Hoe de bijstand betuttelend, vernederend en onderdrukkend werd (en zal het tij nu keren?)

‘Vrouw met bijstand krijgt boodschappen, 7.000 euro teruggevorderd’, kopte de NOS twee weken geleden.^* Wat wilde het geval: een vrouw in de gemeente Wijdemeren moest dat bedrag terugbetalen, omdat haar moeder regelmatig boodschappen voor haar deed, terwijl ze ook in de bijstand zat. Ze had de gemeente niet verteld over die boodschappen, haar ‘inlichtingenplicht’ geschonden en dus: boete en straf.

De website schuldinfo.nl (van de sociaal raadsman André Moerman), die als eerste over deze casus schreef,^* bericht al jaren over dit soort schokkende casussen, die helaas allesbehalve uniek zijn. Sterker nog, dat deze vrouw zo hard is aangepakt door de gemeente is precies de bedoeling geweest van tal van politieke partijen die snoeiharde ‘antifraude’-wetgeving door het parlement loodsten.

Iemand die al jaren op dit dossier zit, ook toen het nog niet in de mode was, is hoogleraar Gijsbert Vonk. Hij is sinds de jaren tachtig gespecialiseerd in de werking van de Nederlandse verzorgingsstaat, en schreef zes jaar geleden, als hoogleraar socialezekerheidsrecht, een reeks belangrijke stukken over hoe ‘repressief’ de verzorgingsstaat is geworden.

De ideale kandidaat, kortom, voor een uitgebreid gesprek over hoe het zover gekomen is. Hoe is het mogelijk dat we zover zijn afgedwaald van het oorspronkelijke ideaal van de bijstand, die in de woorden van minister Marga Klompé (die de wet in 1963 door het parlement kreeg) ‘met opgeheven hoofd’ moet kunnen worden aangevraagd?

Meer lezen?