Kijktip: VPRO Tegenlicht over het (on)gemak van pakketjes retourneren

Misschien herken je het: je bestelt een paar schoenen online, maar eenmaal thuis afgeleverd blijkt de kleur anders te zijn dan je je had voorgesteld. Terugsturen dus maar. 

Dat het mag en kan betekent nog niet dat dit geen vervelende gevolgen heeft. Het VPRO-programma Tegenlicht besteedde afgelopen week een uitzending over deze absurde werkelijkheid:^* van de 258 miljoen pakketjes die vorig jaar in Nederland werden verzonden, ging 13 procent retour. Dat zijn meer dan dertig miljoen (!) pakketjes. 

Doordat het je zo makkelijk wordt gemaakt, en de drempel wel heel laag is om maar te blijven bestellen en te retourneren (zo kost het vaak bijvoorbeeld niks), loopt deze ‘service’ zoals webshops het zelf noemen, de spuigaten uit. 

De uitzending belicht wat er gebeurt als een pakketje retour gaat. Dozen worden uitgepakt, kledingstukken nagelopen, er wordt aan colberts geroken (zit er geen parfum of een ander luchtje aan?), schoenen worden opgepoetst, goede producten worden opnieuw ingepakt, andere kledingstukken waar iets mis mee is worden aan een goed doel geschonken, weggegooid, opgekocht of gerecycled. 

Per baal door naar een handelaar

Opmerkelijk vond ik om te zien en te horen dat een deel van de producten die retour komt, direct wordt afgeschreven en via een tussenhandelaar aan opkopers in het buitenland wordt verkocht. Alleen al een opengescheurde doos of een missend prijskaartje is soms reden genoeg. 

In Roemenië, Irak, Libië of Jordanië lappen ze zo onze spullen weer op, en verkopen ze het voor een prikkie – goedkoper dan de inkoopprijs van spullen uit China. 

Het deed mij denken aan die miljoenen kilo’s (soms amper gedragen) kleding die we jaarlijks in de textielbakken gooien, die een voor een met de hand worden gesorteerd, en veelal in grote anonieme balen van tien kilo of meer worden verkocht aan handelaren in Afrika, Oost-Europa en Azië.^*  

De documentairemakers gingen nog lang bij Frankenhuis, een bedrijf dat van nieuwe afgeschreven kledingstukken (prijskaartje ontbreekt of knoopje is eraf), vulling maakt voor boksballen. 

Kortom: het is een illusie om te denken dat alles wat je terugstuurt, zo een-twee-drie weer opnieuw verkocht wordt. 

En webwinkels, die pikken het gedrag van klanten vaak allemaal maar. Je kan ook moeilijk anders: als je verzendkosten gaat vragen, kopen de klanten het elders. En als een product duidelijk gedragen kleding terugstuurt en je weigert de klant het geld terug te geven, dan dreigen ze met het schrijven van slechte reviews over je webshop. 

Als deze documentaire iets leert, dan is het wel: denk eerst drie keer na voor je iets besteld.