De KNVB gaat in competities experimenteren met ‘onze’ nieuwe spelregels

De KNVB gaat de komende jaren experimenteren met vijf nieuwe spelregels. De intrap, de self-pass, tijdstraffen, zuivere speeltijd en onbeperkt wissels zullen worden getest tijdens jeugdwedstrijden op het hoogste niveau.

Dat is een fraai vervolg op de competitie met experimentele regels die vier compagnons en ik in 2018/2019 hielpen organiseren (samen met de KNVB), de Future Rules Football League. In die competitie testten we de self-pass (dat je een vrije trap op jezelf mag nemen), de intrap (in plaats van de inworp), en tijdstraffen (als alternatief voor gele en rode kaarten).

De resultaten van het experiment waren grotendeels positief – zie het stuk onderaan voor een samenvatting van het experiment en voor het officiële rapport. Maar het had een groot nadeel: de ‘FRFL’ was geen echte competitie. Het waren veredelde oefenwedstrijden voor oudere jeugdspelers en reserve-spelers van de eerste elftallen van de deelnemende clubs.

Waarom dat een nadeel is? Als je spelregels goed wilt testen, dan moet je weten wat spelers doen als er echt wat op het spel staat. Alleen dan zullen de spelers de regels goed leren kennen en tot het uiterste benutten. Alleen: de FIFA staat – terecht – niet toe dat bonden zomaar andere regels gebruiken.

Dat is nu dus anders, omdat de KNVB – en met name secretaris-generaal Gijs de Jong, de voortrekker van de spelregelexperimenten – oogluikend wordt toegestaan om officiële wedstrijden met de experimentele spelregels te spelen. (De FIFA heeft geen^* expliciete toestemming gegeven.)

Het voetbal krijgt daarmee kennis achter de hand om eventuele regelwijzigingen ‘evidence-based’ door te voeren. Eerdere spelregelwijzigingen werden vrij snel en ondoordacht ingevoerd. De terugspeelregel, waarbij keepers passes van ploeggenoten niet meer met hun handen mochten oprapen, is in 1992 vrijwel ongetest ingevoerd.

Met de videoscheidsrechter VAR is meer geëxperimenteerd, maar ook slechts relatief kort. Pas na de invoering werden enkele uitwerkingen van de VAR duidelijk, en bleek voor iedereen dat de VAR lang niet alle problemen oploste (en zelfs nieuwe problemen creëerde).

Nu lijkt er meer tijd te zijn voor data-verzameling. Neem zuivere speeltijd, een onderwerp dat in Nederland sterk speelt nadat Ajax werd uitgeschakeld door Getafe, een ploeg die al-dan-niet-bewust tijdrekte. (In de wedstrijd in Spanje was de bal slechts 42 minuten in het spel.)

Tijdrekken kun je wegnemen met de invoering van zuivere speeltijd, waarbij de klok stilstaat als de bal niet in het spel is. Maar de exacte gevolgen daarvan kent niemand. En hoe veel zuivere speeltijd is bijvoorbeeld wenselijk? Negentig minuten is vermoedelijk te veel, want de gemiddelde zuivere speeltijd nu is ergens rond de 57 minuten.

Daarom is het goed om ervaringen te verzamelen, en die ervaringen te delen met het hele voetbal, wat zal helpen bij de acceptatie van de eventuele nieuwe regels.