Fantastisch nieuws: het internationale journalistieke project over goudsmokkel uit Venezuela, waar De Correspondent aan meewerkte, heeft een Gabo Award gewonnen. Deze prijs wordt sinds 2013 jaarlijks uitgereikt aan Spaans- en Portugeestalige producties die feitelijkheid, innovatie en ethiek hoog in het vaandel hebben staan.
De stichting die de prijs toekent werd in 1994 opgericht door Gabriel García Márquez, de Colombiaanse schrijver en journalist die in 1982 de Nobelprijs voor de Literatuur won. In totaal maakten ruim 1.400 inzendingen kans op een van de vier prijzen.
Voor De Correspondent legden wij, criminoloog Bram Ebus en onderzoeksjournalist Pamela Kalkman, samen met een team van internationale journalisten bloot hoe tussen 2014 en 2018 meer dan 160.000 kilo goud uit Venezuela werd verhandeld via Aruba en Curaçao.
De Caraïbische eilanden, onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden, liggen slechts tientallen kilometers van de Venezolaanse kust, wat ze aantrekkelijk maakt als hub op de smokkelroutes richting onder andere de VS, de Verenigde Arabische Emiraten, België en Zwitserland.
Het goud kan worden aangemerkt als illegaal ‘conflictgoud’: het werd gewonnen in mijnen in het zuiden van Venezuela, waar bendes en gedoogde Colombiaanse guerrillastrijders de lokale arbeiders en het milieu uitbuiten. Met name het Venezolaanse leger en de inlichtingendiensten blijken hier financieel van te profiteren.
Door veldwerk in verschillende landen en contact met – onder meer – smokkelaars, mijnbouwers en inlichtingendiensten lukte het om gecompliceerde internationale smokkelnetwerken beter te begrijpen en te ontrafelen en het thema hoger op politieke agenda’s te krijgen.
Als gevolg van ons onderzoek besloten Aruba en Curaçao de invoer, uitvoer en doorvoer van goud uit Venezuela te verbieden. Hiermee was de kous blijkbaar af voor Den Haag, maar ondertussen weten we dat Venezolaans conflictgoud nog steeds via andere landen, zoals Suriname, op vluchten richting Schiphol en verder gezet kan worden.
De publicaties over Venezolaans smokkelgoud verschenen onder de noemer ‘The Smuggler’s Paradise’, waar behalve De Correspondent ook de kranten Miami Herald (Verenigde Staten) en Correo del Caroní (Venezuela) en de websites InfoAmazonia (Brazilië) en Runrunes (Venezuela) aan meewerkten.
Eerder won ons samenwerkingsverband al een Online Journalism Award en werd het genomineerd voor de Premio Latinoamericano.
