Het succes van De meeste mensen deugen van Rutger Bregman stemt me als uitgever ervan zowel hoopvol als nuchter.

Er zijn inmiddels al meer dan 400.000 mensen bereid geweest om dit ruim vijfhonderd pagina’s tellende boek over de geschiedenis van de mensheid te kopen. En dan zijn er nog de tienduizenden mensen die het boek hebben geleend bij de (online) bieb, of beluisterd hebben via Storytel.

Het boek is daarmee een van de best verkochte en hopelijk ook een van de meest gelezen Nederlandse boeken van het afgelopen decennium. Als klap op de vuurpijl werd vorige week bekend dat lezers het tot winnaar hebben gestemd van de in mijn ogen belangrijkste boekenprijs van Nederland: de NS Publieksprijs.

Maar uit het succes van dit boek kun je tegelijkertijd aflezen hoe bescheiden het bereik van het medium boek is. Ik maakte namelijk een ontnuchterende 97,4 procent van de Nederlanders boven de 16 heeft dit boek (nog) niet gelezen.

Er wordt dan ook steeds gelezen in Nederland. 

Er zijn een heleboel mensen die het liefst niets anders zouden doen dan de hele dag boeken lezen, maar die er niet aan toekomen door, nou ja, het leven. En niet iedereen wil boeken lezen, bijvoorbeeld omdat je liever een serie kijkt, door je Insta-feed scrollt of vloggers op YouTube volgt. Amazon-baas Jeff Bezos zei het al: ‘Boeken concurreren niet alleen met boeken.’ 

Bovendien kan niet iedereen lezen, omdat ze simpelweg niet over de vaardigheid beschikken. Nederland telt maar liefst mensen die niet goed genoeg kunnen lezen om mee te draaien in onze samenleving. En het percentage laaggeletterden groeit. Zij kunnen bijvoorbeeld geen belastingaangifte doen, geen verkiezingsprogramma tot zich nemen of de bijsluiter van hun medicijnen niet doorgronden. Laat staan dat ze een boek voor de lol lezen.

Dat brengt me op de vraag wat de rol van lezen in het hedendaagse leven is. Wat betekent lezen? En wat betekent het om het niet te kunnen? Wat lezen we, waar, hoe en waarom? Wie lezen er wel? Wie niet? Is het erg dat er steeds minder gelezen wordt? En zo ja, is er een rol voor mij, als boekenuitgever van De Correspondent, weggelegd om daar iets aan te doen? 

Ik wil graag onderzoeken welke nieuwe vormen als alternatief voor traditioneel boeken lezen er zijn, en welke initiatieven er zijn om laaggeletterdheid in Nederland tegen te gaan. Ook wil ik beter begrijpen waarom mensen lezen niet leuk vinden, en of ik als uitgever iets kan leren van nieuwe media als Netflix om daar iets aan te doen. 

Het boekige equivalent van de Netflix-serie

Een voorbeeld van hoe wij zelf proberen te innoveren is ons volgende boek dat in januari verschijnt: van Jesse Frederik. Daarin legt hij de tragedie achter de toeslagenaffaire bloot. 

Jesse werkt inmiddels een jaar aan zijn onderzoek naar deze affaire. Het resultaat is een ontluisterend verhaal over hoe de politiek, de journalistiek en de ambtenarij in Nederland werken (en vooral ook: niet werken). Een verhaal waarvan we hopen dat zoveel mogelijk mensen het zullen lezen zodra het verschijnt. Daarom publiceren we het niet alleen als papieren boek, e-book en audioboek, maar ontwikkelen we ook een nieuwe publicatievorm op De Correspondent:  

Deze serie kun je straks in je eigen tempo tot je nemen, handig opgesplitst in afleveringen – zoals je ook je favoriete series op Netflix kijkt. Na iedere aflevering geven we een preview van de volgende aflevering, en blikken we bij iedere nieuwe aflevering even terug op wat eraan voorafging. 

Luister je liever? Dan kun je ook binge-luisteren of bijvoorbeeld de serie onderdeel maken van je dagelijkse luisterroutine. En je kunt er ook voor kiezen om de serie per aflevering in je mailbox te ontvangen. Schrijf je je in op onze , dan sturen we je vanaf volgende week elke maandagavond een aflevering per mail. 

En over de lessen die ik leer uit dit leesexperiment kun je de komende tijd in deze nieuwsbrief, jawel, lezen.

Hartelijke groet,

Milou