Terwijl Nederlandse hulpverleners massaal de strijd aangaan met het coronavirus, bereiden hulpverleners in landen die al in crisis zijn zich voor op een ramp in een ramp.

Afgelopen weken raakten mensen besmet in Afghanistan, Congo en de Centraal-Afrikaanse Republiek, en vielen dodelijke slachtoffers in Irak, Soedan, Bangladesh en Burkina Faso. In een poging het virus buiten de deur te houden zijn alle vluchten uit en naar Jemen en Libië geschrapt, en is de noodtoestand uitgeroepen in Libanon en de Westelijke Jordaanoever. Afghanistan sloot scholen en verbood sportwedstrijden om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan.

Het is de vraag of de maatregelen op tijd komen en of het genoeg is. Hulpverleners bereiden zich koortsachtig voor op wat mogelijk gaat komen. Hun doel: voorkomen dat de hardste klappen van de pandemie zullen vallen op de plekken die nu al het kwetsbaarst zijn.

Want denk je eens in: in opvangkampen leven tienduizenden vaak toch al verzwakte mensen dicht op elkaar onder omstandigheden die het tegengaan van de verspreiding van het virus extreem lastig maakt. Soms is er niet eens genoeg water om te drinken, laat staan om je handen te wassen. Geweld, corruptie en criminaliteit maakt het nu al moeilijk om de getroffen gebieden te bereiken, laat staan als het virus daar uitbreekt.

Hoe gaat het nu?

In Jemen mogen hulpverleners sinds zaterdag het land niet meer in of uit. Hulpgoederen voor de ruim 24 miljoen hulpbehoevende Jemenieten worden alleen na strenge controle nog toegelaten, wat tot kostbare vertraging leidt. Niet-essentiële hulpprogramma’s zijn stopgezet, het overige werk wordt veelal door lokale hulpverleners gedaan. 

Achtergebleven buitenlandse hulpverleners maken zich ook zorgen om hun eigen veiligheid, zei een VN-medewerker tegen Afgesloten van de buitenwereld wachten ze een mogelijke catastrofale virusuitbraak af in de wetenschap dat de zorg door jarenlange oorlog aan flarden is geschoten.

Als het coronavirus uitbreekt in het Syrische Idlib is het simpelweg niet te stoppen

Als het coronavirus uitbreekt in het Syrische Idlib is het simpelweg niet te stoppen, vertelde een Syrische arts in op Al Jazeera. Tienduizenden toch al verzwakte ontheemden leven onder erbarmelijke omstandigheden dicht op elkaar aan de grens met Turkije. Er zijn geen mogelijkheden om patiënten te isoleren en de weinige hulpverleners die er nog werken hebben zich niet kunnen voorbereiden op het bestrijden van het coronavirus.

In van Global Dispatches komt een Amerikaanse onderzoeker aan het woord die onderzoek doet naar de gevolgen van een mogelijke corona-uitbraak in Cox Bazaar, Bangladesh, waar duizenden gevluchte Rohingya uit Myanmar leven. Ook daar is de zorg verre van toereikend. Hij vreest bovendien dat lokale overheden de vluchtelingen aan hun lot zullen overlaten als ze een beroep doen op lokale zorgverlening, als ook de lokale bevolking daarvan afhankelijk is, met alle gevolgen van dien. 

Het werk van psychopaten

Bovenstaande scenario’s plaatsen de problemen in Nederland enigszins in perspectief. Het doet me goed om te zien hoe bij ons de situatie op een vreemde manier ook voor eenheid zorgt, en de samenwerking tussen wetenschappers over de hele wereld geeft hoop. Toch is het belangrijk dat we ook nu naar zwakkere landen blijven kijken. Want daar gaat veel mis wat beter kan.

Zo wordt Iran onevenredig hard getroffen door het coronavirus. Hoewel de uitbraak grotendeels te wijten is aan slecht beleid door het regime, wordt de crisis verergerd door de zware sancties die de VS het land oplegt, Hij vraagt zich zelfs af: hoe kun je dit beleid in tijden van wereldwijde crisis anders verklaren dan het werk van psychopaten? Dinsdag voerde de VS zelfs in.

Ook Europese regeringen laten steken vallen in deze onrustige tijden. De situatie in Griekse vluchtelingenkampen is al jaren erbarmelijk en het is wachten op een uitbraak van verschillende dodelijke ziektes, waaronder covid-19. Er zit maar een ding op: het kamp moet zo snel mogelijk dicht, zegt Marit van Lenthe van Artsen zonder Grenzen in

Achter de schermen werken hulporganisaties hard om bovenstaande bedreigingen zo goed mogelijk het hoofd te bieden. Wie wil weten hoe dat gaat raad ik aan vandaag om 14 uur tussen hulpverleners te volgen in het Zwitserse Zürich (wel even aanmelden). Daarin staan vragen centraal als: hoe zal de uitbraak van het coronavirus landen die al in crisis zijn raken? Hoe bereiden hulporganisaties zich voor? En waar liggen hun prioriteiten? Je kunt ook zelf vragen stellen.

De komende tijd blijf ik de situatie rondom het coronavirus in landen die al in crisis zijn volgen. Als je nog vragen hebt of iemand kent die kan helpen, dan hoor ik dat graag. 

Groet,

Lennart

P.S. Om de tijd ook nog een beetje leuk door te komen: IDFA maakte gratis online beschikbaar.