Met deze stichting willen we onze maatschappelijke impact vergroten

Een jarenlang gekoesterde wens gaat uitkomen: de oprichting van de Correspondent Foundation, een volledig onafhankelijke stichting in de geest van De Correspondent!

Met de Correspondent Foundation willen we diepgravende, constructieve journalistiek in Nederland en daarbuiten mogelijk maken om maatschappelijke vooruitgang teweeg te brengen. De stichting heeft dus dezelfde doelstelling als De Correspondent, maar kan er door de juridische opzet andere middelen voor inzetten.

De Correspondent is een bedrijf met een rendementsplafond. Dat zijn we bewust: we willen geen goed doel zijn dat afhankelijk is van donaties en tegelijkertijd willen we ook geen hypercommercieel bedrijf zijn dat alleen maar uit is op meer winst. We zijn het beste van beide: een bedrijf dat een waardevol journalistiek product maakt én een idealistische organisatie die geen ‘klanten’ maar leden heeft.

Met een stichting kunnen we onze journalistiek-maatschappelijke missie op andere manieren realiseren. Zo kunnen we extra projecten opzetten die zakelijk te risicovol zijn of financieel niet haalbaar zonder subsidie. Denk bijvoorbeeld aan Het water komt, de open brief van Rutger Bregman over de stijgende zeespiegel, die we gratis aan 400.000 Nederlanders hebben verstuurd.

Stiekem droomden we er ook van om de brief in boekvorm gratis in alle boekhandels te leggen. Als we toen een stichting hadden gehad, was dat mogelijk geweest. Want dan hadden we fondsen kunnen werven om de druk en distributie van tienduizenden gratis boekjes mogelijk te maken. En zo kan ik nog wel tien maatschappelijke projectideeën delen die we nu vaak niet kunnen uitvoeren.

Met heel veel plezier stel ik je nu voor aan de beoogde directeur van de Correspondent Foundation: Anika de Groot. Zij heeft de afgelopen maanden onderzoek gedaan naar hoe we de stichting het beste kunnen vormgeven en praat jullie hieronder graag bij.

Als je vragen aan haar (of mij) hebt, stel die dan vooral in de bijdragesectie hieronder!

Als lid van het eerste uur volg ik De Correspondent al bijna zeven jaar. Niet zonder reden: ik kom uit de non-profitsector en heb me altijd aangesproken gevoeld door het idealistische karakter van haar journalistiek.

Klimaatcorrespondent Jelmer  Mommers die in kraakheldere stukken de strijd tegen klimaatverandering aanbindt. Migratiecorrespondent Maite Vermeulen die de schadelijke mythes achter de migratiepolitiek ontmantelt. Economiecorrespondent Jesse Frederik die laat zien hoe grote bedrijven hun belastingplicht ontwijken.

En natuurlijk correspondent Vooruitgang Rutger Bregman, die met radicale oplossingen voor de grootste wereldproblemen komt en niet te beroerd is die tegen de machtigen der aarde te verkondigen op het World Economic Forum in Davos (‘Taxes, taxes, taxes!’). 

Ik ben heel enthousiast dat we de stap zetten om de missie van het bedrijf nu ook te verankeren in een stichting. Zo kunnen we de maatschappelijke impact nog verder vergroten. Want via de stichting kunnen we:

• Bijzondere journalistieke projecten en campagnes van De Correspondent en The Correspondent realiseren.
• Projecten van andere organisaties met dezelfde idealen mogelijk maken (en met ze samenwerken).
• Het bereik en de collectieve denkkracht van onze leden voor deze goede doelen inzetten.

Een stichting biedt ook een praktisch voordeel: we streven naar een zogeheten ANBI-status, zodat fondsen die uitsluitend doneren aan stichtingen de projecten kunnen steunen. En voor leden en donateurs geldt dat een donatie aan een stichting met ANBI-status aftrekbaar is en schenkingen en nalatenschappen volledig zijn vrijgesteld van schenk- en erfbelasting.

De stichting wordt dus een officieel goed doel. Dat betekent ook dat ze een eigen, onafhankelijk opererend bestuur krijgt. Dat bestuur zorgt ervoor dat alle projecten die de Correspondent Foundation financiert in overeenstemming zijn met de statuten van de stichting en de principes van De Correspondent.

Wat gaat de stichting doen?

De Correspondent Foundation wil maatschappelijke vooruitgang aanjagen door middel van constructieve journalistiek.

Daarbij kun je denken aan:

1. Diepgravende (onderzoeks)journalistiek. Bijvoorbeeld: een journalist aannemen die undercover gaat om een misstand aan het licht te brengen. Of een onderzoeksassistent inzetten om openbare bestuursstukken uit te spitten. Onderzoeksprojecten als deze vragen vaak een grote tijdsinvestering, en zijn vaak te intensief of risicovol voor een redactie.
2. Bewustwordingscampagnes. Bijvoorbeeld: een campagne om de aandacht te vestigen op een groot maatschappelijk probleem, zoals het pamflet van Rutger Bregman over klimaatverandering. Of het manifest Schuldvrij, waarin Jesse Frederik misstanden in de schuldenindustrie aan de kaak stelde. Dit soort bewustwordingscampagnes willen we vaker mogelijk maken, bijvoorbeeld over het Nederlandse slavernijverleden of misstanden in de kledingindustrie.
3. Beleidsbeïnvloeding. Al talloze malen hebben leden met hun kennis en ervaringen De Correspondent geholpen belangrijke zaken aan het licht te brengen. Denk aan beleid dat achterhaald of zelfs schadelijk bleek te zijn. Op dit moment kunnen we vaak slechts hopen dat hier vervolgens ook iets aan wordt gedaan. Via de stichting kunnen we de politiek nu actief gaan aanjagen te handelen naar onze journalistieke bevindingen, door te lobbyen of door een dialoog tussen overheid, bedrijfsleven en burgers te organiseren.
4. Journalistieke innovatie en samenwerking. Media zien elkaar meestal als concurrenten, waardoor samenwerkingen vaak uitblijven. En dat staat vernieuwing weer in de weg. Met de stichting kunnen we daar iets aan doen. Denk aan het mogelijk maken van projecten die gericht zijn op vernieuwing van de journalistiek zelf: nieuwe vertelvormen ontwikkelen, sites toegankelijk maken voor mensen met een beperking, of het aanleggen van opensourcedatabases waar iedereen gebruik van kan maken. Voor dit soort innovaties zijn vaak grote investeringen nodig. Met de stichting kunnen we vernieuwing en samenwerkingen tussen verschillende media, wetenschappers en andere maatschappelijke organisaties stimuleren.
5. Educatie en voorlichting. Tot slot willen we met de stichting bijdragen aan het onderwijs. Denk aan het maken van lesmaterialen over maatschappelijke thema’s, gebaseerd op eigen journalistiek onderzoek. Bijvoorbeeld: de serie Verzwegen geschiedenis, over het koloniale verleden van Nederland, die De Correspondent in samenwerking met The Black Archives tot stand bracht. Perfect bronmateriaal voor een nieuwe soort geschiedenisles in het middelbare onderwijs.

Hoe gaan we de stichting opzetten?

De Correspondent Foundation wordt een onafhankelijke stichting met een volledig vrijwillig bestuur. De stichting wordt grotendeels ingericht als grantmaking organisatie: ze voert projecten en campagnes niet zelf uit, maar inventariseert projectideeën, werft fondsen, adviseert en coördineert. De prioriteit ligt bij journalistiek-maatschappelijke projecten met grote impact en een vernieuwend karakter.

Het publieke belang en een breed bereik in de samenleving (in binnen- en buitenland) staan daarbij voorop. Dat betekent dat artikelen, onderzoek en campagnemateriaal van zo’n project voor iedereen toegankelijk moeten zijn – ook voor niet-leden. Technische ontwikkelingen vanuit de stichting worden open source ontwikkeld, zodat ook andere partijen er gebruik van kunnen maken.

De bestuursleden van de stichting mogen niet werkzaam zijn bij De of The Correspondent en vertegenwoordigen verschillende achtergronden en disciplines: financieel, bestuurlijk-maatschappelijk en journalistiek. Als beoogd directeur zal ik de dagelijkse werkzaamheden op me nemen. Daarin word ik bijgestaan door een redactionele adviesraad.

Medewerkers van De Correspondent en The Correspondent nemen vrijwillig zitting in die raad. In de toekomst zal de adviesraad worden uitgebreid met leden van buiten de redactie van De Correspondent. De adviesraad draagt projectideeën voor en adviseert over het indienen van projectaanvragen of het screenen van donoren.

Een zeer belangrijk aspect bij de inrichting van de stichting is het waarborgen van de (redactionele) onafhankelijkheid. Vastgelegd is dat we in geen enkel geval accepteren dat financiers enige invloed hebben op de inhoud van de journalistieke producties, projecten en campagnes die de Foundation ondersteunt.

Deze drie stappen hebben we gezet om deze onafhankelijkheid te waarborgen:

1. In de statuten, het beleidsplan en op de website wordt een passage opgenomen over de waarborging van de onafhankelijkheid van zowel de Foundation als de begunstigden. Dat betekent dat de Foundation onafhankelijk van donoren projectvoorstellen beoordeelt en dat financiers geen enkele redactionele invloed hebben over de begunstigden.
2. Bij het verkennen van fondsen en het aannemen van grote donaties hanteren we een strikt en op papier vastgelegd screeningsbeleid. We bespreken elke nieuwe grote samenwerking met de redactionele adviesraad en het bestuur.
3. We zijn volledig transparant over alle (financiële) samenwerkingen en projecten die we aangaan. Onze overwegingen − zeker bij samenwerkingen die misschien vragen oproepen − maken we publiekelijk.

De komende tijd gaan we dit alles in orde maken met hulp van een onafhankelijk bestuur. Ik kan niet wachten om te beginnen, want zoals Ernst-Jan al zei: aan ideeën geen gebrek. Met de Correspondent Foundation kunnen we nieuwe samenwerkingen starten, innovatieve projecten lanceren en het maatschappelijk debat aanjagen. Allemaal vanuit het journalistieke gedachtegoed van De Correspondent en de motivatie om met elkaar oplossingen te vinden voor de grote uitdagingen van deze tijd.

Een stichting is de uitgelezen plek om samen op te trekken, ideeën uit te werken en fondsen te werven voor projecten die we anders niet hadden kunnen uitvoeren. So let’s get started!

Wat kun jij doen?

De Correspondent zou nergens zijn zonder de betrokkenheid van zijn leden. We maken dan ook graag gebruik van jullie kennis, ideeën en netwerk.

Het doel is om de stichting in september op te richten, zodat we van start kunnen met de fondsenwerving en organisatie-inrichting. Op dat moment zal er alleen nog een penningmeester zijn (daarvoor zijn we nu al kandidaten aan het werven). De andere twee bestuursleden willen we graag vinden met jullie hulp. Vanaf vandaag staan de vacature voor voorzitter en de vacature voor secretaris online. Reageren kan tot en met 27 september.

Ben of ken je een geschikte kandidaat? Reageer dan of deel de vacatures via je eigen netwerk. Diversiteit in achtergrond en ervaring is voor ons bestuur cruciaal, dus hoe gevarieerder de netwerken waarin de vacatures gedeeld worden, hoe beter het is.

Heb je vragen over of suggesties voor de stichting? Deel ze dan vooral met Ernst-Jan of mij in de bijdragesectie!

Lees ook: