Wie zijn de oorspronkelijke bewoners van een buurt?

Beste,

Een heel gelukkig nieuwjaar! Ik hoop dat je jaarwisseling gezellig was. Ik heb een weekje vakantie gehad, wat me – naast een aantal andere dingen – tijd gaf om na te denken over wat ik het afgelopen jaar goed vond. Als redactie schreven we een stuk over wat ons in 2020 hoopvol stemde. Lees het hier. En wat ik komend jaar wil gaan doen.

Dat laatste is nog work in progress. Maar een van de inspirerende boeken die ik heb gelezen, was Jij hebt ons niet ontdekt, wij waren hier altijd al Dit is de auteurspagina van Massih Hutak op de website van Uitgeverij Pluim. van Massih Hutak. De titel geeft goed weer waar het boek over gaat: de ‘ontdekking’ van arme wijken door de middenklasse, die afkomt op de betaalbare woningen. En vervolgens de mensen verdringt die er al wonen.

In de tijd dat ik in Berlijn woonde, leerde ik gentrificatie kennen als iets waar je automatisch tegen was. Bij deze opwaardering van stadswijken nemen nieuwe, kapitaalkrachtige bewoners de plek in van de mensen die al in een buurt wonen. Tegelijk wist ik dat ik er zelf deel van uitmaakte, als student die was komen wonen in Neukölln, een wijk met voornamelijk arbeiders en migranten.

Toen ik in 2017 terugverhuisde naar Amsterdam, huurde ik samen met een huisgenote een woning in Noord, in de vrije sector. Dit keer was ik me er al helemaal van bewust dat ik onderdeel uitmaakte van een groep nieuwe bewoners die de ruimte van de oorspronkelijke Noorderlingen inperkte.

Tegelijkertijd ben ik zelf deels in Noord opgegroeid. Hoor ik dan niet bij de oorspronkelijke bewoners? En wie zijn überhaupt de oorspronkelijke bewoners van een buurt?

In zijn boek definieert Hutak de ‘oude bewoner’ als ‘iemand die (praktisch) een heel leven lang woont op een plek’. Zelf werd de nu 28-jarige geboren in Afghanistan, kwam op zijn zesde naar Nederland en verhuisde in groep 7 naar Amsterdam-Noord. Hij is een echte Noorderling.

Ik ben er nog niet helemaal uit. Maar ik denk dat het debat over gentrificatie, over wie wie verdrijft, niet alleen gaat over hoelang iemand op een plek woont. Het gaat over de mogelijkheid om te kiezen waar je thuis bent, en te blijven op een plek waar je een band mee hebt. Over sociale en economische ongelijkheid.

Ik ben benieuwd hoe jij hierover denkt. Mijn bespreking van Hutaks boek komt op 20 januari online. Dus lees het boek en discussieer op die dag mee onder het stuk!

Om te lezen, kijken en luisteren

• Dakloosheid is een klassiek kerstthema, en tijdens een pandemie is het nog prangender dan anders. Ik was dan ook blij toen ik dit verhaal van Jeroen van Bergeijk de Volkskrant: ‘Bestrijd corona, blijf thuis, zegt het kabinet. Maar hoe kun je thuisblijven als je geen thuis hebt?’ tegenkwam, die een paar maanden meeliep bij de daklozenopvang in Amsterdam. Een paar belangrijke inzichten: als dakloze kom je alleen in aanmerking voor opvang als je ‘niet zelfredzaam’ bent. Dat wil zeggen: als je naast gebrek aan onderdak bijvoorbeeld ook psychische problemen hebt, geen mensen kent bij wie je terechtkunt en/of weinig mogelijkheden hebt om aan geld te komen. Tijdens de lockdown is er inderdaad opvang voor alle daklozen. Maar zodra de (strenge) maatregelen voorbij zijn, staan velen van hen weer op straat.
• Het heeft niet direct met wonen te maken, maar een van de mooiste stukken over corona las ik dit weekend in NRC. In een zeldzaam hoopvol artikel NRC: ‘Barsten straks de nieuwe ‘roaring twenties’ los?’ over het onderwerp vraagt journalist Wouter van Noort zich af of na de pandemie de nieuwe roaring twenties uit zullen breken, net als na de Spaanse griep. We hebben na een pandemie immers enorme behoefte aan sociaal contact, en er is veel opgepot spaargeld. Kleine waarschuwing voordat je je er al te veel op verheugt: als die euforische tijd er komt, komen we er wel pas vanaf 2024 aan toe.
• En dan nog een productie van onze eigen redactie: collega Maite Vermeulen woonde twee jaar in Nigeria, en vroeg zich af waarom in de grootste economie van Afrika zo vaak de stroom uitvalt. Ze maakte een vierdelige podcastserie Maite Vermeulen en Jacco Prantl: Never Expect Power Always. over wat er schuilgaat achter haar stopcontact. Het leverde een intrigerend inkijkje op in het leven in Nigeria, de complexiteit van een stroomverzorging waarin alle schakels van elkaar afhankelijk zijn, en een hoopvolle aflevering over de groene revolutie.

Tot de volgende!

Josta

P.S. Vanaf nu verschijnt mijn nieuwsbrief niet meer elke week, maar elke twee weken. Dat geeft mij meer tijd om te werken aan langere verhalen. De volgende nieuwsbrief krijg je dus op 19 januari in je mailbox.

Deze updates in je inbox ontvangen? Dat kan! Elke twee weken stuur ik een mail waarin ik je op de hoogte houdt van mijn onderzoek en artikelen. Meld je hier aan voor mijn nieuwsbrief