Beste,

Hello, my name is Valentijn, and I’m an addict...

Hiiiiii Valentijn.

Nee, ik ben niet verslaafd aan alcohol, verdovende middelen, gokken of porno. Het is allemaal veel onschuldiger dan dat – en daarmee des te verraderlijker.

Mijn drug of choice: YouTube.

De gemiddelde Nederlander kijkt dagelijks zo’n 156 minuten televisie, oftewel 2 uur en 36 minuten per dag. Zelf bezit ik geen tv-toestel, maar ik spendeer heus niet minder tijd achter een scherm. Want als de rest van Nederland om acht uur met een kopje koffie het journaal kijkt, stem ik af op YouTube.

Bovendien: zoals sommige mensen muziek luisteren op de fiets, luister ik YouTube-video’s. Als ik ergens moet wachten: YouTube. Als ik niet kan slapen: YouTube. Soms is het het eerste wat ik zie als ik opsta, en het laatste wat ik kijk voor ik naar bed ga.

Volgens Lena Bril – chef engagement bij De Correspondent – we kunnen best wat vaker offline gaan, maar door jezelf een verslaving toe te dichten, gun je jezelf stiekem een aflaat om niet uit te hoeven loggen.

Maar toegeven dat je een probleem hebt is de eerste stap richting herstel. En ik zit soms écht meer op het videoplatform dan me lief is.

Toch: elk nadeel heb z’n voordeel. Want zoals een grootverbruiker van cocaïne waarschijnlijk ook expert is op het gebied van deze witte en in mijn ogen enigszins treurige welvaartsdrug – waar je het zuiverste pak kan krijgen, hoe je behendig een lijntje legt, dat werk – zo weet ik mij inmiddels een kenner van het grootste video-sharing-platform ter wereld. Ik ken de spelregels, de ins en outs, de vele verborgen parels.

Vandaar dat ik er de komende tijd af en toe over schrijf.

De dikste krant ter wereld

Als medicijn tegen de waan van de dag levert De Correspondent af en toe stevige mediakritiek. Denk aan de columns van oprichter Rob Wijnberg over of of het boek van correspondent Jesse Frederik, waarin hij blootlegt hoe een snelkookpan van politiek, media en publieke opinie leidde tot beleidskeuzes die duizenden gedupeerden in de toeslagenaffaire naar de verdommenis hielpen.

Maar deze kritische reflecties op ons platform richten zich meestal op traditionele, journalistieke media: kranten, weekbladen, televisie. Heel soms passeert Twitter even de revue, waarschijnlijk omdat Twitter geldt als hét sociale medium der journalisten.

Terwijl ook dit sociale medium inmiddels niet meer weg te denken is uit het mediadieet van heel veel mensen. Per maand bezoeken gemiddeld 2,3 miljard mensen het platform,

Welbeschouwd is YouTube zo’n beetje de dikste krant ter wereld – eentje die mij eindeloos verwondert, en wat mij betreft evenzogoed vraagt om reflectie en beschouwing.

YouTube is de Wunderkammer van onze cultuur

Natuurlijk, een kwaliteitskrant is YouTube bij lange na niet: veel van de video’s die op het platform worden gedeeld, zijn vooral geënt op het narcistische verlangen van vloggers om hun eigen roem te orkestreren.

Bovendien: als schrijver voor een volledig advertentievrij platform kan ik de allesomvattende financiële prikkels die youtubers in hun greep houden nauwelijks serieus nemen. Veel van de video’s zijn gesponsord, en tegelijkertijd gespeend van taalgebruik dat YouTube onwenselijk acht (overtreding van deze richtlijnen leidt namelijk tot algoritmische onzichtbaarheid van en verminderde advertentie-inkomsten voor de content creator in kwestie).

De invloed van adverteerders op wat er in de YouTubekrant staat, zogezegd, is ongekend groot.

Als we goed kijken, zien we in de spiegel van YouTube onszelf terug, in al onze dubbelzinnigheid en complexiteit

En toch blijft YouTube mij fascineren. Want zelfs de meest nietszeggende, meest vercommercialiseerde content vertelt ons iets over de wereld waarin en waarvoor die is geproduceerd. YouTube is inmiddels een ware Wunderkammer van onze cultuur – een archief waarin je eindeloos kunt graven, en van alles kunt leren over de menselijke conditie in de 21ste eeuw. Als we goed kijken, zien we in de spiegel van YouTube onszelf terug, in al onze dubbelzinnigheid en complexiteit.

In mijn nieuwsbrief Maar op het platform is nog zoveel meer te ontdekken.

Vandaar dat ik vanaf nu van tijd tot tijd mijn meest opmerkelijke vondsten met jullie deel. Video’s die me iets leerden wat ik nog niet wist, me anders deden kijken, die me intens vermaakten of me verwonderden in hun onbenulligheid.

Mijn eerste stuk in deze reeks – – staat inmiddels online. Komende donderdag verschijnt deel twee. Tipje van de sluier: ditmaal schrijf ik over mountainbikevloggers die zich met een GoPro op hun kop van een berg storten. Lees het en huiver mee.

Ik hoop dat mijn korte bespiegelingen je helpen om dit ongrijpbare medium en de mensen erachter beter te begrijpen. 

En mocht je suggesties hebben van video’s die ik móét zien, kanalen die ik móét volgen, of youtubers die ik in deze serie móét bespreken, laat het me dan weten in de bijdragen, of stuur me een mailtje (valentijn@decorrespondent.nl).

Want als hopeloze YouTube-addict heeft dit rupsje immers nooit genoeg.

En dan, tot slot...

...voor wie binnenkort nog in de buurt is van de openbare bibliotheek naast het centraal station van Amsterdam: afgelopen week opende daar een tentoonstelling over de geschiedenis van transgender personen in Nederland.

De expositie is een samenwerking tussen het documentatiecentrum dat zich inzet voor het bewaren en archiveren van lhbti+-erfgoed, en Alex Bakker, de historicus die eerder De tentoonstelling bevat verhalen van trans personen door de decennia heen, en objecten die deze verhalen tot leven laten komen.

Voor de opening van de expositie was ik gevraagd om een panelgesprek te leiden met Thomas Wormgoor, Alejandra Ortiz en Nanoah Struik, drie trans personen uit verschillende generaties, die elk op hun eigen manier midden in de geschiedenis van de transgender gemeenschap staan. Ik sprak met hen over het belang van historisch besef binnen de transgenderrechtenbeweging, en hoe we onze verhalen het beste kunnen vertellen, bewaren en doorgeven.

Het gesprek werd gelivestreamd en staat inmiddels (ja ja)

Dat was ’m weer! À la prochaine!

Valentijn

Deze nieuwsbrief liever in je inbox? Dat kan! Meld je hieronder aan, dan ploft mijn persoonlijke nieuwsbrief elke twee weken op je digitale deurmat. Zo blijf je op de hoogte van de verhalen die ik maak, de vragen die ik heb, en de grote ontwikkelingen op het gebied van identiteit binnen onze hedendaagse samenleving. Schrijf je hier in