Van alle problemen die ze hebben, is wonen het meest prangende. Daarom zijn de leden van de uit Amsterdam-Noord een campagne begonnen tegen de hoge woonlasten.

Een paar weken geleden was ik bij een van hun bijeenkomsten, in een kerkgebouw in jaren 60-stijl in een wijk vol langgerekte flats. Buiten regende het, binnen begonnen wij de week met een ‘weerbericht’ van onze gemoedstoestand.

Daarna volgden de verhalen. Zoals dat van Mayra*, een alleenstaande moeder met drie thuiswonende kinderen. Toen ze een goedbetaalde baan kreeg, stopte haar huursubsidie en ging de huur van haar sociale huurwoning omhoog. Zolang ze werkte, kon ze dat net betalen. Maar toen ze in een burn-out raakte en een conflict kreeg met haar werkgever over de uitbetaling van loon en vakantiedagen viel tijdelijk het grootste deel van haar inkomen weg. Alleen: de huurtoeslag kreeg ze niet zomaar terug. En de huur kon niet weer naar beneden.

Actiekrant van De Noordas
De leden van de De Noordas hebben hun eigen actiekrant gemaakt, die ze uitdelen in Amsterdam-Noord.

Er was wat geheen-en-weer met de woningcorporatie, waar ze zelf naartoe was gestapt om te vertellen wat er speelde. Uiteindelijk moest ze drie maanden huurachterstand binnen drie dagen betalen, anders zou de corporatie haar uit huis zetten. Ze kon haar woning alleen behouden omdat ze geld kon lenen van de Diaconie, die ook de actiegroep ondersteunt. Ze ontvangt nu 70 procent van haar oude inkomen, net te veel om in aanmerking te komen voor huurtoeslag. Na de vaste lasten houdt ze wekelijks 75 euro over.

Terwijl Mayra haar verhaal vertelt, barst ze weer in huilen uit. Ze is een net geklede vrouw met een modieuze bril, iemand die je je kunt voorstellen in een goede baan. Maar ze heeft nog steeds burn-outklachten door de stress die het geldtekort en het conflict met haar werkgever hebben veroorzaakt.

En zo heeft iedereen in de kring van tafels − anderhalve meter afstand houden is heel makkelijk in de kerk − een eigen verhaal. Stuk voor stuk ondervinden de leden van De Noordas de gevolgen van de wooncrisis. Het is niet het enige waar ze mee zitten, want de groep is oorspronkelijk ontstaan om elkaar te helpen met problemen rond armoede. Maar wonen ligt volgens hen aan de basis van alles. Zonder betaalbaar huis geen bestaanszekerheid.

Wonen ligt volgens hen aan de basis van alles. Zonder betaalbaar huis geen bestaanszekerheid

Deze nieuwsbrief is te kort om de oorzaken daarvan gedetailleerd uiteen te zetten. Maar in het kort komt het hierop neer: de overheid heeft decennialang en bezuinigd op sociale huur. De huizenprijzen zijn geëxplodeerd, en ook de huren zijn flink gestegen.

Bewoners van stadsdelen als Amsterdam-Noord, waar de prijzen zo’n acht jaar geleden nog relatief laag waren, zijn extra de dupe. Bij hen in de buurt is de stijging naar verhouding het grootst, omdat de buurt een inhaalslag maakt vergeleken met de prijzen in andere delen van de stad. Terwijl de inwoners van Noord er qua inkomen niet op vooruitgaan.

Wat er de afgelopen weken gebeurde

Er is een beweging die al decennialang protesteert tegen de nadruk op bezit op de Nederlandse woningmarkt: de kraakbeweging. De afgelopen weken was die − tussen al het gedoe over ‘functie elders’ − nog even in het nieuws. De Eerste Kamer nam namelijk een wetsvoorstel aan

‘Zijn er nog krakers dan?’ was een reactie die ik op de redactie hoorde − en die ook doorklonk in van Aaf Brandt Corstius. Inderdaad: sinds de invoering van de Wet kraken en leegstand in 2009 wordt er veel minder gekraakt. Het is ook de vraag of de nieuwe wet wel zal helpen kraken beter te bestrijden, of dat hij dat door lange procedures juist moeilijker maakt.

Maar er was iets anders in het debat wat ik belangrijker vond. Van links tot rechts waren alle politici het erover eens dat kraken zo streng mogelijk aangepakt moet worden. Daarmee geven ze de voorkeur aan privébezit boven het grondrecht op huisvesting. Op deze manier lossen we de woningnood nooit op.

Om te lezen, kijken en luisteren

  • De Britse krant The Guardian heeft over het ontstaan van de woningnood. De regels die het eigenwoningbezit bevorderden en de opkomst van particuliere beleggers spelen een prominente rol.
  • Er hoeven helemaal niet een miljoen woningen bij te komen, zegt Bernard Smits, bestuurder van de Woningbouwvereniging Gelderland (WBVG) Veel beter is het om in te zetten op collectieve woonvormen. De WBVG is een bijzondere club: de corporatie is in de jaren 80 opgericht en heeft alleen maar panden met woongemeenschappen, die hun woningen zelf beheren. Een goed voorbeeld dus voor de wooncoöperaties van nu.
  • En NRC maakte over de Europawijk in Haarlem. De huizen werden er de afgelopen vier jaar 52 procent duurder. Jarenlang had de wijk een slecht imago, maar nu huizen zo duur zijn geworden is het voor huizenkopers een van de weinige plekken waar ze nog terechtkunnen. De mensen die al in de Europawijk wonen, lopen het risico dat de plek straks te duur voor hen is. Vergelijkbaar met Amsterdam-Noord, maar dan een paar jaar later.

Tot de volgende,

Josta

* Vanwege de privacy van haar kinderen wil Mayra niet dat ik haar echte naam noem. Die is wel bij de redactie bekend.