Ik schreef een over outcome bias en hindsight bias – twee psychologische verschijnselen die je kunt samenvatten als ‘wijsheid achteraf’. Het voetbal stikt ervan, de sport als geheel stikt ervan, de hele wereld stikt ervan. En sommige mensen moeten zich ertegen verzetten.

Rechters, artsen, onderzoekscommissies: zij moeten oordelen over slechte uitkomsten, en/of concluderen wat er van deze zaken te leren is, in de wetenschap dat de uitkomst niet altijd een goede indicator is voor de waarde van het proces.

Dat klinkt abstracter dan Jackson Pollock, geef ik toe. Dus met een voetbalvoorbeeld: een speler scoort met een schot van veertig meter afstand. Mooi, maar zou je het je ploeggenoot nog eens aanraden? (Nee, Hakim, de volgende keer overspelen graag.)

Als het gaat om medisch handelen, rampen, ongevallen of misdaden, moeten beoordelaars zichzelf deze vraag stellen: had deze uitkomst redelijkerwijze verwacht kunnen worden? Idealiter doe je dat door niet te weten wat de uitkomst was, omdat de uitkomst je beoordelingsvermogen kan verblinden. Voor je het weet gaat iedereen vanaf veertig meter schieten.

Binnenkort meer.

De fan die het bedrog van zijn eigen ploeg onthulde

Ik ook over het bedrog van honkbalploeg Houston Astros – en de fan van de Astros die dat bedrog onthulde. Kort gezegd: de Astros gebruikten een systeem om de tekens te decoderen die de catchers en de pitcher van hun tegenstander aan elkaar gaven (legaal) en die via een monitor en een vuilnisbak door te geven aan hun slagmannen (illegaal).

The Banging Scheme, heette het bedrog van de Astros. Hoe vaak de Astros precies valsspeelden bleef onbekend. Totdat ene Tony Adams, een 54-jarige webdeveloper, besloot dit uit te zoeken. Hij schreef een scriptje, scrapete data, legde dit over alle wedstrijden van de Astros die hij op YouTube kon vinden, en beluisterde zelf of er in de betreffende fragmentjes inderdaad op een vuilnisbak werd geramd.

8274 pitches, 30 uur werk, maar dan heb je ook wat: honkbal-Amerika houdt zich nog altijd bezig met Adams’ onthullingen. De Wall Street Journal had over de zaak. De vragen die overblijven: wie wist waarvan, bij de Astros? En: hadden de Astros nu wel of geen baat bij het bedrog? Intuïtie zegt ja: waarom zou je het anders doen? Data says no: analisten hebben nog geen aanwijzing gevonden dat de ploeg profiteerde van The Banging Scheme.

Lange jongens die hard meppen

Daarnaast was ik op bezoek bij sportcentrum Papendal in Arnhem voor wat interviews, waarover binnenkort meer. Papendal is een geweldig plekje; op elk moment kun je een onwaarschijnlijk goed getraind, uitzonderlijk goed gevoed, en uitzonderlijk goed uitslapen mens tegenkomen.

Ik mocht onder andere even meekijken bij een training van de volleyballers van gecoacht door (Correspondentlid) Arnold van Ree, een coach die ik al wat langer ken.

Een van de dingen die me opvielen, behalve dat het in het echt allemaal zoveel harder en sneller gaat dan op tv, was de continue communicatie tussen spelers. Vrijwel elk honderdste van een seconde werd benut om een ploeggenoot informatie te verschaffen over het blok of het type service dat eraan zat te komen. Communicatie tussen spelers: goed onderwerp.

Ook mooi om te zien: de kleine maniertjes om de tegenstander tegen te werken. Als een ploeggenoot serveerde, hielden de spelers aan het net hun handen omhoog of om de ontvangende tegenstanders het zicht op de serveerder te ontnemen. Wat weer de reden was waarom de andere spelers, die wel goed zicht hadden op de serveerder, hardop riepen wat voor type service eraan zat te komen.

Lees-, kijk-, luistertips

  1. Als je je slecht over jezelf voelt, spijt hebt van iets dat je zei et cetera, lees dan met de vrouw van Phil Neville. En zeg dan: wat ik ook ben, ik ben geen Phil Neville.
  2. Shane Battier herdenkt Kobe Bryant. Prachtig geschreven
  3. De Houston Rockets contracteerden Robert Covington. Waarom, en waarom dat gewaagd is, The Ringer uit. (Voor basketbalnerds of wannabe-basketbalnerds.)
  4. DUB, het blad van de Universiteit Utrecht, met triatlete Els Visser.
  5. Pieter Zwart met Arsenal-(jeugd)coach Marcel Lucassen.
  6. Jurgen van Teeffelen is een podcast gestart over sport en wetenschap:
  7. Een van Liverpool dit seizoen. We wisten al dat ze monsterlijk goed waren, toch leuk om te lezen.
  8. Ik luister altijd graag naar Michael Mauboussin, ook al ken ik zijn verhaal al wel. Ook in over skill and luck – kunde en toeval/geluk.
  9. Onderwijsjournaliste Anja Vink jaren geleden met Jos van Kemenade, architect van de middenschool, die er nooit kwam.
  10. Ted Knutson werd door Constantin Eckner van Spielverlagerung (in het Duits).