Podcast: Deze regisseur wilde Congo tonen zoals Congolezen het zelf zien. Maar zijn eigen witte, westerse blik zat in de weg

Hij kwam in gewetensnood, Joris Postema, toen hij met de beste bedoelingen een film ging maken over beeldvorming in Congo. Hij werkte samen met een cultureel-educatief centrum in Goma in Oost-Congo, maar hij voelde dat het verzet groeide. Ook binnen zijn eigen deels lokale crew.

Het leidde tot openlijke discussies: ben jij eigenlijk wel de meest geschikte persoon om deze film te maken? Postema ontloopt die discussie niet, sterker nog, hij stelt zich kwetsbaar op en wordt zodoende zelf tenslotte het onderwerp van de film. Tot het punt waarop hij vraag stelt: vinden jullie dat ik moet blijven of niet? 

Hij is gebleven. Hij heeft de film gemaakt. Titel: Stop filming us. Sterker, er zitten scènes in waarvan zijn Congolese vrienden en collega’s stellig vinden dat hij ze eruit had moeten gooien. Dat is niet alleen een pijnlijk proces geweest, maar ook voor de kijker behoorlijk ongemakkelijk. Omdat je je voortdurend bewust bent van het feit dat ook in dit geval de camera gehanteerd wordt door een witte, westerse man.

Dat roept vragen op, en die zijn belangrijk. Wat is er verkeerd aan mijn perspectief? Ben ik wel zo onbevangen als ik denk dat ik ben? Of word ik misschien toch nog onbewust gehinderd door allerlei aannames, (ex)koloniale vooroordelen?

Als wij in het westen beelden zien van Congo, gaat het steevast over armoede, honger en geweld. De beleving van de Congolezen zelf is totaal anders. Wat dat betreft zijn Joris Postema en zijn cameraman Wiro Felix erin geslaagd om hun eigen perspectief heen te filmen. Je zit dicht op de huid van hun personages, en wat je ziet is een lust voor het oog. Sprankelend, kleurrijk, vitaal. Het is alsof je de geuren kunt ruiken. 

Meer Goede Gesprekken?