrijfstak.

Anderzijds omdat Schaling mij als type de toekomst van het voetbal leek. Hij is een van de weinige scouts die geen carrière als voetballer heeft gehad. En anders dan vrijwel alle andere scouts, heeft Schaling zijn kennis niet gehaald uit voetballers in het echt aan het werk zien. Hij keek als tiener en twintiger eindeloos naar voetballers op internet, via al dan niet legaal gestreamde en opgeslagen wedstrijden.

Het was voor hem meer dan een goedkoop alternatief voor live scouten. Schaling leek het ook niet wenselijk om spelers louter in het echt aan het werk te zien. Wil je een speler goed leren kennen, dan moet je hem vaak en goed bekijken. En dat kan alleen maar door veel videobeelden heen en weer te spoelen. ‘Live haal je nooit genoeg volume’, zei Schaling me destijds. ‘Eerst ga je een speler heel vaak op video bekijken, daarna bekijk je hem live. Het is complementair.’

Wil je een speler goed leren kennen, dan moet je hem vaak en goed bekijken. Op video dus

Op jonge leeftijd had hij via internet al veel meer voetbal en voetballers bekeken dan menig oldskool scout. Marcel Brands, de technisch directeur van AZ en PSV (en inmiddels het Engelse Everton) zag de waarde van Schalings gestructureerde werk. Bij AZ en PSV ging Schaling door met intensief videoscouten, ook toen hij allang de halve wereld afreisde om spelers ook in het echt te zien voetballen.

Het leverde hem een zekere reputatie op in het wereldje. ‘Computer Boy’, noemde een scout van Manchester United hem eens.

Het omzeilen van het glazen plafond van het voetbal

Kortom: Schaling kreeg de baan bij PSV niet om wie hij was, maar om wat hij kon. Hij staat voor de professionalisering en democratisering van het vak. Zolderkameranalisten maken in de 21ste eeuw kans om in het topvoetbal te werken.

Sterker: ik denk dat de scouts van de toekomst allemaal ‘computer boys’ zijn. Langs de kant van het veld scouten zal altijd blijven bestaan, maar aankopen ter waarde van miljoenen baseert een club liever niet op een beperkte en onzuivere steekproef van alleen maar live wedstrijden. (In het stadion kun je scènes niet terugspoelen.) In Charlotte denken ze er net zo over, en misschien kwamen ze daarom bij Schaling uit.

Begin november kreeg Schaling een telefoontje van Zoran Krneta, een zaakwaarnemer van enkele spelers waar PSV ooit naar heeft gekeken (maar die de club uiteindelijk nooit contracteerde). Krneta werd technisch directeur van de nieuwe MLS-club uit Charlotte, en hij had een vraag: of Schaling interesse had in het opzetten van de scouting van een nieuwe Amerikaanse voetbalclub?

Dat telefoontje kwam als een verrassing voor Schaling. Krneta en hij kenden elkaar niet goed, maar kennelijk had hij indruk gemaakt op de nieuwe technisch directeur. Een paar dagen later – eind november – spraken ze elkaar in een hummusrestaurant in de Jordaan in Amsterdam, waar Schaling woont. Een snel op-en-neerreisje naar North Carolina, een paar gesprekken, en vele whatsappjes en mailtjes later nam Schaling het besluit: ik doe het.

Hoe vaak krijgt een scout met zijn achtergrond de kans op zo'n positie?

Hoe vaak zou een scout met zijn achtergrond de kans krijgen op zo’n positie? In Charlotte heeft hij een kans om leidinggevende ervaring op te doen bij een club die nog compleet en al geboetseerd moet worden. Inmiddels is hij bezig zijn scouts te rekruteren en met het opzetten van de werkprocessen. In maart verhuist hij naar North Carolina, om de club gereed te maken voor het begin van het seizoen 2021.

Wat hem voldoening geeft? Voor iemand die weet dat er veel meer in het leven is dan voetbal, geeft hij een saai antwoord: ‘Is "winnen" een antwoord dat romantisch genoeg is?’ Later: ‘Het mooiste is dat je iets ziet in een speler en dat hij dat aspect meteen kan toevoegen in een team. De ontbrekende schakel, zeg maar. Nu [in Charlotte, MdH] zijn er nog geen schakels. We hebben nog geen enkele speler. Dat wordt een geweldige ervaring.’

Meer lezen?