FC Den Bosch wil talent gaan vinden zonder het te zoeken

De jeugdopleiding van FC Den Bosch gaat iets nieuws doen. Ze gaan jongste elftallen van de vereniging niet meer samenstellen door te scouten en te selecteren, maar door de teams open te stellen voor wie wil – ongeacht niveau.

De eerste 32 kinderen die zich inschrijven voor komend seizoen – jongens of meisjes, gevorderd of beginnend, maakt niet uit – zullen vanaf augustus de vier Onder 8-teams vormen van FC Den Bosch. De seizoenen erop gebeurt dit telkens weer, zodat een forse ‘onderbouw’ (de Onder 8 tot en met de Onder 12; 7-11 jarigen) ontstaat.

Pas na enkele jaren volgt er een schifting: sommige kinderen zullen dan worden uitgenodigd voor de ‘klassieke’ selectie-elftallen, die worden samengesteld op basis van niveau. Dat gebeurt nu vanaf de Onder 12; in de toekomst zou dat later kunnen zijn, pas vanaf de Onder 14 of Onder 15 – de club voert daar intern gesprekken over.

Hoe dan ook: op een zeker moment wordt er geselecteerd. Maar – en dit is de andere breuk met traditie – ben je niet geselecteerd en wil je alsnog serieus door met voetballen? Dan kan dat. Net als de Zweedse topclub AIK wil FC Den Bosch een ‘open vereniging’ zijn en alle gemotiveerde kinderen zo veel laten trainen als ze willen, onder begeleiding van gekwalificeerde coaches. De club werkt in de nieuwe aanpak samen met de buurclub, BVV Den Bosch; die club neemt die kinderen die verder willen over als lid – op hetzelfde terrein als waar ze de jaren ervoor hebben getrainden.

‘Wat we vooral willen’, zegt Guus Schuurmans (31), jeugdtrainer bij FC Den Bosch, ‘zijn kinderen die heel graag willen voetballen. Die elke keer met plezier naar de training gaan. Soms kijk ik naar spelers uit de huidige Onder 15 en denk ik: wil jij dit wel? Ik ben benieuwd wat je krijgt met jongens en meisjes die intrinsiek gemotiveerd zijn.’

Een parallel met de verlengde brugklas of middenschool

Het besluit van FC Den Bosch past een denktrant die de afgelopen jaren in het voetbal is gegroeid in de sport – en nu ook weer in het onderwijs speelt. Is het scouten en selecteren van jonge spelers (of leerlingen) wel zinvol – want kun je talent wel herkennen in zes-, zeven- of achtjarigen?

En druk je ze geen stempel op? Jij hebt wel talent, jij hebt geen talent, nog voordat ze de tafel van drie fatsoenlijk kunnen opdreunen? Wordt dat geen self-fulfilling prophecy? En doe je ze dus niet nodeloos pijn als je wel besluit tot vroeg selecteren?

‘Wat me vooral tegenstond’, zegt Schuurmans, ‘is de stress die kinderen ervaren in deze tijd van het jaar. Dat ze weten dat ze deze week te horen krijgen of ze volgend seizoen verder mogen of niet. Dat die jongens kotsmisselijk werden, niet meer konden slapen, geen fouten meer durfden te maken.’

En sommige van die jongens moest Schuurmans wegsturen, ze voortaan laten leven met het stempel ‘NIET GOED GENOEG’. Puur en alleen omdat een piepjong ventje nét wat beter leek. Dat deed pijn – en verder leek het proces hem ook nauwelijks efficiënt. Nog geen 10 procent van de jongens die in de Onder 11 ‘instromen’, weet FC Den Bosch, zijn acht jaar later nog aanwezig.

Veel clubs weten dit. Maar ja: wie weet mis je de nieuwe Ruud van Nistelrooij, Frenkie de Jong, of Memphis Depay wel als je dit niet doet. FC Den Bosch wil deze cultuur veranderen, aldus Schuurmans. Niet door – vooralsnog – de bestaande selectieteams op te heffen. Wel door er een open ‘onderbouw’ (Onder 8 tot Onder 12) aan toe te voegen, en zodoende meer kinderen te ‘beïnvloeden’ (voetbaljargon voor goede training geven). En intussen te evalueren welke selectieteams blijven bestaan.

‘Zelfs van een kind van 14 of 15 jaar is nog nauwelijks te zeggen of hij wel of geen profvoetballer wordt’, zegt Schuurmans. ‘Ik zou het mooi vinden als zo’n speler via ons nog steeds het plezier en de kans heeft om dat te worden, als het wil.’

Meer lezen?