Wat is een grotere kwaliteit in het voetbal? Een fluwelen balaanname of gênante zelfoverschatting?
Het boek van collega Jesse Frederik over de toeslagenaffaire is uit: Zo hadden we het niet bedoeld. Om kort te zijn: het is geweldig en ik zou het ko... lezen en luisteren en genieten.
Een onderdeel van Zo hadden we het niet bedoeld dat (te) veel aandacht krijgt is de mediakritiek. (Het komt ter sprake bij Radio 1 en bij BNR.) Jesse schrijft dat de Tweede Kamer, maar zeker ook de media, de Bulgarenfraude in 2013 veel te groot maakten, waardoor de jacht op fraudeurs ontspoorde, en uiteindelijk leidde tot het spijkerhard aanpakken van onschuldige mensen: de toeslagenaffaire.
De presentatoren van BNR vragen zich af of de journalistiek zich wel moet afvragen hoe groot een probleem is. Is het niet genoeg om iets aan te stippen, ook omdat een probleem groot zou kunnen worden? Tot op een bepaalde hoogte zit hier wat in, omdat je lang niet altijd kunt weten hoe groot iets kan worden.
Maar vrij vaak – ook nu met corona – blijft het bij ‘signaleren’; bij vragen stellen en vermoedens van een schandaal uiten. Zoals Op1-presentatrice Talitha Muusse recent deed (zie onder). Vragen stellen is toch goed? Well, yes. Maar vaak lijkt het daar op te houden. En dan is het eigenlijk alleen maar aandacht trekken en (onbedoeld) stemming maken.

Het antwoord op haar tweet is overigens te vinden in dit stuk van Maarten Boudry en Joel De Ceulaer, bij Arjen Lubach en Gerrie Baudet, en, al zeg ik het zelf, in mijn gesprek met Michael Lewis uit mei. Het is de preventieparadox – er liggen slechts honderden mensen op de intensive care, en er liggen niet duizenden mensen thuis te creperen, omdat we al deze vervelende maatregelen nemen.
Het punt van de preventieparadox is niet nieuw, het is niet eens heel ingewikkeld, maar het is niet iets dat heel intuïtief werkt. Je moet jezelf eraan blijven herinneren. (Ik probeer er nog een apart stuk aan te wijden.) Niettemin: als je dit nu nog tweet, als journalist, als iemand die toch ook wel het begin van een antwoord wil zoeken, dan is dat dom, lui, aandachtsgeil, of een combinatie hiervan.
De laatste wc-eend-promotie: Jesse praat met Rutger Bregman in hun podcast over enkele brandende kwesties in de zaak. Afpakjesdag, ‘zwartjes’, discriminatie door de Belastingdienst, onderzoekspopulisme, en dit fraaie interview met Klaas Dijkhoff. Lof van linkse maoïsten voor een bourgondische VVD’er – only at De Correspondent.
Helemaal gelukt: Sofie Lakmakers stuk over Viktor Fischer
Wie alle aandacht verdient, is Sofie Lakmaker. Dit is eigenlijk gewoon een leestip, maar omdat Lakmaker zo’n fraai stuk schreef, over zichzelf en over ex-Ajacied Viktor Fischer (nu bij FC Kopenhagen), veredel ik hem hier.
Een reden waarom ik enthousiast ben is omdat Lakmaker een vergeten speler interviewt. We (voetballiefhebbers) ‘kennen’ die speler, we hypen die speler, we vinden hem superduperinteressant, totdat hij ‘mislukt’ en wordt verkocht. En dan is hij snel vergeten, nog sneller dan dat zijn hype werd gecreëerd.
Lakmaker beschrijft in zeldzaam mooie zinnen het waarom van Fischers ‘mislukking’. (Waarom de aanhalingstekens? Als je bij een topclub in Denemarken speelt ben je niet mislukt, maar heb je alleen niet voldaan aan de permanent opgeblazen verwachtingen van Ajax-fans.) Het tl;dr-antwoord: door blessures en door twijfel-door-nadenken.
Heeft Ajax kapitaal verkwist door een talentvolle speler niet genoeg mentale steun te geven? Voor een deel denkt Fischer van wel. Maar een voetbaltrainer vertelde me niet lang geleden: ‘Misschien selecteert voetbal daar wel op.’ Wat hij bedoelde: gebrek aan twijfel is ook een kwaliteit, net als een fluwelen balaanname, en je kunt niet elke twijfelende speler redden (ook al proberen sportpsychologen dat wel). Nog anders gezegd: een beetje zelfoverschatting kan helemaal geen kwaad.
Een aspect dat Lakmaker subtiel voorbij laat komen, is hoe mannelijk het voetbal is – ook het vrouwenvoetbal. Huh, in een stuk over Viktor Fischer? Jazeker. Lakmaker verbindt het soepeltjes. Het enige jammere aan dit stuk is dat het afloopt. Ik had nog wel meer willen horen van Fischer. Hopelijk schrijft Lakmaker nog vaker over voetbal.
Verder een opvallend nieuwtje: Nikos Overheul, een Nederlandse tactiekblogger en voormalig scout bij FC Midtjylland, is benoemd als director of recruitment bij de Canadese topclub Vancouver Whitecaps.
Lees-, kijk-, luistertips
- Zeven situaties op het veld, zeven oplossingen voor de situatie, door Martin Rafelt op Spielverlagerung.
- Hoe niet te onderhandelen over spelers, een cursus door FC Barcelona.
- NYT's nerd-in-chief Ezra Klein in gesprek met sociologe en corona-journaliste Zeynep Tüfekci.
- This American Life herhaalde deze week een aflevering van acht jaar geleden over toeval. In het begin zeggen ze dat mensen in en om Nederland relatief vaak toeval ervaren – zonder uit te leggen waarom. Ik heb wel een vermoeden, maar ik ga op onderzoek uit.
- Een uitstekende anekdote over ex-Beatle George Harrison en Phil 'Another Day in Paradise' Collins.
- Apropos niks: al negen jaar rijdt er een karretje rond op Mars – de Curiosity – dat foto's maakt van Mars. Daarmee is een filmpje gemaakt.