Een groot voordeel van klein wonen
‘Kijk, dat huis!’ riepen mijn reisgenoten en ik elke vijf minuten. We liepen langs de IJssel, waar in de uiterwaarden mooie boerderijen liggen en villa’s die aan één kant in zijn geheel uit raam lijken te bestaan, voor het beste uitzicht op de rivier. Twee weken geleden was er dus geen nieuwsbrief, ik was op vakantie.
De week daarvoor had ik net een artikel afgerond over een nadeel van groot wonen dat vaak onderbelicht blijft. Behalve dat ze veel ruimte innemen, verbruiken grote, vrijstaande huizen een stuk meer energie dan kleine appartementen. Als we onze woningen energiezuinig willen maken, moeten we dus beginnen met kleiner gaan wonen.
In de Verenigde Staten is er zelfs een woord voor: downsizing. Er worden hele cursussen in gegeven, vertelde Katherine Ellsworth-Krebs, de onderzoeker die ik voor het artikel interviewde. De (voornamelijk oudere) deelnemers praten daarin over de emotionele band die ze met hun huis hebben en de last waarvan ze hun kinderen bevrijden door hun huis nu alvast te verkopen. Ongetwijfeld óók een goede markt voor makelaars en ontwikkelaars.
Eindredacteur Rosanne Kropman wees me nog op deze reclame uit de jaren negentig, toen energiebesparing in huizen ook al een belangrijk onderwerp was:
Wat er de afgelopen weken gebeurde
Nederland ligt op schema om het woningtekort tot 2030 in te lopen. Dat blijkt uit het gisteren verschenen rapport Staat van de Woningmarkt, dat het ministerie van Binnenlandse Zaken jaarlijks uitbrengt. Het is verrassend, want de afgelopen jaren leek het erop dat het nooit zou lukken voldoende woningen te bouwen. Dat dat nu wel kan, komt doordat er meer bouwplannen zijn gemaakt én doordat het woningtekort is gedaald. Dat laatste heeft ermee te maken dat er door corona minder mensen naar Nederland zijn verhuisd en er meer mensen zijn overleden.
De vraag is natuurlijk of huizen ook betaalbaar zullen zijn als het tekort is ingelopen. Daarover schreef ik een aantal weken geleden een artikel. Het is belangrijk om voldoende woningen te hebben, maar het aanbod van woningen is niet het meest bepalend voor huizenprijzen, concludeerde ik. Belangrijker zijn factoren die de vraag bepalen, zoals de lage rente, de hypotheekrenteaftrek en de soepele leennormen voor huizenkopers.
De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) adviseerde Nederland dan ook onlangs de hypotheekrenteaftrek af te schaffen en het vermogen dat mensen (of bedrijven) dankzij vastgoed opbouwen zwaarder te belasten. Daar staat de OESO niet alleen in: De Nederlandsche Bank - de toezichthouder op de banken - zegt al jaren hetzelfde.
VN-rapporteurs kritisch over sloop Rotterdamse Tweebosbuurt
Vijf VN-rapporteurs stuurden een vorige maand openbaar geworden brief aan het kabinet, waarin zij scherpe kritiek uiten op de sloop van de Tweebosbuurt in Rotterdam-Zuid. De afbraak van ruim vijfhonderd woningen door woningcorporatie Vestia zou mogelijk in strijd zijn met de mensenrechten.
Ik ontmoette de vorige VN-rapporteur voor adequate huisvesting, Leilani Farha, tijdens haar bezoek aan Nederland in 2019. En zag hoe haar aandacht een inspiratie was voor de mensen die protesteerden tegen de sloop van hun huizen, waaronder inwoners van de Tweebosbuurt. Toen ik een paar maanden geleden een aantal van hen ontmoette in Rotterdam, hadden ze het er nog steeds over.
Ik vraag me af wat het betekent dat een globale organisatie als de VN zich buigt over iets dat zo lokaal is als de sloop van ruim vijfhonderd woningen in een Nederlandse stad. Is de wooncrisis zo groot dat we de oorzaken alleen globaal kunnen aanpakken? En wat zegt het over de relatie tussen burgers en (lokale) overheden als die eersten zich gedwongen voelen het hogerop te zoeken?
Om te kijken, lezen en luisteren
- Hoe groter de stad, hoe duurder de huizen, legt econoom Coen Teulings uit in De Rudi & Freddie Show. Dat is verrassend, want je zou denken dat woningen goedkoper worden als er nieuwbouw bijkomt. Maar zo werkt het niet: als een stad groeit, wordt ook de economische aantrekkingskracht groter, en dus de huizen duurder.
- De Zweedse regering is gevallen over de huurcrisis. Koen Verhelst schreef er een helder artikel over voor Het Financieele Dagblad.
- In deze column legt econoom Dirk Bezemer in weinig woorden uit waarom de hoeveelheid woningen niet het grootste probleem is op de Nederlandse woningmarkt. Waar het wel misgaat: er is veel te veel geld beschikbaar om in huizen te investeren.
- En nog een stuk van ons eigen platform: collega Thalia Verkade schreef een aanbeveling van Tools for Conviviality van Ivan Illich. Het laat je naar een heleboel dingen anders kijken, waaronder naar wonen.
Tot de volgende!
Josta
Met dank aan collega Arjen van Veelen, die me aan het denken zette tijdens een kort gesprek over de Tweebosbuurt.