Dear successful people: jullie hebben het verdiend. En hebben misschien ook wat geluk gehad

Beste,

Vorig weekend publiceerde ik een stuk over de rol van toeval in succes, hoe succes je zelfbeeld vertekent, en hoe dit te maken heeft met de nieuwe trainer van PSV, Roger Schmidt. Je kunt het stuk hier lezen. Lees het stuk hier terug.

Een interpretatie die ik hoopte te omzeilen is dat succesvolle mensen hun succes vooral aan toeval te danken hebben. Dat is natuurlijk niet zo. Dat toeval (in bepaalde situaties) een beslissende rol speelt, maakt het nog niet de belangrijkste rol. Je kunt geen trainer worden van PSV, of speler van PSV, of van welke andere topclub ook, met alleen mazzel. (Al is het verbazingwekkend hoever je kunt komen zonder talent en met bedrog.) VICE over spookvoetballer Bernio Verhagen

Je moet allereerst verrekte goed zijn. (Dat is bij spelers makkelijker om vast te stellen dan bij trainers, maar dat even terzijde voor nu.) Daarna speelt het toeval een grote rol. Anders gezegd: je talent en harde werk geven je toegang tot de loterij; dat je daarna wint, is voor een groot deel toeval. Dear successful people: jullie hebben het verdiend.

Maar toch. Neem CEO’s. CEO’s worden vereerd als intellectuele rocksterren, terwijl zij – anders dan rocksterren – achter gesloten deuren dingen ‘presteren’. Hoe weten we of ze wel zo goed zijn, en wat ze überhaupt doen? Misschien overleefden ze gewoon een interne machtsstrijd, als derde hond, of hadden het geluk van de conjunctuur.

YouTube

Jack Welch Een samenvatting. van General Electric was de beroemdste en meest bewonderde CEO van zijn tijd, maar ja – het is makkelijker om te gloriëren als de economie door een ongekende boom gaat, of als je de baas bent (zoals Welch) van een bedrijf dat al decennia fantastisch presteert. (Totdat het niet meer Steve Levitt over ‘Frood Good to Great’. fantastisch presteert.)

Speaking of rocksterren – die zijn dus ook een baggermetafoor voor meritocratie. Sociologen Duncan Watts, Matthew Salganik en Peter Dodds toonden dat eens aan met een fascinerend experiment. Ik kom daar later nog op terug, maar voor nu de tl;dr: The New York Times over het experiment van Watts en Dodds. het gaat erom wie jouw liedje op welk moment goed vindt. Dat schept een sneeuwbaleffect waardoor voor veel nummers elke uitkomst – top of flop – mogelijk is. (Tip: Watts’ boek Everything is Obvious.)

Op Twitter wees Ziehier die tweet. iemand me op een mooi interview Lees hier het interview met Delima. met de actrice Joy Delima in Volkskrant Magazine. Op een zeker moment gaat het over haar prestaties en vooruitzichten. De interviewer haalt actrice en schrijver Romana Vrede aan, die zegt dat Delima alles in zich heeft om een ster in Hollywood te worden: ‘schoonheid, intelligentie, een goed karakter en talent’. Delima zegt daarop moeite te hebben met het in ontvangst nemen van complimenten. En ze zegt: ‘Mijn succes is geen toeval, ik heb hier heel bewust naartoe gewerkt.’

Ik snap dat. Aan de andere kant: als Delima straks inderdaad een Hollywoodster wordt, dan heeft ze een deel te danken aan haar schoonheid, en dat is toch echt een versie van geluk. Overigens benoemt Delima zelf de nadelen van het feit dat ze – haar woorden – ‘er niet direct uit(ziet) als een treurige crackhoer’. Ze krijgt daardoor bepaalde rollen niet. Ook weer waar. (En een illustratie van het maffe belang van uiterlijk in die wereld?)

Delima’s punt over te mooi zijn begrijp ik uiteraard heel goed. Brad Pitt heeft er ook last van. Brad Pitt is ook niet bepaald een treurige crackgigolo, en baalt ervan dat hij daardoor vrijwel altijd wordt (werd) gecast als adonis, terwijl hij juist erkenning wil voor zijn technische kwaliteiten. Dat was blijkbaar Althans: dat is het verhaal dat schrijver Michael Lewis vertelt over Pitt. de reden voor Pitt om zich te storten op de productie van de film Moneyball, die gaat over hoe mensen op oppervlakkigheden worden beoordeeld.

Verder schreef ik nog een stukje Lees hier mijn stuk over Schmidts boek. over Roger Schmidts boek, los van al het toeval. Een voetbalnieuwssite maakte ‘Roger Schmidt dreigt PSV’ers met harde ingreep’ er het bericht van dat Schmidt de PSV’ers dreigt met een ‘harde ingreep’. Fascinerend hoe dat gaat. (Zie leestip 7.)

Lees-, kijk-, en luistertips

1. Megan Rapinoe, voetballer, wereldkampioen, activist, gaf een interview Rapinoe in de HBR. aan de Harvard Business Review.
2. Een onderwerp dat ik liet liggen (ook omdat ik het al eens heb gedaan) Lees hier mijn stuk over scheidsrechters uit 2015. was het effect van het gebrek aan toeschouwers op voetbalwedstrijden. Het thuisvoordeel, bijvoorbeeld, wordt vaak toegeschreven aan de invloed van het publiek op de supporters. Dat lijkt nu bevestigd te worden. NYT over het slinkende thuisvoordeel zonder supporters.
3. Maria Konnikova heeft een boek over haar pokercarrière geschreven. Hier een voorpublicatie. The New York Times: ‘"The Biggest Bluff," Maria Konnikova: An Excerpt’.
4. Malcolm Gladwell had een mooie podcast ‘The Powerball Revolution’ van Gladwell. over politieke verkiezingen en toeval.
5. Tamar Stelling schreef Tamar Stelling over The Ocean Cleanup. weer over Boyan Slats plasticopruimer.
6. John Lanchester schrijft Lees het stuk hier. over George Simenon, schrijver van de Maigret-detectives.
7. Jonathan Haidt over The Atlantic: ‘Social Media Is Warping Democracy’. sociale media en waarom iedereen elkaar lijkt te haten daar.
8. Het onderwerp experts vs. amateurs leeft in zo’n beetje alle landen waarin het niet echt lekker ging met de coronabestrijding. Groot-Brittannië hier, Experts en corona 1... Nederland hier. ...deel 2.
9. Verder heb ik deze twee weken ’s avonds laat The Godfather 1 en 2 gekeken. Daarna las ik wat recensies. Alles wat goed is, kan altijd een heel stuk beter. Roger Ebert over The Godfather II.
10. In een rechtvaardige wereld had Mike van der Hoorn meegedaan aan De Slimste Mens Tv over tv: deelnemers aan De Slimste Mens vertellen bij Op1 over hun deelname aan De Slimste Mens. en had Bart Vriends nu in de Premier League gespeeld. Maar ja. Over Vriends en Van der Hoorn.
11. Waar begon het allemaal ook alweer mee? Precies, met een bal. En – bruggetje dit – die gaat weer rollen. In De Balie praten VIxDeBalie: Eindelijk weer Eredivisie! de kopstukken van VI, Kees Jansma en FC Utrecht-eigenaar Frans van Seumeren over de herstart van de Eredivisie. Wees daar of wees vierkant.