Deze grafieken verklaren onze geëxplodeerde kledingkasten

Mooi, verfijnd of artistiek zou ik ze niet noemen, veelzeggend wel. De twee grafieken hieronder laten zien dat kleren en schoenen in de afgelopen decennia flink goedkoper zijn geworden. Relatief gezien zijn de prijzen van onze sneakers en truien weliswaar met een paar procent gestegen, maar ze houden geen gelijke tred met de inflatie en prijsstijging van andere consumentengoederen. In Europa gaat het om een daling van 36 procent.^*

In landen als China, Brazilië en India is dezelfde trend te zien,^* toont de grafiek hieronder: alle prijzen stijgen, maar de prijsstijging van kleding blijft ver achter bij andere goederen. In de VS en het Verenigd Koninkrijk daalden de prijzen van kleding zelfs ten opzichte van de prijs in 1995.

Ziehier de belangrijkste reden waarom menig kledingkast is geëxplodeerd. Het volume van kledingaankopen in Europa is naar schatting in de periode 1996-2012 met 40 procent (!) gestegen. Daarmee is de vervuiling die de kledingindustrie veroorzaakt niet alleen gegroeid, ook de verspilling neemt toe. Want die lage prijzen hebben niet alleen invloed op hoeveel we kopen, maar ook hoe we vervolgens omgaan met dat wat we kopen. Een shirtje van vijf euro gooi je sneller en makkelijker weg dan een van honderd euro.

Die steeds lager wordende prijs voor kleding hangt ook samen met een ander aspect van de kledingindustrie waar ik de afgelopen jaren veel over schreef: de arbeidsomstandigheden. Want hoe komt het dat kleding zoveel goedkoper is geworden ten opzichte van andere producten en het leven in het algemeen? 

De verklaring: de productiekosten zijn gedaald. Dit komt door de verschuiving van de productie naar lagelonenlanden, door de opkomst van goedkopere grondstoffen als polyester en door de toegenomen concurrentie tussen kledingbedrijven die zich uit in dumpprijzen. Een ware race to the bottom. 

Kledingarbeiders staan onderaan de keten. Zij profiteren niet van de kledingexplosie: minimumlonen blijven vaak ver achter bij wat een leefbaar loon voorstelt. De mannen en vrouwen in de fabrieken staan continu onder druk om meer te produceren in minder tijd.

Kledingbedrijven zijn om kosten te besparen ook in hun eigen marges gaan snijden: ze verdienen minder aan de verkoop van een kledingstuk. Dat compenseren ze door... nog meer te produceren, waardoor de kosten per product omlaaggaan.

Deze grafieken laten zien dat kleding relatief gezien stukken goedkoper is geworden. Ze verklaren daarmee voor een belangrijk deel hoe het komt dat shirts, broeken en rokjes steeds meer zijn gaan lijken op een wegwerpproduct. De grootste prijs betalen de mensen die onze kleren maken.

Lees verder: