Beste,

En toen zat ik ineens thuis met corona onder de leden. Misschien had ik toch maar beter niet naar die illegale rave kunnen gaan, en daar beter geen volgehoeste handen kunnen schudden, of slokken bier moeten drinken uit glazen die niet van mij waren.

Grapje natuurlijk. Ik heb het vermaledijde virus ‘gewoon’ opgelopen tijdens de kerstviering bij mijn ouders – ondanks dat we niet geknuffeld hebben, braaf anderhalvemetersamenlevinkje speelden, en er sprake was van een zorgvuldig draaideurrooster, waardoor er nooit meer dan de maximaal drie toegestane gasten aanschoven bij het kerstdiner. Waren het dus toch die aerosolen... Verdikkie.

Goed, mijn jaar begint dus vooralsnog in strenge isolatie. En hoewel ik inmiddels reikhalzend uitzie naar de dag dat ik eindelijk weer naar buiten mag voor een wandeling, tel ik ook mijn zegeningen. Want behalve twee dagen met een verstopte neus en het verlies van mijn reukzin, heb ik nauwelijks iets gemerkt van mijn besmetting.

Echt een goed begin van 2021 is het natuurlijk niet, maar ik had het vele malen slechter kunnen treffen.

En toen brak in Amerika de pleuris uit

Ondertussen ontvouwde zich ver van mijn ziekbed een mini-apocalyps van een heel andere orde: in de VS bestormde een meute opgehitste Trump-aanhangers vorige week het Amerikaanse parlementsgebouw in Washington, D.C.

Net als velen bekeek ik de beelden van het geweld met enige verbijstering. Natuurlijk hing er al weken iets onheilspellends in de lucht, met Trumps halsstarrige ontkenning van de verkiezingsuitslag en de schrikbarende bereidwilligheid van zijn volgers om zijn megalomane, ongefundeerde claims van grootschalige verkiezingsfraude te geloven. Maar toch: vanuit je leunstoel een beetje salonfähig speculeren over hoe dit alles zal ontaarden in burgeroorlogachtige taferelen, is nog iets heel anders dan het daadwerkelijk zien gebeuren. Wat dachten deze mensen wel niet?

Op de avond zelf schakelde ik beurtelings in op de newsfeed van CNN die via NOS werd uitgezonden, en het Twitch-kanaal van Destiny – een fulltime streamer die doorgaans schreeuwerige online debatten met Trump-supporters voert terwijl hij Minecraft speelt, en nu een collage van livestreams van bij de bestorming aanwezige MAGA-gekkies

Nog wat later schakelde ik over naar een livestream van Fox News, net op tijd voor het betoog van politiek commentator en beroepsengerd Tucker Carlson. Carlson kent u wellicht van zijn of zijn ogenschijnlijke levensdoel om zijn stropdas zo pietepeuterig mogelijk te knopen, maar natuurlijk vooral van zijn eerdere verhitte woordenwisseling met collega-Corrie

Met gebeurtenissen als de uit de klauwen gelopen protesten van vorige week check ik altijd even bij ons aller Tuck in, als spreekbuis van het conservatieve onderbuikgevoel. Amerikaans drama is bij hem gewoon altijd nét iets dramatischer dan bij de rest.

Zijn naar aanleiding van de onlusten van die avond was ronduit bizar. Hij opent met een kleurrijke beschrijving van de laatste minuten van Ashli E. Babbitt, de vrouw die werd neergeschoten terwijl ze zich toegang probeerde te verschaffen tot de ruimte waar de gevluchte senatoren zich schuilhielden voor het geweld. ‘Denk je eens in dat het jouw dochter zou zijn’, zegt Carlson met een ernstig gezicht. ‘De laatste keer dat je haar sprak was ze onderweg naar een politiek protest. Nu zul je haar nooit meer kunnen spreken. Imagine that.’

Maar, vervolgt hij, wat we ons vooral ook moeten afvragen is waarom Babbitt überhaupt naar Washington, D.C. gekomen was. Waarom de ongeregeldheden uitbraken. Waarom de betogers het Capitool bestormden.

Tuckers antwoord: omdat miljoenen Amerikanen zich niet gehoord voelen. Op het moment dat de bevolking gelooft dat het democratische proces oneerlijk is verlopen, maar dit door hun gekozen leiders wordt weggehoond, dan is het onvermijdelijk dat diezelfde bevolking geweld als haar enige redmiddel ziet.

Kortom: een volksvertegenwoordiging die weigert naar het volk te luisteren – ook als zijn onvrede is gebaseerd op niets dan leugens en bedrog – moet maar voelen.

Het contrast met Black Lives Matter

Wat het verhaal van Carlson des te stuitender maakt, is het schrille contrast met zijn eerdere veroordeling van de Black Lives Matter-protesten die vorig jaar in Amerika plaatsvonden. Ook die protesten verliepen lang niet altijd even rustig, maar waren voor het overgrote deel toch vreedzaam. Ze leidden in elk geval nergens tot bezetting van overheidsgebouwen.

Toch liet Carlson geen kans onbenut om met name de onlusten uit te lichten, en zo de hele BLM-beweging in straffe bewoordingen te framen als niets meer dan een groep gewelddadige relschoppers. ‘Black Lives Matter probeert je nergens van te overtuigen’, ‘ze geloven enkel in geweld. Ze overspoelen de straten met boze jonge mensen die dingen kapotmaken en iedereen pijn doen die hun in de weg staat.’

Nergens in zijn betoog vraagt hij de kijker om stil te staan bij de vraag waarom de BLM-protestanten zo massaal de straat opgingen. Waarom er op sommige plaatsen rellen uitbraken. De collectieve woede over racistisch politiegeweld, het institutionele onrecht waar zwarte Amerikanen dagelijks mee te maken hebben, het uitblijven van structurele verbetering; niets van dat alles legitimeerde volgens Tucker de onrust, de burgerlijke ongehoorzaamheid, of de vormen van vreedzaam verzet die de BLM-manifestaties met zich meebrachten.

Kortom: protest dat voortvloeit uit een realiteit van onderdrukking is ongeoorloofd, maar geweld dat ontstaat vanuit hersenspinsels over een gestolen verkiezing is terecht. Naar deze relschoppers moet geluisterd worden, naar BLM-protestanten niet.

Een paar dagen later stuurde iemand mij een van The Guardian. In een serie foto’s werd de bestorming van het Capitool vergeleken met de Black Lives Matter-manifestatie die in juni vorig jaar in de Amerikaanse hoofdstad plaatsvond.

Als er één reden moet worden aangewezen voor de absolute noodzaak van bewegingen als Black Lives Matter, dan is het wel dit contrast

Het verschil is bijna belachelijk: bij de BLM-demonstratie was een krijgsmacht van heb ik jou daar uitgerukt, werd er keihard ingegrepen, en maakte de politie de straten met traangas vrij voor een fotomoment van Trump. Tijdens de onlusten van afgelopen week liet de National Guard maar op zich wachten, namen de relschoppers gemoedelijke selfies met de dienstdoende agenten, en waren een aantal politiemannen zelfs zo vriendelijk de dranghekken voor het Capitool opzij te schuiven zodat de meute tot het parlement door kon stoten. En uiteindelijk werden er tijdens de bestorming van het Capitool dan tijdens de BLM-marsen vorig jaar.

Als er één reden moet worden aangewezen voor de absolute noodzaak van bewegingen als Black Lives Matter, dan is het wel dit contrast. Het feit dat de collectieve woede van de ene groep nog steeds zwaarder weegt dan die van de andere. Dat het geweld van de ene beweging compleet uit zijn verband gerukt wordt, terwijl er voor de gewelddadige uitbarstingen van de andere beweging begrip wordt gevraagd.

Dat de dood van een vrouw die deelnam aan een terroristische bezetting van een overheidsgebouw meer retorisch gewicht heeft dan de dood van duizenden zwarte Amerikanen die werden neergeschoten omdat ze in hun auto wilden stappen. Of hun hand in hun zak staken. Of over straat liepen met een capuchon op. Of gewoon thuis in hun bed lagen.

Zoals Rob Wijnberg dit weekend al schreef:

Zo is het maar net. Een land krijgt de revolutie die het verdient.